Бердиланы Алийни джашы Исмаилны аты Къарачай-Черкесиядан тышында да кёб джерледе белгилиди.  РФ-ны Президенти В.В. Путинни хар джыл сайын Федерал Джыйылыугъа ийген Чакъырыууну кёзюуюнде, къралыбызны тамадалары бла ушакълада, Эресейде дин джаны бла башчыланы, алимлени тюбешиулеринде, башха уллу кенгешледен ара телевидениени бериулеринде да  кёрюр ючюн къалмайбыз. Кёбчюлюк аны республикада Дин управлениени муфтийи эмда Шимал Кавказны Муслиманларыны координацион аралыгъыны тамадасы болгъанын да биледи. Алай а ол дараджагъа джетер ючюн Берди улу къаллай джашау джолну ётгенин билгенле аздыла. Бюгюн аланы Исмаил хаджи бла толу шагъырей этерге излейбиз.

Къарачайны эм ариу эллерини биринде, Огъары Тебердиде, ёмюрден бери да Къур’анны таза билмекликге эс бёлюннгенлей тургъанды. Бюгюнлюкде да элчиле Аллахны сыйлы атын джюреклеринде джюрюте, аны джолундан таймай, тюз бармакълыкъны баш сыйгъа санайдыла.
Мындан алда элни джангы межгитинде, Къур’анны кескин, таза окъуугъа аталыб уллуну, гитчени арасында да дерсле ётген эдиле. Ол дерследе Текеланы Маршанны джашы Муратбий баш ёчге ие болгъанланы бириди. Бу ёчню ол Джуккаланы Къурманны джашы Алан бла юлешгенди. Муратбий кесини устазы Чомаланы Хамзагъа толу разылыгъын билдиреди.
Абаданланы ичинде, сабийликден бери да Аллахны джолунда баргъан, динин, элин да сюйген Кипкеланы Хонайны джашы Алибек баш ёчге ие болгъанды. Ол кюн быладан сора да башхала, махтаулу болуб, сыйлы ёчле алгъандыла.

Бюгюнлюкде Юбилейныйде къартланы советине тамадалыкъ этиб тургъан Алботланы Шагъабан элде межгитни юсюнден «Къарачай» газетни корреспонденти Аппаланы Билялгъа айтхан хапарын окъуучулагъа теджейбиз.

- Мен кёб тюрлю кърал къуллукълада ишлеб келгенме. Тыйыншлы солуугъа чыкъгъанымда, Юбилейныйде къартланы советине тамадагъа сайладыла.  Къыркъынчы джылладан къалгъан эски мекямда, биз кёчгюнчюлюкден къайтхандан сора, ал башланнган школ ачхан эдиле - юч классы бар эди. Сынам станция джабылыб, школну ары кёчюргенлеринде, школну мекямын тилеб, межгитге алдыкъ. Джарашхан заты болмагъанлыкъгъа къартла намаз эте эдиле. Алайда биринчи афенди Байрамукъланы Хамзат болады. 90-чы джыллада, бир кесек таблыкъ къурар акъыл бла, аны ичин чачдырыб, эки бёлме этиб, кенгертдик. Бир джанын межгитча джарашдырыргъа кюрешдик. Экинчи джанын элде джыйылыу-зат болса, джарар деб къойдукъ.

«Бу амалсызлыкъды, эл уллу болгъанды, межгит ишлерге керекди», - дегенлей, башлаб къояргъа да таблыкъ чыкъмай иги огъуна мычыдыкъ.

Афендиле да ауушуна турдула. Мамчуланы Хызыр хаджи афенди болуб, оноуну къолгъа алгъанында, иги муратыбыз толуруна ышандыкъ. Аны бла оноулашыб, мен да, орунбасарым Батчаланы Манаф да, къалайда къалай этерибизни ёлчеледик. Джоюм этерге уа ачха джокъ эди. Аны юсюнден юйде да сагъына туруучан эдим. Бир кюн келин, Батдыланы Индира, декрет ачхасын, 60000 сомну, берди да: «Муну бла башлагъыз, артда да Аллах айтхан болур», - деди. Аны элтиб, афендибиз Хызыр хаджиге бердим. Экинчи кюн огъуна иш башланды. Алайлары, мырдылы джерле эдиле. Ууакъ таш, зыгъыр, келтириб, къуюб тебредиле машинала. Эски мекямны да чачдыкъ. Бир кёзюуге намаз этерге джамагъат къабырланы бу джанында юйге джюрюб турдукъ.

    Башлагъан къыйынды ансы, андан сора бир мадарла табыла барадыла. Келинни ачхасы бла алайларын тюзетдириб джарашдырдыкъ. Джамагъат да къозгъалыб къалгъан эди. Кеслери келиб ишлегенле, болушханла да кёб болдула. Байчораланы Пазлийни джашы Эльдар республиканы Парламентине депутатха бизни элден сайланнган эди. Кеси да эт комбинатны директору эди. Бир кюн тюбеб къалама да, джарлылыгъыбызны айтыб, не бла болушургъа боллугъун сорама. Межгитни баш мекямыны фундаментин, керекли материалланы да алыб, адамларын да ийиб, ол этдирди. Иги кесек арматура керек болгъанында, Хызыр хаджи къурулуш материалла сатхан базагъа барыб, аны тамадасына сёзюн ангылатды. Эки-юч кюнден биз санагъанча бирни келтириб къуйдула. Мамчу улу тири, болумлу, сёзюн кимге да ангылата билген адамды. Бир джерге барыб къуру къайтмады межгит ишлениб бошалгъынчы.

    Къабыргъаларын сюеген сагъатда, ичи бла салыргъа, Ючкекенде кырпыч заводдан къызыл кырпыч келтирдиле. Аны тышы бла ариу кырпычны тизерге керек эди. Аны, Аллах разы болсун, университетни ректору Абрекланы Люба алыб берди. Алай бла устала тутуб, къабыргъаларын сюедик.

Баш джанын эте тургъан усталагъа тёлерге ачхабыз бошалгъанында бизни джаш Робертге, «бир мадар» эт, дедим. Къайдан, къалай табханын билмейме, 100000 сом келтирди. Терезелеге джетдик. Бусагъатда КъЧР-ни Башчысы Темрезланы Рашид «Карачаевочеркескавтодор» управлениени тамадасы эди. Джамагъатны атындан анга разылыгъымы билдиреме, сау болсун, терезеле салдыртды. Башын джабаргъа  Хызыр хаджи табышлылыкъ бла кюрешген Блимгъотланы Джигит бла сёлешиб, аны болушлугъу бла, ол ишибиз да тынды. Алай эте межгитни баш мекямын тындырдыкъ. Бир джанында, уллулугъу да 50х10 метр болгъан башха мекямны, джандетли болсун, Уллу Ставрополь каналны директору Сылпагъарланы Магомет ишлетди. Ма алай эте хар не да джарашды.

Мамчуланы Хызыр хаджини бу ишге бек уллу къыйыны киргенди. Аны башха къуллукъгъа кёчюргендиле. Энди кесибизни элде ёсген джаш, Гогуйланы Алий хаджи, афендибиз болуб  турады.

Бюгюнлюкде джети джерде намаз этерге таблыкъ барды. Джумагъа минг адамгъа дери джыйылады. Аланы асламысы республиканы башха джерлеринден боладыла. Байрым кюн бирер иш, джумуш бла къайры эсе да бара, андан келе неда Черкесскеде болсала, къайтыб, джума намаз этиб кетедиле. Башха кюнледе да элден адамла джюрюйдюле, джолоучула да келир ючюн къалмайдыла. Алий хаджи да эки корпусну арасында арбазда 100 адам сыйынырча джатма халда мекям ишлетди. Ичи джылыды.

    Полгъа джаяргъа кюйюзлени былайда джашагъан юйдегиледен тиширыула келтирген эдиле. Артда паласла алыб, эки этажгъа да джайгъанбыз, алада этедиле намаз. Бизде тиширыу Къочхарланы Османны къызы Шерифатны тикген, бичген дегенча затлагъа къолу иги джарашады. Межгит ачылгъан кюн сууаблыкъгъа бешджюз джастыкъчыкъ этиб, берген эди. Дагъыда талай межгитге аллай джастыкъла этиб ийгенди. Сёз ючюн, Къумуш элни джангы межгитине да 300 джастыкъчыкъ ашыргъанды. Аллахха шукур, небиз да игиди, эркишиле, тиширыула да джюрюйдюле.

 

 

Джер джюзюнде бютеу муслиманла ашыгъыб сакълагъан сыйлы Рамазан ай джууукълашды. Дин башчыларыбыз бегитгеннге кёре, быйыл аны биринчи кюню хычаман (май) айны 6-на тюшеди. Огъур бла башлансын!

Джыллада этиучюбюзча, сарашны, аууз ачыуну заманларын, намаз ууахтыланы да кёргюзмелерин  энтда басмалайбыз. Аны Къарачай-Черкесияны Муслиманларыны дин управлениесини башчысы, муфтий Бердиланы Исмаил хаджи мюкюл этгенди.

Къарачай-Черкес кърал университетде «Школа гражданско-правового воспитания мусульманской молодёжи и лидеров общественного мнения» деген проектни джашаугъа киргизе, арттотур (апрель) айны 15-де Правительствону келечилери, республиканы дин къуллукъчулары, университетни устазлары, студентлери бла тюбешиу болгъанды.

Ол проектни «Всероссийский межнациональный союз молодёжи» деген Бютеуэресей джамагъат къозгъалыу «Международная Исламская Миссия» деген бирлешлик бла дин ислам маданиятха, илмугъа, окъуугъа болушлукъ табдыргъан фондну кючю бла бардырады.

Школну баш мураты Шимал Кавказны джаш тёлюсюн, социал проектле хазырлаугъа, фандрайзингге, проект-менеджментге юретиуню юсю бла, заманны излемине кёре, фахмуларын ачыуду. Бу ишле, джаш адамлагъа джашауда абынмай, алгъа тири атларгъа юренирге мадар берликдиле.