Мындан алда къарачайлыланы сюргюнден туугъан джуртларына къайтханларына эмда Уллу Хорламны кюнюне атаб, бёлек атчы узакъ джолоучулукъгъа чыгъыб, юч кюнню Къарачай-Черкесияны тау ауушлары бла аууб, Учкулан элге келген эдиле.
Арттотур (апрель) айны 20-да Учкуланда, атлылагъа аталыб, уллу къууанч джыйылыу болду. Анга КъЧР-ни Башчысы Темрезланы Рашид, республиканы Правительствосуну къуллукъчулары, депутатла, джамагъат бирлешликлени келечилери, атланы сюйгенле, ат ёсдюрюу бла кюрешгенле дагъыда башхала къошулгъан эдиле.
Темрезланы Рашид, джыйылгъан джамагъатны аллында сёлеше, атлылагъа, узакъ джолну ётюб, сау-эсен джетгенлери ючюн, разылыгъын билдирди.
- Кёчгюнчюлюкню къыйын джылларында къарачайлыла миллетликлерин тас этмегендиле, тиширыула бла къартла къаджыкъмай урунуб, юйдегилерин ачлыкъдан сакъларгъа кюрешгендиле. Совет Союзну башха миллетлерича, къарачайлыла да Уллу Ата джурт къазауатны фронтларында фашизмге къаршчы кюреш бардыргъандыла. Атлыла узакъ джолоучулукъгъа чыкъгъанларын Уллу Хорламгъа атаб, Хорламны байрагъын да биргелерине элтгендиле. Ата-бабаларыбызча, бюгюннгю джердешлерибиз да аскер къаугъагъа къошулуб, миллетчиликни джолун кесиб кюрешедиле.
1957-чи джылны хычаман (май) айында къарачайлыла туугъан джуртларына къайтыб башлагъандыла, Ата джуртларыны экономикасына, социал джашаууна къошулуб тебрегендиле. Республикабызда джашагъанла ёмюрледен бери малчылыкъ бла кюрешиб келедиле.
Темирязев атлы эл мюлк академияны атчылыкъны хакъындан кафедрасы бла аны тамадасы Владимир Дёминни болушлукълары бла атчыла, атланы сюйгенле кёб иш бардырыб, атчылыкъ санагъатда Къарачай-Черкесияны атын белгили этгендиле.
Къарачай тукъумлу атланы кёрюрге деб Къобан суу башланнган джерде бош джыйылмагъанбыз, - деди Темрезланы Рашид.
Республиканы Башчысы айтхандан, РФ-ны Президенти Владимир Путинни башламчылыгъы бла къуралгъан федерал проектлени себеблеринден Къарачай-Черкесияны фермерлери бла атчылары мюлклерин джангыртыргъа грантла аладыла. Регионда талай ат школ барды, алада ат спортдан эришиуле бардырылгъандан сора да, къыйын ауругъан сабийлеге реабилитация этиу бла байламлы социал проектле толтуруладыла. Къарачай-Черкесияда ёсген атла энчи мюлкледе хайырландырылгъан бла къалмай, Эресейни ФСБ-ны Чекчи аскерлеринде да къуллукъ этедиле.
Темрезланы Рашид атла бла джолоучулукъгъа чыкъгъанлагъа, атланы сюйгенлеге, аланы ёсдюргенлеге разылыгъын билдире, джетишимле теджеди.
Джыйылыуну кёзюуюнде КъЧР-ни Башчысы Темрезланы Рашид Темирязев атлы эл мюлк академияны атчылыкъны хакъындан кафедрасыны тамадасы Владимир Дёминнге, кёб джылланы махтаулу ишлегени, илмуда джетишимлери эмда атчылыкъ санагъатны ёсюмюне уллу юлюш къошханы ючюн, «КъЧР-ни илмусуну махтаулу къуллукъчусу» деген сыйлы атны атады.
Джыйылгъанланы алларында Владимир Дёмин да сёлешди.
- Ашхы, урунууну сюйген адамла джашагъан бу ариу джерге келгениме бек къууанама. Атлыла Къарачай ат заводдан джолгъа чыкъгъан эдиле. Бюгюнлюкде къарачай тукъумлу атла башхаланы араларында кёб санлыгъа саналадыла. Бу ишге 100-ден артыкъ атлы къошулгъанды, аланы барыны да юслеринде миллет кийимле болгъанларына бек къууаннганма. Атчылыкъ санагъатны ёсюмю бла байламлы ишлеге уллу эс бёлгени ючюн, КъЧР-ни Башчысына разылыгъымы билдиреме, - деди Владимир Дёмин.
КъЧР-ни муфтийи, Шимал Кавказда Муслиманланы бирикдирген аралыкъны председатели, РФ-ны Президентини Дин бирлешликле бла байламлылыкъ джюрютюуню хакъындан советини келечиси Бердиланы Исмаил хаджи да Владимир Дёминни Шимал Кавказда Муслиманланы бирикдирген аралыкъны «За заслуги перед Уммой» деген биринчи дараджалы ордени бла саугъалады. Аллай орден КъЧР-ни Халкъ Джыйылыууну (Парламентини) Саулукъ сакълауну, социал политиканы хакъындан комитетини председатели, атла бла джолоучулукъгъа къошулгъан Хубийланы Хасаннга да берилди.
Къууанч джыйылыуну кёзюуюнде къарачай тукъумлу аджирлени эм игилери да сайландыла. Алайды да, «Основной тип» деген къауумда биринчи оруннга «Ихлас» ат (иеси – Бархозланы Алик, Огъары Мара эл), экинчи оруннга «Аль-Бахр» ат (иеси – Ачабайланы Таулан, Къарт-Джурт эл), ючюнчю оруннга да «Базыкъ» ат (иеси – Акъбайланы Идрис, Къобу Башы эл) ие болгъандыла.
«Густой тип» деген къауумда биринчи орун «Заман» атха (иеси – Боташланы Ислам, Ставрополь край), экинчи орун «Тау Къуш» атха (иеси – Чомаланы Науар, Къызыл Октябрь эл), ючюнчю орун «Зингер» атха (иеси – Текеланы Рустам, Джёгетей Аягъы шахар) берилгенди.
Бу эки къауумда хорлагъанланы араларында КъЧР-ни Башчысы Темрезланы Рашидни атындан ёчге салыннган «Нива» машина ючюн эришиуле бардырылдыла. Ол саугъаны Огъары Марадан Бархозланы Алик алды.
Джыйылыуда республиканы белгили артистлери джырлаб, тепсеб джамагъатны кёзюн ачдыла.
САЛПАГЪАРЛАНЫ Умар.
