Балханий ханс кёбджыллыкъды. Мийиклиги 20-40 сантиметрди. Баш тамыры базыкъды, этлиди. Андан ууакъ бутакълары, тюб тамырлары ёседи. Баш тамырдан саптагъайла къынгыр ёседиле. Юслери къаты тюклюдю, ол себебден зыбырдыла.
Чапыракълары бек джашил болмайын, къараракъ-джашил  бетлидиле, кёзюулю, биринден сора бири, биришер битедиле. Кёрюнюшлери зугул, гаккы тюрюслюдюле, учлары джитидиле, юслери зыбырдыла.
Гоккалары саптагъайны учунда чагъадыла, ууакъдыла, кимит бетлидиле, джоппу джыйылыбдыла, кеслери да къонгураучукълагъа ушайдыла.

Саптагъайны башында гоккала чакъгъандан сора, баш тамырдан кёб чапыракъла ёседиле да, саптагъайланы тюбюн, баш тамырын да джабыб къоядыла.
Бу ханс ёпкеде, баш ёпкеде хыппырыкъны джумушатады, атдырады, адамны хауа джолларын тазалайды. Сийдириучюдю, ашхынны, ичегилени, бюрекни, сийдик къууукъну, ёпкени сууугъу болса джарайды. Къан сийген, бюрегинде къуму болгъан бир да  къарамайын хайырлансын. Джара да бу хансны къалыныракъ сууу бла джууулады. Быллай ауруулары болгъан адамла бу халда джарашдырыб ичсинле.
40 грамм хансны алыб, бир литр къайнагъан суугъа атыб, шайча этиб, бир сагъат тутуб, сюзюб, 100 миллиграммдан кюнюне 4 кере, ашарны аллы бла ичилсин. Иринли джарангы уа тамырында, хансында бирча алыб, 40 граммны 500 миллиграмм къайнагъан сууда шайча къалын суу этиб джууаргъа боллукъса. Дагъыда: хансындан 40 граммны, къара хансдан уллу шай къашыкъ бла бирни, 100 грамм ит бурунну джемишинден бир литр къайнагъан суугъа атыб, шайча этиб, сюзюб, иссилей 100 миллиграмдан ашарны аллы бла кюнюне 3 кере ичигиз.
Баш тамырдан тюбюне узун тамырла ёседиле джайылыб. Аланы кюз айлада къазыб, топуракъдан тазалаб, кебдириб джыяргъа керекди. Кёбюсюне дарманнга балханийни хансын джаратадыла.
Бу ханс кёбюсюне кёкенле арасында, ауушлада, тик къабыргъалада, терекле арасында, багушлада ёседи. Дарманнга хайырландырылады джерни башындагъы бёлюмю бютеу да.

 
{jcomments}