Алтынчач эки не бирджыллыкъ, мийиклиги 30-40 сантиметрге джетген дарман хансды. Талай тюб тамыры болады, кеслери да - ууакъла, ингичгеле. Джерде джоппу болуб, терен ёсмейдиле. Баш тамырындан биринчи джылында тогъай тёгерек чапыракъла чыгъадыла, джерге джатыб турадыла. Экинчи джылында ол джайма чапыракъланы, биринчи джыл чыкъгъан, тюз орталарындан саптагъайла ёседиле. Ала эки-беш боладыла. Саптагъайла тёртгюлдюле, башырагъында бутакълагъа айырылыбдыла, тюб чапыракълары да, саптагъайны тёнгегинде чапыракълары да гаккы тюрюслюдюле, кёзюулю ёседиле, чапыракъ саблары джокъду. Чапыракъларыны юслеринде бешишер сингирчик тартылыбды.

Гоккалары саптагъайны эмда бутакъланы къыйырларында чагъадыла. Гюллери беш джулдузгъа ушашдыла, къызыл бетлидиле, тюз кёрюнюшлери сибирткиликге ушашдыла. Джемиши эки уялы тобчады, узунлугъу 10 миллиметрди, урлугъу ууакъды, тёгерекди, къонгур бетлиди. Алтынчач июль айдан терен кюзге дери чагъады. Урлугъу август айда бишеди. Мылы джайлыкълада, сыртлада, тюз джерледе, тик къабыргъалада, батмакъ джер тёгерекледе ёседи. Дарманлыгъы бек эртдеден, Диоскориданы заманындан, белгилиди. Ол кёзюуде урумлула бу хансны сууу бла эм сыйлы адамларын, батырларын багъыб тургъандыла. Дарманнга алтынчач чакъгъан кёзюуде хансы къыпты бла, бычакъ бла кесиб алынады. Къол бла джыртама десенг, тамыры бла алынады, бизге уа тамыры тюл, саптагъайы, чапырагъы, гоккалары керекдиле. Джыйылгъан ханс хауа джюрюген салкъында, джатма тюбюнде, чардакъда, юйде кебдириледи. Алтынчачны ашха ачыуда, хантны эритиуде керти магъанасы болгъаны себебли, бу халда джюрютедиле. Кебдирилиб, ууатылыб тургъан хансдан эки уллу шай къашыкъ бла бирни алыб (10 граммны) ичинде 200 миллилитр исси къайнагъан сууу болгъан гитче мияла сауутха къуюб, башын джабыб, ол мияла сауутну башха уллу къанджал сауутну ичиндеги сууу къайнай тургъанлай, аны ичине ийиб, 15 такъыйкъаны иги тылпыуун чыкъмагъа къоюб, андан сора отдан алыб, сууутуб, сюзюб, ол 200 миллилитрге джетмегенни къайнагъан суу бла ол мардагъа келишдириб, аны ашарны аллы бла 30 такъыйкъаны 100-шер миллилитрден кюнюне 3 кере ичигиз. Ол сизни ашха ачарыкъды, ашагъан хантыгъызны эритирге болушурукъду.
Дагъыда: алтынчачдан 6 уллу шай къашыкъ бла бирни, сибирткилик хансдан 3 уллу шай къашыкъ бла бирни, алмайырны къабугъундан 2 уллу шай къашыкъ бла бирни иги къатышдырыб, бир литр спиртге атыб, 5-7 кюнню тутуб, ашардан алгъа 20 такъыйкъаны 20-шар тамчыдан кюнюне 3 кере ичерге керекди.