Джыйылыуну аллында Россия Федерацияны Президентини Шимал Кавказ федерал округда Толу эркинликли келечисини орунбасары Фадеев Олег тамадасы Белавенцев Олегни алгъышлауун окъугъанды.
Андан сора Кузнецов Лев Россияны Шимал Кавказны ишлерини юслеринден министерствосуну 2017-чи джыл бардыргъан ишлерини эсеблерин чыгъарыугъа аталгъан доклад этгенди.
Ол анда айтхандан, Шимал Кавказны социал-экономика ёсюмюн баджарыуну 2017-чи джылгъа белгиленнген планын толтурургъа аталыб бардырылгъан ишле арт джыллада бу регионда болдурулгъан джетишимлени сакълагъан бла да къалмай, аны бир къауум социал магъаналы затлада Россияны орта кёргюзюмлеринден артха къалыуларын къысхартыргъа себеб да болгъандыла.
«Аны себебинден, - дегенди министр, - регионну адамларыны джашауларыны асыулулукълары кёлтюрюлгендиле, ёлюм азайгъанды. Ол затла уа Шимал Кавказда социал инфраструктураны дженгил джюрюш бла ёсерин, алай демеклик джангы сабий садла, школла, больницала ишленниклерин излейди. Алайды да, биз, этимлиликни, ишни алгъа бардырыр мадарланы толу хайырландырыб, керти экономиканы ёсдюрюрге себеб болгъан энчи инвестицияланы хайырландырыргъа, джангы иш орунла къураргъа къызындырыргъа керекбиз.
Къралыбызны башчысы да Россияда президент сайлауланы эсеблерин тамамлаб сёлешген заманында ол ишибизни алай къураргъа кереклисин айтханды. Кърал Советни арттотур айны 5-де болгъан джыйылыуунда да ол, конкуренцияны бардырыуну джолларыны юслеринден айта, джорукълу бизнесге джакълыкъ этиуню, этимлиликни хауасын къурауну, кърал джанындан хар кимге бирча джакълыкъ табдырыуну бютеулей болумну игилендириуде бек уллу магъаналары болгъанларын чертгенди. Чертген бла да къалмай, хар джерде ишни ол излемлени тамалларында къураргъа чакъыргъанды».
Министр, 2017-чи джыл джашаугъа 14 инвестицион проект сингдирилгенин билдириб, аланы юслери бла быйыл производствогъа 2726,4 сом тартыллыгъы бла 1936 иш орун ачыллыгъын айтды. Аны кибик, деди ол, озгъан джыл быйылны кърал планына кийирирге джоралаб да талай проектни хазырлагъанды. Аланы бирлери, ишлениб, хайырланыугъа берилгендиле; бирлери да ишлене турадыла.
«Алай бла, - деди Кузнецов Лев, - 2014-чю – 2016-чы джыллада Шимал Кавказ федерал округну субъектлеринде кърал программаны толтурууну юсю бла 35 минг сохтагъа не таблыкълары да болгъан 60 школ ишленнгенди. Не келсин, регионда джашагъан халкъны санына къошула келгени себебли алкъын округда сабийлени бары да бюгюнню уллу излемлерине келишген школла бла баджарылыб къалалмагъандыла».
Регионал ведомствону башчысы айтхандан, былтыр да Шимал Кавказны андан ары ёсдюрюуню стратегия документлерин джарашдырыуну ишлери тохтаусуз барыб тургъандыла. Талай проект хазырланнган да этгенди. Аланы ичинде баш орунланы бирин Шимал Кавказда 2035-чи джылгъа дери Туризмни ёсдюрюуню стратегия проекти алады. Аллыбызда джууукъ заманда Россия Федерацияны Правительствосу аны къабыл этерге хазырланады.
Къарачай-Черкесияны Башчысы Темрезланы Рашид, джыйылыуда сёлеше, Шимал Кавказда 2035-чи джылгъа дери кёзюуге туризмни ёсдюрюуню стратегия проектине Доммай бла Тебердини ёсдюрюуню проектин да къошаргъа теджегенди. Аны бла бирге ол министерствону юсю бла бютеу Доммай ёзеннге газ тартыла тургъанын разы болуб билдиргенди.
«Кузнецов Лев башчылыкъ этген министерствону командасы бла Къарачай-Черкесияны араларында байламлылыкъ джылдан джылгъа игиден иги, хайырлыдан хайырлы бола барады. Россия Федерацияны Президентини Шимал Кавказда Толу эркинликли келечиси бла бирге бу министерство регионланы башламчылыкъларыны, аны кибик аланы этген ишлерини юслеринден заманларында федерал органлагъа хапар бергенлей, бизге хар затда иги болушлукъ этгенлей турады. Ол затланы кючлеринден «Архыз» курорт ёсе, кенгере барады. Экономикада юч инвестицион проект толтурулургъа алыннганды. Гитче Къарачай районда уллу федерал магъаналы медицина кластер ишлениб тебрегенди. Ала адамлагъа джангы иш орунла ачаргъа, аланы социал джашауларын игилендирирге, эллени ёсдюрюрге джарагъанлары себебли ол проектлени бары да бизге бек керекдиле. Ол затланы джашауда толтурургъа болушуб тургъанлары себебли мен Россия Федерацияны Президентини Шимал Кавказда Толу эркинликли келечисине да, Россияны Шимал Кавказны ишлерини юслеринден министерствосуна да джюрек разылыгъымы билдиреме», - дегенди Темрезланы Рашид, джыйылыуда сёзюн тамамлай.
