Мындан алда КъЧР-ни Халкъ Джыйылыууну (Парламентини) кёзюулю 41-чи сессиясы болду. Анда 18 ишге къаралды.

Анда баш ишлени бири «Къарачай-Черкес Республиканы 2018-чи джылгъа эмда план бла белгиленнген 2019-чу, 2020-чы джыллагъа бюджетини юсюнден» законну проекти эди. Депутатла бюджетни джоюмлагъа джораланнган кесегине къарадыла. Аны юсюнден докладчы КъЧР-ни финанс министри Элкъанланы Рустам республиканы баш финанс документини социал ишлеге ачыкъ ууланнганын чертди. Ётген сессияда парламентарийле республиканы бюджетини хайырлы кесегин сюзюб бегитген эдиле. Аны джоюмлагъа джораланнганын ачхагъа бурсакъ 23 миллиард бла 115 миллион 754,4 минг сом болады.

Алай бла, республиканы келир джылгъа бюджети, финансистлени тиллери бла айтханда, профицит бла алыннганды, ол да 34 миллион бла 771,1 минг сомду. Министр Элкъанланы Рустам айтханнга кёре, профицитни республика кърал борчну тындырыу ишлеге джоярыкъды. Алай бла законопроектни ахыр кере сюзюб, тамамладыла. Алайда КъЧР-ни Правительствосуну Председатели Озов Аслан, бюджетни алыннганы бла алгъышлагъан да этиб, Къарачай-Черкесияны баш финанс документин джарашдырыуда комплекс халда уллу иш баджарылгъанын чертди.
Финанс ишле бла байламлы сессияны повесткасында дагъыда бир законопроект бар эди - «КъЧР-ни 2018-чи джылгъа эмда план бла белгиленнген 2019-чу, 2020-чы джыллагъа медицина страхованиени амалсыз территориал фондуну бюджетини юсюнден». Депутатла аны да джоюмла бла байламлы кесегин сюздюле. Фондну тамадасы Джанкёзланы Айдемерни юч джылны ичинде этиллик ишлерини юсюнден къысха докладына да тынгылаб, къошагъын-къорагъын да эсге алыб, бегитдиле. Бу бюджетни да хайыры бла джоюму бир-бирин тутадыла.

Кёб болмай Къарачай-Черкесияны Конституциясына тюрлениуле къошулгъандыла. Сессияда «Къарачай-Черкес Республиканы Конституциясына тюрлениуле къошууну хакъындан» деген конституцион законну проектин сюздюле. Аны магъанасы республиканы Парламентини эркинликлерин кенгертиудю. Энди ол кесини джыйылыуларында толтуруучу властны федерал органларыны территориал башчыларыны информацияларына тынгылай турурча аллай эркинлиги барды.
Бу законопроектни Халкъ Джыйылыуну законодательствону юсюнден комитети теджегенди. Аны бла бирге комитет «Къарачай-Черкес Республиканы Сайлау комиссиясыны юсюнден» деген законну да бу сессиягъа чыгъартханды. Бу норматив актны джарашдырыу федерал законодательствону джангы излемлери бла байламлыды. Ол тюрлениу кеси да Сайлау комиссияны къураугъа тийишеди.
Сессияда экинчи кере сюзюуден ётюб бегитилген да талай законопроект бар эдиле. Аланы бири «Об отдельных вопросах организации транспортного обслуживания населения на территории Карачаево-Черкесской Республики в пригородном и межмуниципальном сообщении» деген проектди. Ол кеси да лицензияланы юсюнден 2011-чи джыл чыкъгъан федерал закон бла байламлыды. Пассажирлени джюрютюу да ары киреди. Пассажирлени джюрютген лицензиялы транспортха «ГЛОНАСС» деген спутник навигация аппаратураны салыуну, аллай транспортну иелерини борчларыны эмда эркинликлерини юслеринден барды сёз.
Парламентни аграр комитети да сессияда сюзерге бюгюн кюнде магъаналы проектни теджеген эди да, депутатла аны экинчи сюзюуден ётдюрюб бегитдиле. Законопроектни аты былайды: «О признании утратившей силу Закона Карачаево-Черкесской Республики «О наделении местного самоуправления муниципальных районов Карачаево-Черкесской Республики отдельными государственными полномочиями по предметам совместного ведения Российской Федерации и субъектов Российской Федерации в сфере земельных отношений». Джер бла байламлы документле энди рысхыны эмда джерлени оноуун этген министерствогъа берилликдиле. Бу законопроектни депутатла, «къыл элекден» ётдюрюб, ахыргъы сюзюуде аны да тамамладыла.
Парламент корпус дагъыда 41-чи сессияда талай законопроектге къараб чыкъды. Аланы асламысы джергили законланы федерал законодательствогъа келишдириу бла байламлы эди.
 
ЁЗДЕНЛАНЫ Якъуб.
 
{jcomments}