Кавказ ючюн баргъан ачы урушла Уллу Ата джурт къазауатны тарихинде энчи орун аладыла.
Кавказ ауушла бла Тау Артына ётюб, анда Бакуну нефтине ие болургъа боллугъу, Украинаны мюрзеуюнден къуру къалгъандан ары Кавказны бай джерлерин кесине алыргъа боллугъу Гитлерни эсин алыб, не кючюн да Кавказгъа атады. Алай а Совет аскерчилени тириликлери, джигитликлери бла фашистлени ол нюзюрлери толмай къалады. 442 кюнню баргъан къанлы урушлада бизни аскерлерибиз инджилселе, къыйналсала да, хорламны келтириб, Кавказ ауушланы фашист аскерледен толусу бла тазалагъандыла.
Джыл сайын аууз-герги (октябрь) айны 9-да Кавказны ауушларын къоруулагъанлагъа аталыб, эсгериу ишле бардырыладыла. Ол кюн, Эресейни МВД-ны Шимал Кавказ федерал округда Баш управлениесини тамадасы полицияны генерал-полковниги Сергей Бачуринни башламчылыгъы бла, НКВД-ны Кавказ ауушланы фашист зорчуладан тазалаугъа къошулгъан къуллукъчуларына аталгъан мемориал къанганы ачылыуу къууанч халда ётдю.
Кавказ ауушла фашист зорчуладан тазаланнганларына быйыл 80 джыл толады. Совет аскерчиле гитлерчилени муратларын юзер ючюн джанларын аямай къазауат этгендиле. Кавказ ауушланы къоруулауда НКВД-ны къуллукъчулары да уллу джигитликле кёргюзгендиле. Эресейни МВД-ны ШКФО-да Баш управлениесини тамадасы полицияны генерал-полковниги Сергей Бачуринни башламчылыгъы эмда Баш управлениени Джамагъат советини кёлтюргючлюгю бла Пхия ауушда мемориал къанга салыннганды. Анда ауушланы немча-фашист зорчуладан къоруулау урушлагъа къошулуб, джигитликле кёргюзген 22 НКВД-чыны аты джазылыбды. Мемориал къанга салынныкъ джер да иш этиб сайланнганды, алайда, ол мийикликни къоруулай, онла бла минг совет аскерчибиз джан бергендиле.
Кавказ ючюн баргъан урушланы биринде Сергей Бачуринни къарт атасы Агапий Сидоров да болгъанды.
Мемориал къанганы ачылыууна Эресейни МВД-ны ШКФО-да Баш управлениесини башчылыгъы, аны Джамагъат советини председатели Сослан Сикоев, ШКФО-да Ич аскерлени эмда ич ишлени органларыны ветеранларыны координацион советини председателини къуллукъ борчларын толтургъан Владимир Гречко, Къарачай-Черкес Республиканы ич ишлерини министрини къуллукъ борчларын толтургъан полицияны полковниги Владимир Нефедов, КъЧР-ни полициясыны башчылыгъы бла къуллукъчулары, ветеран организацияланы келечилери дагъыда башхала да къошулгъан эдиле.
«Бу къангагъа джазылгъан атла бизни джуртубузну ауушларын къоруулай джан берген джигитлени эсибизде тутаргъа себеб боллукъдула. Мамырлыкъ ючюн, келир тёлюлени насыблы джашаулары ючюн ала кеслерини джанларын аямагъандыла, джаудан къоркъуб артха турмагъандыла. Джашау джоллары къысха, алай а бек къыйын болгъанды, ала ол джашауларын сый бла ётдюргендиле. Аланы джигитликлери ёмюрлюкге джюреклерибизде къаллыкъдыла. Биз ала бла ёхтемлене, бюгюн, Кавказны ауушларыны азатланнганларыны 80-джыллыгъыны кюнюнде, алагъа сый-махтау беребиз. Биз атларын унутмасакъ, ала ёмюрлюкге джашарыкъдыла», - деди кесини сёзюнде Сергей Бачурин.
Ол джигитлени туугъан-туудукълары да келген эдиле къууанч джыйылыугъа, ала да Сергей Бачуриннге, бу ашхы, терен магъанасы болгъан ишни къурагъаны ючюн, джюрек разылыкъларын билдирдиле.
Джыйылыугъа къошулгъанла бир такъыйкъаны шош туруб, Уллу Ата джурт къазауатны джылларында ёлгенлени эсгердиле, ахырында уа мемориалгъа гокка хансла салдыла.
ХУБИЙЛАНЫ Фатима.
