Хурзукчу Шаманланы Ибрагимни джашы Солтан бла Къарт-Джурт элден Абайханланы Адурхайны къызы Марьям, юйдеги къураб, беш джаш бла бир къызны ёсдюргендиле. Урунууну сюйген, адебли, намыслы ата бла ана, аланы окъутуб, билимли, юйдегили этиб, джамагъатха къошхандыла. Сабийлери баш билимлиледиле. Бир къауумлары уа экишер, таб, ючюшер баш билим да алгъандыла. Бары да, бирер толу юй болуб, бирер санагъатда джууаблы къуллукъланы бюсюреулю тындыра ишлейдиле. Гитчеликлеринден да аталары бла аналарындан юлгю ала, уруннган юйдегиде чыныгъыб, ишни ауурлугъундан къоркъмай ишлерге юрениб ёсгендиле. Алайды да, аланы хар бири башлагъан ишин аягъына джетдирмей къоймайды. Солтан бла Марьям да ариу халили, билимли, болумлу балаларына Джуртларына сюймекликни сингдириб, ана тиллерин, миллет шартларын сюерге юретиб ёсдюргендиле. Ала да, ол джолдан таймай, кеслерини сабийлерин да алай джашаргъа юрете, ёсдюрюб барадыла.
Бюгюн мен хапарын айтыргъа излеген Марат Солтанны юйдегисинде экинчи сабийди. Ол 1954-чю джыл Къазахстанда туугъанды. Къарачай халкъ туугъан Джуртуна къайтханында, Солтан бла Марьямны юйдегилери Хурзукда джашаб башлайды. Ал кёзюуде алайда турсала да, Марат экинчи классны тауусхандан сора, ала Юбилейный элге кёчедиле. Алай бла Марат Черкесск шахарны 4-чю номерли орта школунда окъуйду.
Орта билимли, узун сюекли, саулукълу Марат, школну тауусхандан сора аскер къуллукъ этерге чакъырылады. Кеси да СССР бла шохлукъ тутхан тыш къралгъа - Венгриягъа - тюшеди. Алай бла Аскер-Хауа Кючледе бюсюреулю къуллукъ этиб къайтады юйюне. Юйюне келгенлей, кёб сагъыш эте, заманын бошуна ашыра турмай, Ставрополда эл мюлк институтха киреди да, аны малчылыкъ бёлюмюн тауусуб, зооинженер усталыкъ алыб чыгъады.
Анда окъугъан джылларында уа спорт бла кюрешиб, джетишимли болуб тургъанды. Эркин тутушдан 4 кере Ставрополь крайны чемпиону, талай кере да Къарачай-Черкес автоном областны чемпиону болгъанды. Аны кибик Москва, Кострома, Краснодар дагъыда башха шахарлада баргъан Бютеусоюз дараджалы эришиулеге къошула, ёчлю орунланы да ала тургъанды. Игнатьев къарнашланы хурметлерине аталгъан Бютеусоюз турнирде уа биринчи оруннга чыкъгъанды. «СССР-ни эркин тутушдан устасы» деген атха кандидатды.
Марат, дипломун алгъанында, аны ол заманда джюрюген джорукъгъа кёре Хабаровский крайда Чууут автоном областны Ленин атлы районуну эл мюлк устала керек болуб тургъан «Биджанский» совхозунда ишлерге ашырадыла. Ол совхоз крайда эм уллу мюлклени бирине саналгъанды. Алай бла алкъын эл мюлк санагъатда керекли сынамы болмагъан джаш адамгъа кесини билимин толу хайырландыра ишлерге мадар табылады. Болумлу иш уста арымай-талмай ишлерге кюрешеди. Сынамлы адамладан юлгю ала, мюлкню малчылары бла бирге кёб джетишимлеге джетеди, уллу иш сынам да алады. Сора аны аты мюлкню ичинде махтау бла айтыла башлайды. Кёб заман да кетгинчи Маратны атын районда да, крайда да алчыланы тизиминде сагъыныб тебрейдиле. Алкъын джаш адам болса да, ишин ажымсыз билген, тюз ишлеген устады деб, аны мюлкню тамада зоотехниги къуллукъгъа саладыла. Крайда уллу къуллукъчула, Маратны джангы къуллукъда иш баджарыууна сынаб къараб турадыла да, тыйыншлы кёрюб, аны крайда эм уллу тауукъ ферманы баш зоотехниги къуллукъгъа теджейдиле. Алай а кеси джуртунда ишлерге излеб тургъан Марат ол ишни унамай къояды.
Алайдан кетгенден сора, кесибизге джууугъуракъгъа санаб, Волгоград областны Чернышевский районуну «Чернышевский» совхозунда баш зоотехниик болуб ишлерге джарашады. Чууут автоном областда алгъан уллу иш сынамы Маратха бу совхозда да бет джарыкълы болургъа джарайды. Малчылыкъда джангы алчы мадарланы хайырландыра ишлеген таулу, дженгил заманда мюлкню малын айныу джолгъа чыгъарады. Бир кесек джылдан сора уа областда игилени ичинде айтылады мюлк. Алай джигер уруна, алчылыкъны кишиге бермей турады ол мюлк. Киши джерледе андан кёб туралмай, гитче Джуртуна бек тансыкъ болгъан Марат республикабызгъа къайтады. Мында уа Къобан районну эл мюлк управлениесинде къуллукъ этгенди, «Солнечный» совхозну директоруну заместители болгъанды, «Къобан» колхозда зоотехник болуб да ишлегенди. Къайда, къайсы къуллукъда болса да, джигер ишлегенлей тургъанды. Алай бла республикабызны эл мюлк санагъатына кёб къыйыны киргенди.
Марат бла аны юй бийчеси Байчораланы Магометни къызы Мариетта эки сабийни ёсдюргендиле. Юч туудукълары барды. Мариетта республикан больницаны реанимация бёлюмюню врач-анестезиологу болуб ишлейди. Джашы Шамил да врачды. Ол да анасы ишлеген джерде врач-реаниматологду.
Марат а бусагъатда бузлатыучу кереклеге ремонт этиучю, аланы къуруучу фирманы тамасыды. Туудукъларына къууана, Черкесскеде джашайды.
Абайханланы Хусей.
{jcomments}
