Башха санагъатладача, эл мюлкде да урунууда атларын сый бла айтдырыб, халкъларына халал къуллукъ этиб джашагъанла аз тюлдюле. Ала, кече-кюн да тынгы табмай, джигер урунадыла. Хапчаланы Юсуфну джашы Аскербий хаджи да аллай адамланы бириди.

Хапча улу кёчгюнчюлюкню заманында Орта Азияда туугъанды. Ол алгъы бурун къыргъыз школда окъугъанды. Ала орус элге кёчгенлеринде, анда орус школда окъуй тургъанлай, кёчюрюлген халкълагъа джуртларына къайтыргъа эркинлик берилиб, къарачайлыла Кавказгъа къайтадыла. Хапчаланы Юсуфну юйюрю Джёгетей элге тюшеди. Аскербий алайда школгъа джюрюб башлайды.
Атама, анама ауурлугъуму джетдирмейим деб, Джёгетей Аягъында кюндюз къурулуш-монтаж управлениеде ишлей, кечеги школда окъуйду. Алай бла 10 классны бошайды. Анда сора Кавказский эл мюлк техникумну мелиорация факультетине кириб, аны битдириб чыгъады да, Джёгетей Аягъында управлениеде ишлерге джарашады. Тамадасы Ёзденланы Магомет, джаш устаны эркелетиб, мотоцикл да бериб, инженер къуллукъгъа салады. Ол, алайда джууаблы ишин тыйыншлы дараджада толтура, атын сый бла айтдырады. Бираздан кеси да, билимин андан ары ёсдюрюрге излеб, ишлей тургъанлай, Ставрополда эл мюлк институтха заочно окъургъа кириб, аны да джетишимли тауусады. Фахмусу, билими болгъан джашны «Къобан» совхозгъа агроном этиб саладыла. Эл мюлкде, джерчиликде кёб зат этеди. Мюлкню аякъ юсюне сала, адамлагъа да къолундан келгенича болушады.
Алайда 4 джылны ишлегенден сора аны Черкесскеде агрохимия къуллукъну аралыгъына ишге аладыла. Алайда да бойнуна салыннган борчну тыйыншлы толтуруб, атын иги бла айтдырыб ишлейди. Заман бара, мюлкню башчылыгъы аны Краснодарда институтха окъургъа иеди. Аскербий ол баш окъуу учреждениени да джетишимли бошайды.
Ол заманда терен фахмулары, иги билимлери болгъан джаш адамланы хар нелери тозурагъан, къарыусуз мюлклеге тамадала этиб салгъандыла. Аны да «Элтаркъач» совхозгъа баш агроном этиб иедиле. Хапча улу кюрешиб кесине джетген ишни айыбсыз баджарады. Андан сора аны «Тау» совхозгъа баш агроном, директорну заместители этиб саладыла. Адамладан разылыкъ табыб, алайда да талай джыл ишлейди. Аны ызына, агрохимия къуллукъну аралыгъына чакъырадыла. Химизацияны станциясында тамада агроном этедиле. Бюгюнлюкде да алайда коллективден, башхаладан бюсюреу табыб ишлейди.
Хапча улу, 1970-чи джыл Кябагъа барыб, хаджилик къылыб къайтханды.
Аскербий юй бийчеси Акъбайланы Сюлеменни къызы Маулутхан бла бирге тёрт къыз ёсдюргенди. Уллу къызы Фатима Москвада докторду. Аны гитчеси Айшат Джёгетей Аягъында сабий садны тамадасыды. Ючюнчю къызы Хаджат юйде сабийлеге къарайды. Гитче къызы Зулейха педагогика илмуланы кандидатыды, ШККъГТА-да деканны заместители болуб ишлейди. Ала тёртюсю да, атларын иги бла айтдыра, халкъгъа халал къуллукъ этиб джашайдыла.
Мындан алда Хапча улугъа тутхан ишинде кёргюзген мийик джетишимлери ючюн «Къарачай-Черкес Республиканы эл мюлкюню махтаулу къуллукъчусу» деген сыйлы ат аталгъанды. Бусагъатда да ол, эл мюлкде химизацияны кърал инспектору къуллукъну толтура, кёб фермерге, башха адамгъа болушады.  
  
ЛЕПШОКЪЛАНЫ Хусеин.
 
{jcomments}