Халкъыбызны атын махтау бла айтдыргъан белгили джашлары бла къызлары кёбдюле. Мен хапарын айтыргъа излеген Алчакъланы Хаджи-Исмаилны къызы Хасанланы Байдымат аллай махтулуланы бириди.

Ол керти иннетли адам, фахмусуну, билимини кючюне таяна, тюз джолну баргъанды. Къыйын ишде джанын-къанын аямай кюреше, халкъына, Джуртуна халал къуллукъ этиб джашагъанды. Накъут-налмаз сезимлерин, къудуретин адамлагъа джайгъанлай тургъанды.
Байдымат 1934-чю джыл Джёгетей Аягъы районда Сары-Тюзде Хаджи-Исмаилны халкъны ашхы адетлерин тутуб джашагъан юйюрюнде туугъанды. Къарачай халкъ Орта Азия бла Къазахстаннга кёчюрюлгенинде Хаджи-Исмаилны юйюрю Къазахтаннга тюшеди. Байдымат Къазахстанда Джамбул районда Биликуль элде орта школгъа джюрюб, аны джетишимли бошайды. Андан ары билимин ёсдюрюрге тырмашыб, Фрунзе шахарда институтха тюшеди. Алайда окъуй тургъанлай, 1957-чи джыл халкъыбызгъа Ата джуртуна къайтыргъа эркинлик берилгенинде, андан Къабарты-Малкъар кърал университетге кёчюб, 60-чы джыллада аны джетишимли тауусады. Фахмулу, билимли джаш устаны Черкесскеде Химия бирлешликге ишге чакъырадыла.
Байдымат 1960-чы джылдан Химзаводну ОТК-сыны тамадасы къуллукъну толтурады. Былайда фахмусуну, билимини кючюне таяна, тирилигин таныта, таулу къыз хар къолгъа алгъан ишин деменгили баджарады. Кёб тюрлю зат чыгъаргъан заводну продукциясыны асыулулугъун тинтиб, аны агъачлылыгъыны дараджасын кёлтюрюб, атын кенгнге айтдырыргъа энчи юлюш къошады. Алай бла заводну директору З.С. Цахилов бла бирге джангы мадарланы, амалланы хайырландырыб, кёб къралла бла шохлукъ тутуб, заводну ишин кенгерте, аны Химия производство бирлешликге бурадыла. Ол 1986-чы джылдан директорну орунбасары болуб ишлеб тургъанды. Тутхан къуллукъларында мийик джетишимлени къатлай, кесини, халкъыны атын да сый бла, махтау бла айтдыргъанды.
Анга шагъатдыла аны кърал берген саугъалары, атлары. Байдыматны 1966-чы-1970-чи джыллада СССР-ни Баш Советине депутатха сайлагъандыла. Ол Черкесск шахар округну советине кёб кере депутат болгъанды. Кърал анга аллай мийик сый уллу адамлыгъы, ишленмеклиги, чыгъармачылыкъ кючю, башхалагъа терен къайгъырыуу ючюн, тутхан ишине тири джюрюш бериб, аны сыйыны, махтаууну дараджасын кёлтюрюрге къошхан энчи юлюшю ючюн бергенди.
Алчакъланы Байдымат СССР-ни Баш Советине депутат болуб да Къарачай-Черкес автоном областны шахарларына, эллерине джарагъан, хайыр келтирген кёб магъаналы иш бардыргъанды.
Таулу къызны кърал берген уллу саугъаларыны арасында Урунууну Къызыл Байрагъыны ордени, «Урунууда кёргюзген джигитлиги ючюн» деген эмда башха медаллары бардыла.
Хаджи-Исмаилны къызы джигер тиширыу Байдымат «СССР-ни химия промышленностуну айырмасы», «СССР-ни сыйлы химиги» деген атланы джюрютгенди.
Баш иеси Хасанланы Назир бла бирге адебни, намысны джолунда эки сабий ёсдюргенди. Къызы Шерифат баш билим алыб, тыйыншлы къуллукъда ишлеб тургъанды. Джашы Наурузну да баш билими барды. Бусагъатда экиси да пенсиядадыла.
Баш иеси, белгили джазыучу, тарихчи Хасанланы Назир ауушхандан сора, Байдымат мадар этиб, аны халкъны тарихине аталгъан «Къарча» (Ёмюрледен тахсала) деген джазмасын джыйыб, китаб этиб, басмадан чыгъаргъанды.
Алчакъланы Байдымат, халкъыны керти патриоту, таркъаймагъан ашхы къыйынын таулагъа, адамланы арасында шохлукъ, къарнашлыкъ бегиб, мамыр джашау орун алыб туруруна атаб джашагъанды. Ауушханды, джандетли болсун.

УЗЕИРЛАНЫ Хусей.