Эндреуюк (декабрь) айны 14-де «Вести - Карачаево-Черкесия» деген программаны студиясында «ачыкъ эфирде» Къарачай-Черкес Республиканы Башчысы Темрезланы Рашид джердешлерибизни сорууларына джууабла берди.

Джыл сайын регионну Башчысы «ачыкъ эфирде» джамагъат къайгъыргъан ишледен хапарлы болуб, аланы юслери бла тыйыншлы оноула этгени ашхы адет болгъанды.
Ма бу джол да Башчыгъа соруула берлик адамлагъа теджелген ачыкъ телефон линияла озгъан ыйых кюн огъуна ишлеб тебреген эдиле. Ала бла хайырланнган джердешлерибиз 170-ге джууукъ соруу берген эдиле, социал сетле бла джиберилген соруула да, хазна къалмай, аллай бир бар эдиле.
«Ачыкъ эфирде» Къарачай-Черкесияны Башчысы Темрезланы Рашид, озуб баргъан джыл республикада этилген ишлени эсеблеб, ызы бла джердешлерибизни сорууларына джууабла бериб тебреди. Къарачай-Черкесияны Башчысына берилген сорууланы кёбюсю саулукъ сакълау, социал учреждениеле ишлетиу, джол эмда инженер коммуникацияланы джарашдырыу, социал джакълыкъ этиу, кёбчюлюк хайырланнган джерлени айбат этиу дегенча ишле бла байламлы эдиле.
Спецоперациягъа къошулгъан джердешлерибизге кёлтюргючюлюк этиу бла байламлы соруула кёб берилген эдиле да, Башчы алгъа Украинада къуллукъ эте тургъан аскерчилеге, аланы юйдегилерине кёлтюргючлюкге къуралгъан эмда толтурула тургъан мадарланы юслеринден толу хапар айтды.
Ол бу кюнледе мобилизациягъа тюшген эмда кеси разылыкълары бла спецоперациягъа къошулгъан джердешлерибизни юйдегилерине Джангы джылны аллы бла 20-шар минг сом берирге оноу этилгенин да чертди.
«Мобилизациягъа тюшген хар аскерчини юйдегиси бла къысха байламлылыкъ джюрютгенлей турабыз. Алагъа кёлтюргючлюк этиу бизни баш борчларыбызны бириди.
Хар джууаблы къуллукъчу да аны иги ангылайды. Политика партияла, джамагъат бирлешликле, Бютеуэресей Халкъ фронт, «Мы вместе» деген къозгъалыу, республиканы шахар эмда район къуралышларында джергили администрацияланы башчылары, къайгъырыулу адамла, къысхасыча айтсам, Къарачай-Черкесияны бютеу джамагъаты бу ишге юлюш къошаргъа кюрешеди.
Табышлылыкъ бла кюрешген джердешлерибизге, аскерчилерибизге болушлукъ этиб тургъанлары ючюн, айырыб разылыгъымы айтыргъа излейме», - деди КъЧР-ни Башчысы.
Зеленчук районну Исправна стансесинден бир тиширыу джергили больницада врач болмагъаныны тарыгъыуун этген эди да, Башчы бусагъатда анда ауругъанланы район аралыкъдан врачла багъаргъа керек болгъанларын, башил (январь) айдан башлаб а Исправна стансени больницасында джангы врач ишлеб башларыгъын айтыб, аны тынгылы этди.

Темрез улу айтхандан, аны бла да къалмай, Исправна стансени больницасына «Терк болушлукъну» джангы машинасы берилликди. Бу ишлеге джууаблылыкъ КъЧР-ни Правительствосуну Председателини орунбасары Гербекланы Иринагъа салыннганды.
Темрезланы Рашид быллай джарсыуланы билиб, аланы тюзетиуню юсю бла адамланы толу хапарлы этиб турур ючюн, республиканы Правительствосуну членлери эл-элге айлана, джамагъат бла тюбей турсала кереклисин чертди.
«Ачыкъ эфирде» КъЧР-ни Башчысына таза суу бла баджарыуну юсюнден да сордула. Алайда Киево-Жураки элде джашагъанла суу керекли инджилиб тургъанлары ачыкъ болду. Темрезланы Рашид республиканы бютеу джамагъатын таза суу бла баджарыугъа аталгъан талай программа толтурула тургъанын, алагъа къошулгъан эллеге суу тартыла баргъанын айтды.
Темрез улу Адыге-Хабль районну администрациясыны башчысына Киево-Жураки элге суу тартыуну келир джыл толтуруллукъ программагъа тюшюрюрге борч салды.
«Ачыкъ эфирде» берилген сорууланы бир къаууму джамагъатны табигъат газ бла баджарыугъа аталгъан эди. Аланы джиберген джердешибизге джууабха Темрезланы Рашид 2025-чи джылгъа дери республикада газ тартылмагъан эл къалмазын, «О социальной догазификации» деген бегим да хар юйде да «джашил от» джанар ючюн чыгъарылгъанын айтды.
«Газ быргъыла «О социальной догазификации» деген бегимге кёре энчи иеликде болгъан юйлени арбазларына дери тартылыргъа керекдиле да, биз аланы хакъсыз юйлеге киргизирге оноу этгенбиз. Алай бла республиканы Правительствосу газ тартыуну ауурлугъун бойнуна алгъанды, ол юйледе джашагъан адамла къуру ичинде салынныкъ газ кереклеге джоюллукъдула», - деди Темрезланы Рашид.
Башчы келир джыл РФ-ны Президенти Владимир Путинни Указы бла «Года педагога и наставника» деб баямланнганыны, аны бла байламлы Къарачай-Черкесияда билим бериу санагъатны ёсюмюне аталгъан талай иш этиллигини юсюнден да айтды. Ол чертгенден, келир джыл ол джаны бла этиллик ишлени юслеринден программаны КъЧР-ни Окъуу бла илмуну хакъындан министерствосу хазырлагъанды.
«Ачыкъ эфирде» Башчыгъа республикан, район аралыкъладан узагъыракъ джерледе орналгъан эл къуралышлагъа джамагъат улоу къыйын джюрюгенини тарыгъыуу да этилди.
Алайда огъуна КъЧР-ни Башчысы Темрезланы Рашид республиканы Правительствосуну Председатели Мурат Аргуновгъа башил (январь) айны 1-не дери Къарачай-Черкесияны бютеу муниципал къуралышларына улоу джюрюуню «джол картасын» джарашдырыргъа, ол джарсыуну къурутур мадарла этерге борч салды.
Эл мюлк продукталаны къайры берирге боллугъун соргъан фермерле да болдула. Темрез улу къой этни «Дамате» деген компания къауумну Черкесск шахарда эт джарашдыргъан заводуна берирге боллугъун айтды. Башха эл мюлк продукталаны берир джерлени фермерлеге юретирге КъЧР-ни эл мюлк министрин джууаблы этди ол.
Башчыгъа спорт бла байламлы да кёб соруу берилген эди. Сёзден, Черкесск шахарны 6-чы номерли спорт школуну тренери сабийле тутушхан кёзюуде тюблерине джаяр затлары болмагъанын айтхан эди да, Темрез улу аны джарсыуун терк огъуна тюзетирге деди.
Футбол оюннга кёбчюлюкню кёллендириуню юсюнден соргъан джердешибиз да болду. Башчы анга джууабха спортну ол кюрешин уста лига къуралырча бир ёсдюрюрге кюреширигин айтды. Алай этер ючюн, бюгюнлюкде Къарачай-Черкесияда не тюрлю таблыкъ да къуралгъанын чертди ол.
«Бусагъатда бизни футболчуларыбыз ойнагъан стадионну мен сабий заманымда тюшюмде да кёрмей эдим. Къуру «Нарт» ючюн айтмайма алай, арт джыллада республиканы джер-джеринде ишленнген гитче футбол площадкала да алай таб джарашдырылгъандыла», - деди Башчы.
«Ачыкъ эфирде» Теберди шахарны айбат этиуню юсюнден да сорулду. Темрезланы Рашид айтхандан, келе тургъан джыллада ол шахарда физкультура эмда саулукъ тюзетген комплекс ишленникди. Анда Къара кёлню джагъалары да, табигъатха хыянат джетдирилмегенлей, адамла сюйюб солурча джарашдырыллыкъдыла.
«Ачыкъ эфирде» Черкесск шахарда сабий санат школну джангыртылгъаныны, ол объект кёб турмай джангыдан ачыллыгъыны юсюнден да сёлешинди.
Дагъыда сабий ачхаланы заманында тёлеуню, Къарачай-Черкес гуманитар тинтиу институтну джангы мекямгъа кёчюрюуню, Черкесск шахарны орамларында ремонт ишле бардырыуну, аны кибик башха ишлени юслеринден берилген соруула кёб болдула. Аланы барына да джууабла берирге «ачыкъ эфирде» белгиленнген заман джетмегени амалтын, Башчы джууаблы министрлеге ол ишлени оноуларын къысха заманда этерге кереклисин къаты айтды.
Темрез улу «ачыкъ эфирге» чыкъгъан адамланы бир соруулары да джууабсыз къалмазлыгъына, билдирилген джарсыуланы тюзетир мадарла этилликлерине ышандырды.
«Ачыкъ эфирни» ахырында Артемий атлы джашчыкъ республиканы Башчысы гитче заманында кимге ушаргъа излегенин, кимни юлгюге тутханын билирге изледи. Башчы анга: «Для меня героем был и остаётся отец - настоящий мужчина, пример во всем», - деб джууаб берди.

БАЙРАМКЪУЛЛАНЫ Зульфия.