Баппахан кимге да белгили, ёмюрле бла джашауну тутуругъуна саналгъан, мийиклиги 10-15 сантиметр болгъан, джарыкъ сары, гоккалы хансды. Базыкъ ара тамыры тюз джерге ёсюб, ууакъ тамырланы джайыб, джерде деменгили бегийди. Ара тамырыны башында чапыракъла 10-15 сантиметр чакълы узунлукъгъа, джерге джайылыб ёседиле. Кёбюсюне къыйырлары азау тишлеге ушайдыла, кеслери джалан, джашил-сарыракъдыла. Чапыракъланы орталары бла, гардош илезиклеча, сингирле, илезикле ёседиле, аланы чапыракълары джокъду, ичлери къуууш, къуру болады.

Тюз тёгереклеринде джарыкъ сары гоккала чагъадыла, кеслери да тюймеча болуб, аланы тёгереги бла тогъай чапыракъчыкълары бир-бирлерине кириш битедиле. Тюз орталарында тёгерек гокка тюймечиги болады. Урлугъу тёгерек, топча, болуб, джелде дженгил чачылады.
Баппаханны къалайын сындырыб кёрсенг да, акъ сютча, сууу барды. Джаз башындан, терен кюзге дери чагъады. Бизни джерлерибизде баппахан къайда да ёседи. Артыкъсыз да джол джанлада, бачхалада, ачыкъ джерледе, юй тёгерекледе, чегет талалада, сыртлада. Аслам чыкъсала уа джерни джабыб, акъсылдым сары кюйюзча, сары этедиле. Дарманнга бу хансны гоккалары бла тамырларын хайырландырадыла.
Баппахан май айлада, гоккасы чакъгъан кёзюуюнде, джыйылады. Тамыры кюзде, чапыракълары мууал болгъандан сора, къазыб алынады. Хансын да, тамырларын да, бир-бири юсюне салмайын, дженгил кебдириб къояргъа керекди. Мукут ийис этсе, мукут болса, аны хайырландырыргъа боллукъ тюлдю. Бу дарман хансны кёбюсюне джебек ауруулары болгъанлагъа, джебегине джетгенлеге, джебегине татыгъанлагъа, ашха ачаргъа, ётню чыгъарыргъа, бауур аурууланы багъаргъа, кёбюрек сийдирирге ичиредиле. Ашхын тюбюндеги безни да иги ишлетеди, инсулинни кёбюрек этеди. Хыппырыкъ атдырыргъа иги болушады.
Бек джётел этгенлеге, ёпкени сууугъу, туберкулёзу, ёпке башыны сууугъу болгъанлагъа бал бла къошулма этиб бериледи. Баппаханны хансындан, тамырындан бир мардада алыб бал къошуб ичигиз.
Баппаханны 10 грамм хансы бла тамырындан къатышдырыб, 250 миллилитр суугъа атыб, къайнагъынчы отда тутуб, къайнагъанлай, алыб, бир сагъат чакълыны сууутуб, сюзюб, сюзюлгенден бир уллу шай къашыкъ бла, ашардан 30 такъыйкъаны алгъа, кюнюне 5-6 кере ичигиз. Ол сууну 2 кюнден кёб тутаргъа джарамайды.

 
{jcomments}