Дастан 7-8, 11-12 джикли тизгинле бла джазылады. Буруннгу шаркъ поэзияны чыгъармалары - «Лейла бла Меджнун», «Хосров бла Ширин» - дастанладыла.
Дилогия. Бир сюжет ызны бардыргъан, атлары уа башха-башха болгъан эки роман, эки китаб. Эки китабда да джигитле бирдиле. Сёз ючюн, къабарты джазыучу Алим Кешоковну «Мийикле джукъламайдыла» деген дилогиясы. Ол эки китабдан къуралгъанды: «Чудесное  мгновение», «Зеленый полумесяц».

Джаз тил (аллегория). Ачыкъ айтыргъа амал болмаса неда башын джабыб айтыргъа керек болса хайырландырылыучу амал. Джаз тил малкъар халкъны чыгъармачылыгъында, сюймеклик джырлада, ийнарлада эркин джюрюйдю. Джазыучула джаз тилни сахна чыгъармалада, экеулен сёлешгенде да уста хайырландырадыла. Тамсилчиликни тамалы, суратлау кючю аны джаз тиллилигиди. Орус адабиятда «Эзоп тил» деб да барды. Буруннгу Грецияда джашагъан айтылгъан тамсилчи Эзоп кесини  акъылман оюмларын джаз тил бла айтханды. Бир затны юсю бла башха затны теренден ангылатыу, дунияны байламлыгъын кёргюзтюу. Сёз ючюн, Къулийланы Къайсын: «Къаяла китабларыдыла халкъымы».
Джангычылыкъ. Джангыртмачы (новатор). Адабиятда джангы ызланы, лагъымланы башланыулары. Эски ызланы, тёрелени джангыртхан, адабиятха джангы лагъымла, суратлау джангылыкъла кийирген джазыучу.
Джаншакъ (резонер). Керекли, керексиз джерде да тилин джетдире, кесине джетмеген неда кеси толу ангыламагъан затланы юслеринден джаншай айланыучу.
Джаулукъ. Къаджаулукъ (конфликт). Суратлау чыгъарманы чархын бургъан кюч. Джашау чюйрелик.
Джууаб (реплика). Сахна чыгъармада сёлешиу - экеулен чыкъса, бирини сёзюне экинчисини айтханы. Басмада кертиге келишмеген дау чыкъса, анга мехкемени неда адамны джууабы.
Джити сёз (афоризм). Айтыу, лакъаб, тенглешдириу, ушатыу. Была бары да адамгъа кесини оюмун, иннетин къысха, джити айтыргъа болушхан суратлау амалладыла. «Тахсасын элге джайгъан – эл кюлкюлюк».
Къайтарма (рефрен). Суратлау чыгъармада бир кере айтылгъан оюмну сезимге игирек сингдирир ючюн къайтарыб-къайтарыб айтыу.
Къасыда. Шаркъ назмучулукъда биреуге неда бир затха аталгъан тёрттизгин  назму.
Къатлаууч (эпигон). Кесиликлери болмагъан, биреуге ушатыб, биреуню эниклеб джазыу.
Кесамат. Биреу этген ишге бирсини оюму, кёз къарамы. Багъа бичиу. Адабият илму.
Кёбелей (фантазия). Адамны сезимин алындыргъан, джангыртхан, джашауда болмагъан, болургъа уа боллукъ умутла, кёрюнюшле. Тенгизни бир джагъасындан бирси джагъасына учуб ётген къанатлы ат адамны кёбелей сезиминден келгенди.
Композиция. Бу латин тилден келген сёз джыйышдырыу, къошуу, байлау дегенни ангылатады. Адабият чыгъармада суратланнган болумла, къалай-алай болсала да деб кеси алларына тизилиб бармайдыла. Ала бары джазыучуну къураргъа деген джашау кемин джетишимли, толу, ийнаныулу этер кибик, алай тизиледиле, бир-бирин алай тутадыла. Чыгъарманы ич джигини алай къуралыуу аны композициясы болады.
Лакъаб. Нарт сёзню, айтыуну эсге тюшюреди. Лакъаб да нарт сёзге тенгди, акъылман оюмну къысха айтхан айтыуду.
Лакъырда. Бир затны не бир адамны юсюнден безиб, кюлюб, эс бурдуруб айтылгъан джарыкъ сёз. Сезим.