Бу кюнледе бютеу къарачай миллетни джюрегин титиретиб, бушуугъа бёлеген ачы хапар Украинадан келди: белгили джашларыбызны бири, мийик дараджалы лётчик, кесини ишин тикирал билген авиацияны генерал-майору Боташланы Хусейни джашы Къанамат Луганск областда аскер борчун толтура джан бергенди.
Боташланы Къанамат бёлек замандан бери аскер къуллукъдан солуугъа кетиб турса да, Эресей Федерация ЛНР бла ДНР-ни адамларын украиначы миллетчиледен джакъларгъа деб башлагъан спецоперациядан бир джанында къалыб кеталмагъанды. Джашауу кёкде, самолётда ётген таулу джаш аскер борчун толтурургъа излеб, кеси разылыгъы бла спецоперацияны ишине къошулгъанды. Хауагъа ахыр кере чыкъгъан кюнюнде бизни бёлеклени бирине болушлукъ кереклисин эшитгенди. Анга салыннган борчну толтургъанындан сора, ол тийреде орналгъан украиначы миллетчилени ПВО-лары кючлю болгъанларыны юсюнден хапар алса да, къуршоугъа тюшген аскерчилерибизге болушургъа кереклисин ангылаб, самолётун ала таба айландыргъанды. Юсюне къоргъашын окъ къуюла тургъанлай, джаугъа тобла атханды, бизни аскер бёлек да къуршоудан ычхыныр мадар табханды. Не келсин, ол кёзюуде джауну ракетасы Боташ улуну самолётун уруб, кюйдюрюб тюшюреди. Алай бла, генерал-майор Боташланы Къанамат кесини джашаууну багъасы бла талай аскерчибизни джанын къалдырыб, уллу джигитлик этгенди.
Боташланы Хусейни джашы Къанамат 1959-чу джылны хычаман (май) айыны 20-да Тёбен Теберди элде туугъанды. Джашауун аскер къуллукъ бла байламлы этерге сабийлигинден нюзюрю болса да, аллында тенгиз аскерлени сайлагъанды, алай а бир джылдан кёк кесине тартханын ангылаб, Ейск шахарда лётчиклени хазырлагъан баш аскер авиация училищеге окъургъа киргенди. Аллында къыйын болса да, хакъ джюреги бла сюйген усталыгъына Боташ улу дженгил тюзелгенди. Джаш адам аскер авиацияны сайлагъанды, тюрлю-тюрлю аскер самолётлада учаргъа, аладан атаргъа юреннгенди. Лётчик-снайпер усталыкъны тамам иги билгенди.
Кърал чачылгъан къыйын джыллада да аскерчи антына толу къалгъанды, РФ-ны Аскер-хауа кючлеринде къуллугъун тохтатмагъанды. 1998-чи джылдан 2000-чи джылгъа дери Псков областда орналгъан Смуравьёвода 772-чи энчи тоб атыучу авиацион полкну командири болуб тургъанды, асламысына Су-24 самолётлада учханды. 2004-чю джыл Таджикистанны джеринде баргъан аскер къаугъалагъа къошулгъанды, 2008-чи джыл генерал-майор атха тыйыншлы болгъанды. 2010-чу джыл Москвада РФ-ны Баш штабыны Академиясын тауусханды, 7 тюрлю аскер самолётда учаргъа уста болгъанды. 2012-чи джылдан 2022-чи джылгъа дери Санкт-Петербург бла Ленинград областны ДОСААФ-ны председателини орунбасары болуб ишлегенди, джаш лётчиклени учаргъа юретиб тургъанды.
Байрым (февраль) айны 24-де РФ Украинада спецоперацияны башлагъанында бир джанында къалыб кетерге излемей, генерал-майор кеси разылыгъы бла ол ишлеге къошулгъанды. Озгъан заманны ичинде Боташ улу 35 кере кёкге чыкъгъанды, аланы кёзюуюнде 160 ышанны, 20 бронетехниканы къурутханды. Башында айтханыбызча, хачаман (май) айны 22-де, Луганскени кёгюнде уллу джигитлик этиб, джан бергенди.
Никкол (июнь) айны 2-де аны ёлюсюн туугъан джуртуна келтирдиле. Джигитге аталгъан бушуу митинг Къарачай шахарны ара майданында бардырылгъан эди. Анга Къарачай-Черкес Республиканы Башчысы Темрезланы Рашид, Эресейни Къоруулау министерствосуну Хауа-космос кючлерини баш командующийини орунбасары генерал-лейтенант Александр Максимцев, КъЧР-ни Халкъ Джыйылыууну (Парламентини) Председатели Александр Иванов, КъЧР-ни Правительствосуну Председатели Аргунов Мурат, сенаторла, депутатла, Правительствосуну членлери, республикан джамагъат бирлешликлени келечилери, дин къуллукъчула, Боташ улуну тенглери, биргесине къуллукъ этгенле, эт джууукъ адамлары, республикабызны шахарларындан, эллеринден келген адамла къошулгъан эдиле.
Генерал-майорну, аскер борчун толтура джан берген джигит таулуну аскерчи адетге кёре сый бериб, ахыр джолуна алай ашырдыла.
Шимал Кавказны Муслиманларыны бирикдирген аралыгъыны председатели, КъЧР-ни Муслиманларыны дин управлениесини президиуму председатели Бердиланы Исмаил хаджи дууа этдирди.
2022-чи джылны никкол (июнь) айыны 1-де Эресей Федерацияны Президенти Владимир Путинни 334-чю номерли Буйругъу бла генерал-майор Боташланы Хусейни джашы Къанаматха ёлгенинден сора Эресейни Джигити ат аталгъанды. Ол мийик саугъаны – «Алтын Джулдузну» медалын, Эресей Федерацияны Джигити атха тыйыншлы болгъанына шагъатлыкъ этген къагъытны эмда Алтын Джулдузну Джигитини грамотасын Боташ улуну эт адамларына Темрезланы Рашид бла РФ-ны Къоруулау министерствосуну Хауа-космос кючлерини баш командующийни орунбасары генерал-лейтенант Александр Максимцев бердиле.
Темрезланы Рашид бу бушуу кюн джуртубузну махтаулу джашын ахыр джолгъа ашыргъаныны юсюнден айта, аны батырлыгъы, ёхтемлиги бла бютеу Къарачай-Черкесия ёхтемленнгенин чертди.
«Боташланы Хусейни джашы Къанамат, РФ-ны Сауутланнган кючлерини генерал-майору, керти кишиликни таныта билген, джюреги къралы, халкъы ючюн ауругъан аскерчи эди. Джашауун авиациягъа атагъанды, кёксюз, «темир къушсуз» джашауу джокъ эди дерге боллукъду. Аны усталыгъы, билими керекли джерде ол бир кюнню да бир джанына турмагъанды, джанына къоркъуб, башын сакъламагъанды. Ма аны ючюн, Украинада тюзлюкню орнатыр ючюн деб кюрешген заманда ол, талайдан бери отставкада болгъанына да къарамай, кеси разылыгъы бла хоншу къралда бардырылгъан спецоперациягъа къошулгъан эди.
Боташ улу, керти аскерчича, аскер борчун толтура дуниядан кетгенди. Башха аскерчилерибиз кибик, ол да Эресейни излемин, кесини миллетини къоркъуусузлугъун джакълаб кюрешгенди, ала да аны унутмазлыкълары хакъды. Бюгюн Боташ улуну эт адамларыны бушуулары бек уллуду, аны айтыб ангылатхан да къыйынды. Алай а кёб миллетли республикабызны джамагъаты барыбыз да, сизни бла бирге бу бушуугъа бёленнгенбиз. Бу къоранч барыбызгъа да ауур тийгени хакъды. Уллу Аллах сизге кюч-къарыу берсин. Аллахны рахматында болсун Къанамат къарнашыбыз…» - дегенди республиканы Башчысы кесини сёзюнде.
Дагъыда Темрез улу Къарачай шахарны Думасына кёзюулю кенгешинде шахарны ара майданына Эресей Федерацияны Джигити Боташланы Къанаматны атын атауну юсюнден кесини оюмун айтханды.
Ызы бла РФ-ны Къоруулау министерствосуну Хауа-космос кючлерини баш командующийини орунбасары генерал-лейтенант Александр Максимцев сёлешди.
«Кесини ишлеген джылларыны узагъына Боташ улу 7 тюрлю самолётда учаргъа юреннгенди, аланы барын да аскер джумушланы бардырыуда джетишимли хайырландыра биле эди. 2500 сагъатдан артыкъ заманны учханды. Аламат командир, махтаулу лётчик, уллу адамлыгъы болгъан аскерчи кёкню бир да бек сюе эди, «темир къушсуз» джашаялмай эди. Эресейни керти патриоту, Джуртуну джакъчысы, ётгюр инарал, айхай да, джуртуна керек заманда джылым джетгенди, къуллукъан кетгенме деб, бир джанына туруб къалалмагъан эди. Кесини излеми бла, анча джылны узагъына алгъан сынамын кеси да хайырландыра, нёгерлерине да юрете, миллетчиле бла кюрешге кирген эди. Аскерчи борчун толтура, ахыр тылпыууна дери тюзлюк ючюн кюреш да бардыргъанды. Эресей Федерацияны Джигити, РФ-ны Къоруулау министерствосуну Хауа-космос кючлерини баш командующий, аскерни генералы Сергей Владимирович Суровикинни атындан эмда Хауа-космос кючлени бютеу къурамыны атларындан Боташланы Хусейни джашы Къанаматны эт джууукъ адамларына, миллетине, джердешлерине да къайгъы сёз береме. Эресей Федерацияны Джигити, лётчик-снайпер, генерал-майор Боташланы Хусейни джашы Къанаматны аты, аны этген ишлери да бизни эсибизде Джуртха, ишине кертиликни юлгюсюча къаллыкъдыла. Ахыр джолунг джандет болсун, сыйлы аскерчи тенгибиз!» - деди Александр Максимцев.
Боташ улуну биргесине къуллукъ этгенлени атларындан генерал-майор, РФ-ны махтаулу лётчиги Абдурахманланы Зияутдин да сёлешди:
«Быллай адамны джашаудан кетгени къуру эт джууукъ адамларына тюл, барыбызгъа да уллу къоранчды. Къанамат Джуртун хакъ джюреги бла сюйген, миллети ючюн джаны ауругъан адам эди. Ейскеде аскер институтну сайлаб, аны айырмагъа тауусхан эди, уста лётчик эди, тенглери да, къолунда къуллукъ этгенле да аны сыйын бек кёре эдиле, багъалата эдиле. Къоранчыбызны ёлчеси джокъду…»
Боташ улуну энчи эмда усталыкъ шартларыны юслеринден авиацияны майору Валерий Покутнев хапар айтды. Ол чертгенден, джердешибиз тюзлюкню бек сюйген, кесини ишине джаны бла берилген адам эди.
«Аскер лётчик усталыкъгъа, кёкге сюймеклиги аны спецоперациягъа къошулургъа учундургъан эди. Джуртуна керек кюнде ал сафда баргъанды, аскер борчун бет джарыкълы толтура, джашау джолун да тауусханды. Джатхан джеринг джумушакъ болсун, сыйлы тенгибиз», - деди майор.
Тукъумну атындан Боташ тукъумну башчысы Боташланы Сулайман хаджи, джыйылгъанлагъа, джердешибизни сыйын кёре, аны ахыр джолуна ашырыргъа келген джамагъатха джюрек разылыгъын билдириб сёлешди.
«Бютеу Боташ тукъумну, къарнашыбызны эт джууукъларыны атларындан бюгюн Къанаматны сыйын кёрюб, аны ахыр джолуна ашырыргъа келгенлеге, аны ёлюгюн джуртуна келтирир ючюн кюрешгенлеге, бизге тюрлю-тюрлю мадарла бла къайгъы сёзлерин билдиргенлени барына да джюрек разылыгъымы билдиреме. Сизни кёлтюргючлюгюгюз Къанаматны эт адамларына уллу себеб болгъанды. Къарнашыбыз, кеси джашаудан кетсе да, адамланы эслеринде джарыкъ ыз къойгъанды. Аны джигитлиги, Джуртуна сюймеклиги, аскерчи антына кертилиги миллетибизни атын айтдыргъанды. Барыбызгъа да джарыкъ джулдуз болуб джанарыкъды, келир тёлюлеге ашхы юлгю боллукъду. Аллах разы болсун барынга да», - деди Сулайман хаджи.
Къыбыла аскер округну 631-чи батальонуну сыйлы къарауулуну байракъчы къаууму РФ-ны эмда КъЧР-ни байракъларын кёлтюрюб, саф болуб, Эресей Федерацияны Джигити, авиацияны генерал-майору Боташланы Хусейни джашы Къанаматха аскер сый бердиле.
Митингни ахырында джыйылгъанла бары да, Бердиланы Исмаил хаджини башчылыгъы бла, Боташ улугъа джаназы къылдыла. Джигитни Джангы Тебердиде асырадыла.
ХУБИЙЛАНЫ Фатима.
