Ич ишлени органларыны къуллукъчулары закон-джорукъ къалай сакъланнганына къарайдыла. Ала рахатлыкъ, мамырлыкъ ючюн кюрешген, махтаугъа тыйыншлы адамладыла.
Мен хапарын айтыргъа излеген, МВД-да кёб джылланы ишлеген, подполковник чынны джюрютген Гогуйланы Рашид аллайланы бириди.
Атасы Магомет Ата джуртун гитлерчи фашистледен джакълай, ачы урушлада джанын-къанын аямай къазауат этгенди. Анга шагъатдыла кърал берген 26 ордени бла медалы. Гогуй улу Хурзук школну директору болуб талай джылны ишлегенди.
Анасы Орусланы Хызырны къызы Абидат кёчгюнчюлюкге дери да, киши джерде, андан къайтхандан сора да совхозда да ишлей, сабийлерин ариу халили этиб ёсдюрюуге джашауун атагъанды. Гитче заманларындан аланы джюреклерине ана тилни, адебни, намысны, халкъны ашхы адетлерини магъанасын сингдириб кюрешгенди.
Рашид 1960-чы джыл алтотур (март) айны 14-де, Хурзук элде туугъанды. 1967-чи джыл Хурзукда орта школну биринчи классына барыб, 1977-чи джыл аны джетишимли бошагъанды. 18 джылы толгъунчу Къасайланы Осман атлы совхозда ишлеб туруб, заманы джетиб, аскерге кетеди. 1978-чи - 1980-чы джыллада Кюнчыгъыш Германияда аскер къуллугъун сый бла толтуруб къайтханды. Чыныкъгъан тири джаш туугъан джеринде Къасайланы Осман атлы совхозда шофёр болуб ишлейди, мюлкню не тукъум джумушун да айырмагъа толтура, кёбледен бюсюреу табады. Аны 1984-чю джыл совхозну комсомол организациясыны секретары этиб сайлайдыла. Ол джумушну да тири бардыра, ишден чыкъмагъанлай 1985-чи джыл Ставрополь эл мюлк институтха заочно кириб, аны 1990-чы джыл тауусады. Джаш устаны Джёгетей Аягъы районда «Къобан» совхозгъа баш зоотехник этиб иедиле. Ол алайда ишлеген заманыны ичинде мюлкню тууарын, къоюн, эчкисин, атын, башха затын аякъ юсюне сала, аланы агъачлылыкъларына терен эс бёле, джангы мадарланы, амалланы хайырландырыб кюрешгенди. Алайда да сый, махтау табыб ишлегенди.
Тамадаланы буйрукълары бла 1993-чю джыл Рашидни Джёгетей Аягъы районда ич ишлени органларына ишге кёчюредиле. Рашид 1993-чю джылдан 2008-чи джылгъа дери Джёгетей Аягъы районну ич ишлеринде тюрлю-тюрлю къуллукълада ишлейди. 1993-чю джыл Эресейни МВД-ны Санкт-Петербургда университетине кириб, аны джетишимли тауусады.
Гогуй улу оператив къуллукъчудан башлаб, Джамагъат къоркъуусузлукъну милициясыны тамадасы къуллукъгъа дери кёлтюрюледи. Джёгетей Аягъында ич ишлени органларында ишлеген кёзюуюнде, былайда закон-джорукъ сакъланыб, аманлыкъчылыкъ болмазча школчуладан башлаб, джаш тёлюню, уллуланы арасында да, профилактика ишле бардыргъанлай тургъанды.
Рашид анга бойсуннган участок милиционерлени, патруль-постовой къуллукъну, ведомстводан тышында сакълагъанланы, ГАИ-ни, башха къуллукъланы ишлерин контролда тутуб, аланы къуралыуларына эс бёлгенлей тургъанды. Наркотиклеге, терроризмге къаршчы бардырылгъан ишлеге, уголов джаны бла этилген затлагъа энчи къарагъанды. Алайыны МВД-сында бютеулей 150 адам ишлегенди.
Рашид Чечен къазауатны биринчи, экинчи кёзюуюне да къошулуб, къралыбызны Конституциясын къоруулар муратда, эки кёзюуде да джигерлик, джигитлик танытыб къуллукъ этгенди. Аны бла байламлы «За отличие в охране государственного порядка» деген медалны алгъанды. Экинчи кёзюуде саугъагъа кърал «За высокие показатели, за выполнение поставленных задач» деб, аны аты джазылгъан бычакъ бергенди.
Гогуй улу студент заманында огъуна альпинизм бла кюрешиб тургъанды. Алай бла Европаны эм мийик тауу Минги Тауну башына тогъуз кере чыкъгъанды.
Биринчи кере 1982-чи джыл альпинистле бла бирге, экинчи 1991-чи джыл областдан республика къуралгъанына аталыб къуралгъан къауум бла чыкъгъанды.
Ючюнчю кере 2002-чи джыл МВД-ны къуралгъанына 200 джыл толгъанына аталгъан Эресей Федерацияны джыйым командасыны къурамында болгъанды. Ол заманда Эресейни 87 адамындан 29-у чыгъалгъанды тау башына.
2004-чю джыл Хачирланы Хыйсаны (Хыйланы) Минги Тауну башына чыкъгъаныны 175-джыллыгъына атаб, республикадан тёрт адам – Бегеуулланы Борис, Гогуйланы Рашид, Долаланы Алибек, Долаланы Назир – чыкъгъандыла тау тёппеге.
2004-чю джыл талай джаш болуб, Афины шахарда Олимпия оюнланы башланнганларына атаб, ол башланыр заманнга - 8 сагъат бла 30 минутда - чыгъыб, андан олимпия комитетге билдиргендиле. 2008-чи джыл, джаш тёлюню тау альпинизм спортха юретир муратда, тукъумундан 12 джашны хазырлаб, Эресей Федерацияны байрагъыны кюнюне, къыркъар (август) айны 22-де, Минги Тауну кюн батхан башына чыгъыб, анда Эресей Федерация бла Къарачай-Черкесияны байракъларын орнатханды.
2022-чи джыл къыркъар (август) айны 18-де джердешибиз Эресей Федерацияны Джигити, лётчик-снайпер, махтаулу уланыбыз Боташланы Хусейни джашы Къанаматха аталгъан мемориал къанганы алыб, нёгерлери бла Минги Тауну башына чыгъарыб, анда салыб тюшгенди.
Ол 1991-чи джыллада нёгерлери бла Минги Тауну башына чыкъгъан сагъатында, джашла бир кюннге аны эки тёппесине да чыкъгъандыла. Тау альпинизм бла кюрешген джашланы айтханларына кёре, ол кёргюзюм, «Тау альпинизмни устасы» деген атны излемин толтурады.
- Бизни ата-бабаларыбыз Минги Тауну этегинде джашагъандыла. Биз тауда туугъанбыз, ёсгенбиз. Тауланы бек сюйгенибиз ючюн, тау табигъатны, ашхы адетлерибизни, адебибизни, намысыбызны сакълаб, былай тургъан себеби бла, келлик тёлюге къояргъа керекбиз. Джаш адамланы бу затха тартыргъа, юретирге борчлубуз, - дейди Рашид, Минги Тауну башына хаман чыгъыб тургъаныны юсюнден айта.
Кърал аны ич ишлени органларында къуллукъ этиуюню заманында кёргюзген джетишимлерине багъа бере, кёб кърал саугъа бла саугъалагъанды. Аланы арасында 2000-чи джыл Президентни Указы бла алгъан кърал саугъалары, «Айырма къуллукъ этгени ючюн» деген 1-чи, 2-чи, 3-чю дараджалы медаллары, аскер ишлени, МВД-ны ветераны деген дагъыда башха медаллары бардыла. Бютеулей 14 медалы, 30-гъа джууукъ Хурмет грамотасы, диплому, Бюсюреу къагъыты барды. Ала район, республикан, федерал дараджада берилгендиле.
Рашид Батчаланы Наныны къызы Кулина бла юч сабий ёсдюргенди. Кулина бухгалтерлик билим алыб, усталыгъы бла, атын сый бла айтдырыб ишлеб тургъанды. Бусагъатда пенсиядады.
Уллу къызы Фарида Шимал Кавказ кърал академияны къызыл дипломгъа бошаб, аспирантурагъа кириб, аны да иги тауусуб, кандидат диссертациясын джакъларгъа хазырлана турады. Кёб джылланы Черкесскеде Сбербанкда ишлеб тургъанды. Бусагъатда эл къурулуш организацияда баш экономист къуллукъну толтурады.
Рамазан школну бошагъандан сора, Саратовда кърал юрист академияны тауусуб, Джёгетей Аягъында юрист болуб ишлеб тургъанды. Бусагъатда кесини бизнеси барды.
Анжела быйыл Шимал Кавказ кърал академияны медицина институтун бошаб, ординатурада окъуйду.
Рашид джылы джетиб, 2008-чи джыл отставкагъа кетеди. Халкъына, джуртуна кертилик танытхан джигит джаш, юйде бош туралмай, миллетибизни адетин, адебин-намысын, джоругъун сакълагъан джумушлагъа къошулуб, аланы сый бла толтургъанлай барады. Нёгерлери бла Украинада баргъан спецоперацияда болгъан джашлагъа эки кере гуманитар джюк элтгенди. Бусагъатда «Родничок» организацияны тамадасыды. Кёб турмай аны «Боевое братсво» деб, джангы организациягъа бурлукъдула. Ол аскер-патриот юретиу бла да кюреширикди. Ол иш организацияны баш джумушларыны бири боллукъду. Андан сора да, МВД-ны къуллукъчулары бла бирге законну-джорукъну сакъларгъа, терсине кетгенни тюзюне бурургъа да эс бёллюкдюле.
УЗЕИРЛАНЫ
Хусей.
