- Подробности
- Просмотров: 1025
КЪАЗАУАТНЫ БАШЛАННГАНЫ
- Уллу Ата джурт къазауат башланнганында меннге тогъуз джыл болгъан эди. Эркишилени аскерге алыб тебредиле. Биринчилени тизиминде мени ата къарнашларым Локъман, Зулкъарнай, Юнюс, Ильяс, Харшым кетдиле. Атамы беш къарнашы бла юч эгечи бар эдиле. Атамы аскерге алмасала да, анга талай борч салгъан эдиле. Ол, Учкулан ГЭС-де ишлеб, Уллу Къарачайны юч элин электроэнергия бла баджарыб тура эди. Техника джаны бла билимли, ишине джууаблы адам эди. Къайда да сёзюн ангылата, башхаланы да ангылай билгенин айта эдиле. Ол джетмей юч элде не бир той-оюн, не бир башха къууанч, джыйылыу болмай эди. Къазауатны аманлыгъын эсгере эдим. Андан письмола алыб, ол ёлдю, бу ёлдю деб джылаб, къара кийиб айланнган тиширыула кёбден кёб бола бара эдиле. Мен атамы, анда болмай, мында болгъанына къууана эдим. Алай а аны аз кёре эдим. Баш ишинден сора да къазауат баргъан джерлеге джиберирге атланы хазырлау, кесини къошунда малларына къарау эмда башха джумушла кёб чыгъа эдиле. Мен атам урушха кетгинчи насыблы эдим. Насыб а кёб болмайды… Мени къууанчым да бошалды. 1941-чи джыл декабрь айда атамы да, дагъыда Юч Ёзенден иги кесек адамны да къазауатха ашырдыла. Мен юйдегини уллусу эдим. Кесимден сора да эки эгешчигим бла бир кьарнашчыгъым бар эдиле. Кесими артыкъ да уллу кёргюзюрге тырмаша эдим. Ол огъай, Учкуланда джашагъан къарт анама, Чотчалагъа-затха, къонакъгъа кетиб къалыучум да эсимдеди. Аладан саугъала алыб да къайтыучан эдим. Ала берген татлы затладан тийреде тенглериме да юлюш эте, юйде сабийлеге чачсам, бек къууана эдиле. Кёб турмай кесимден гитчелеге атаны, ананы орнун да тутаргъа тюшеригин а билмей эдим.
АТАМДАН
АЙЫРЫЛГЪАНЫМ
АЙЫРЫЛГЪАНЫМ
Ол кюн тюнене болгъанча эсимдеди. Орамда тенгчиклерим бла ойнай туруб, юйге кирдим. Анам, терезени къатында сюелиб, бек мыдах болуб, бир къагъытны окъуй тура эди. Атама повестка келгенин билдирди. Ол а таулада къошунда, джылкъыдан къазауатха керекли атланы хазырлаб кюрешгенини хапарын эшитген эдим. Анга джетер ючюн, иги ат бла беш-алтысагъатлыкъ джолну барыргъа керек эди. Анам, повестканы мени кёлек хурджунума салыб, тюшюрюрме деб къоркъуб, хурджунуму башын тикди. Машокга бир кийимле джыйды, къабарыкъла да салды.
- Подробности
- Просмотров: 955
Хубийланы Хызырны джашы Ислам «Азаб эмда Азат» деген документли-суратлау чыгъармасына аны атасы Хызыр гитче сагъатында кёргенин, талай джылла озгъандан сора, ол затланы джашы Исламгъа айтханындан джазылгъан хапарла киредиле. Талай хапардан къуралгъан бу чыгъармада Уллу Ата джурт къазауатны заманында эмда 14 джылгъа созулгъан кёчгюнчюлюкде миллетибиз сынагъан къыйынлыкъла суратланадыла.
Ислам халкъыбыз сюргюнден къайтхандан сора 20 джыл чакълы бир заман озуб, 1976-чы джыл туугъанды. Аны айтханым, Исламгъа атасы (сабий кёзден къараб) эмда къалгъанла кёчгюнчюлюкню юсюнден не кёб хапар айтыб турсала да, Исламны къолунда не кёб архив документлери болсала да, аны Аллахдан келген фахмусу болмаса, бу чыгъармада айтылгъан хапарланы ол кёзю бла кёрюб тургъанча суратлаяллыкъ тюл эди.
Бу хапарланы бир-бир джерлерин окъуй келген тиширыу джыламай къаллыкъ тюлдю, бир ташджюрек болмагъан эркиши да тюгел кёз джашларын тёкмесе да, бек мыдах боллукъду деб акъылым алайды.
Исламны айта билген, суратлай билген фахмусуну юсюне да, бу заманны излемине джууаб берген билими, Аллах берген акъылы, аны юсюне да джашлай джашауну къалынын, джукъасын сынагъаны, уллу кърал къуллукълада ишлегени, бары бир-бирине къошулуб, ма андан туугъанды «Азаб эмда Азат» деб оюм этеме.
Хубий улуну «Азаб эмда Азат» чыгъармасы озгъан ёмюрню къыркъынчы джылларыны ал сюреминден башлаб, 1957-чи джылгъа дери халкъыбызны джашауун кёргюзген кюзгюдю.
«Азаб эмда Азатны» окъуй бара уллайгъан къауум кесини озгъан джашау джолун кёзюне кёргюзе, джерни юсюнден миллетибиз тас болуб кетмегенине шукур этер; джаш тёлю да тёзюмлюлюкге, джигитликге, бушууну хорлай билирге, аталарын, аналарын, туугъан халкъларын, джерлерин,Эресей къралларын артыкъ да бек сюерге юренир деб келеди кёлюме.
Ислам халкъыбыз сюргюнден къайтхандан сора 20 джыл чакълы бир заман озуб, 1976-чы джыл туугъанды. Аны айтханым, Исламгъа атасы (сабий кёзден къараб) эмда къалгъанла кёчгюнчюлюкню юсюнден не кёб хапар айтыб турсала да, Исламны къолунда не кёб архив документлери болсала да, аны Аллахдан келген фахмусу болмаса, бу чыгъармада айтылгъан хапарланы ол кёзю бла кёрюб тургъанча суратлаяллыкъ тюл эди.
Бу хапарланы бир-бир джерлерин окъуй келген тиширыу джыламай къаллыкъ тюлдю, бир ташджюрек болмагъан эркиши да тюгел кёз джашларын тёкмесе да, бек мыдах боллукъду деб акъылым алайды.
Исламны айта билген, суратлай билген фахмусуну юсюне да, бу заманны излемине джууаб берген билими, Аллах берген акъылы, аны юсюне да джашлай джашауну къалынын, джукъасын сынагъаны, уллу кърал къуллукълада ишлегени, бары бир-бирине къошулуб, ма андан туугъанды «Азаб эмда Азат» деб оюм этеме.
Хубий улуну «Азаб эмда Азат» чыгъармасы озгъан ёмюрню къыркъынчы джылларыны ал сюреминден башлаб, 1957-чи джылгъа дери халкъыбызны джашауун кёргюзген кюзгюдю.
«Азаб эмда Азатны» окъуй бара уллайгъан къауум кесини озгъан джашау джолун кёзюне кёргюзе, джерни юсюнден миллетибиз тас болуб кетмегенине шукур этер; джаш тёлю да тёзюмлюлюкге, джигитликге, бушууну хорлай билирге, аталарын, аналарын, туугъан халкъларын, джерлерин,Эресей къралларын артыкъ да бек сюерге юренир деб келеди кёлюме.
Ёзденланы Альберт.
АЗАБ ЭМДА АЗАТ
САБИЙЛИКНИ АУАЗЫ
Бизни юйдегиде Уллу Ата джурт къазауатны юсюнден хазна сёлешинмей эди. Атам Хубийланы Узеирни джашы Хызыр уруш хапарланы онгсунмай эди. Ол огъай, бизни, сабийлени, «войнушка» ойнагъаныбызгъа, къазауатха аталгъан кинолагъа барыб къарагъаныбызгъа да разы болмаучан эди.
Бир джолда, юйде тургъанлайыма, орамдан хыны сёлешген ауазланы эшитиб, чабыб чыкъдым. Атам, джумушакъ, ариу халиси болгъан адам, бек ачыуланыб, бир галстуклу эркишиге хыны сёлеше тура эди.
- Мени атам да джаула бла сермешгенди, къазауатда ёлгенди! - деген сёзлени иги огъуна ауазын кёлтюртюб айтды атам.
Бир джолда, юйде тургъанлайыма, орамдан хыны сёлешген ауазланы эшитиб, чабыб чыкъдым. Атам, джумушакъ, ариу халиси болгъан адам, бек ачыуланыб, бир галстуклу эркишиге хыны сёлеше тура эди.
- Мени атам да джаула бла сермешгенди, къазауатда ёлгенди! - деген сёзлени иги огъуна ауазын кёлтюртюб айтды атам.
Подкатегории
Последние новости
Популярное
Документы
Приложение «Газета Къарачай»
Установите удобную веб-версию газеты на свой телефон или компьютер!
svo
