Живая сила творчества

Пересказывать содержание художественных произведений – дело неблагодарное – общение с ними должно быть личным, но, всё же, памятуя об этом, разумеется, нелишне сегодня на некоторых остановиться подробнее, сообща ещё раз вспомнить не только основные вехи жизненного и творческого пути Муссы Батчаева, но и попытаться разобраться, выделить, увидеть то особенное, отличное, что делает написанное им непреходящей ценностью для читателей всех возрастов, начиная от самого юного и кончая, как говорится, познавшими мудрость жизни, выразим своё отношение.

Уяналаны Магометни джашы Рамазан 1919-чу джыл Шаурдат элде туугъанды. Эл школну тауусхандан сора, ол Нальчик шахарда устазла хазырлагъан институтха окъургъа киргенди. Аны бошаб къолуна къагъытын алыргъа Уллу Ата джурт къазауат башланыб, Рамазан кесини разылыгъы бла фронтха кетгенди. Алай бла ол 375-чи Харьков-Бухарест мараучу дивизияны къурамында тахсачыланы тизимине тюшгенди. Таулу аскерчини билимин, тирилигин аны командири биринчи айда огъуна эслегенине архив документле да шагъатлыкъ этедиле.

Быйыл къачхы кюнле ариу болгъанлары себебли джер сюрюу да, урлукъ атыу да барадыла. Ол ишле Гитче Къарачай районда къалай баджарыладыла? Бу соруулагъа джууаб излей, «Къарачайны» корреспонденти Къобанланы Махмут Гитче Къарачай районну администрациясыны эл мюлк бёлюмюню тамадасы Ёзденланы Рамазаннга тюбегенди.

Хатуайланы Ибрагимни джашы Мурат 1963-чю джыл Къумуш элде уллу юйдегиде туугъанды. Ибрагим бла Любаны джети сабийлерини ючюнчюлери болуб ёсгенди. Элде орта школну тауусхандан сора Мурат Черкесскеде шофёрла хазырлагъан ючайлыкъ курсланы окъугъанды. Андан сора, къач кёзюуде аскер борчун берирге чакъырылыб, 1981-чи джыл аууз-герги (октябрь) айны 5-де къуллукъ этерге кетеди.

Зокаланы Хаджимырзаны джашы Къонакъбий 1918-чи джыл Эльбрус районну Лашкута элинде туугъанды. Бу районну аскер комиссариаты аны 1939-чу джылны эндреуюк (декабрь) айында Къызыл Аскерге къуллукъ этерге джибергенди. Ариу халиси, терен ангысы, билими, ётгюр джюреги болгъан джити таулуну аскер бёлекни тамадасы башхалагъа юлгюге айтханлай тургъанды. Архивде сакъланнган къагъытлада аскер башчыладан Зокаланы Къонакъбийге этилген бюсюреуле ол шартларына шагъатлыкъ этедиле. Аны аскер борчуну болджалы джетгинчи Уллу Ата джурт къазауат башланыб къалады. Ма алай бла джаш абычарны фронтха джибередиле. Ол кёзюуде анга 23 джыл болгъан эди.