Подробности
 Байчораланы Магометни джашы Дауут
Къызыл Аскерге 1939-чу джыл чакъырылгъанды. Аскер къуллугъун Воронеж областда тындыра тургъанлай, къазауат башланады. Уллу Ата джурт къазауат башланнганындан бошалгъынчы урушлада айланнганды. Къазауатны биринчи джылында Къыбыла-Кюнбатхан фронтну тизгинлеринде сермешиулеге къошулгъанды. Андан сора Сталинград ючюн баргъан ачы согъушлада, сапёр взводха башчы болуб, джигитлик этгенди. Былайда кёргюзгён тирилиги, ётгюрлюгю ючюн, анга кърал саугъа да берилгенди. Бу тёгерекден гитлерчилени сюрюб къыстагъандан сора, Байчора улуну взводу Ленинград, Прибалтика фронтланы сафларында къазауат этгенди.
Ленинград областны фашистледен азатлагъан сагъатда 52-чи инженер-сапёр батальонда Байчора улу башчылыкъ этген сапёр взвод, Эресейни маданиятыны байлыгъын сакълар ючюн, уллу къыйынын къошханды. Взводу Пушкин атлы шахарны ичи, тёгереги, Пушкин атлы таула, Михайловское элни эсгертмелерине, элни тёгерегине фашистле салгъан мингле бла миналаны къоратыб, тин байлыкъны чачылырындан къутхаргъанды. Андан сора да, Псков шахарда кёб юйню, Тарту шахарда университетни мекямларын, миналадан ариулаб, къоркъуусуз этиб, оюлурларындан сакълагъанды.
Прибалтика фронтну тизгинлеринде Байчора улу кесини взводу бла Латвияны, Литваны, Эстонияны гитлерчи фашистледен азатларгъа къошулгъанды.

Подробности
 Хапаргъа кёчерни аллы бла кесими юсюмден къысхасы бла талай сёз айтайым. Мен Чотчаланы Дагирни джашы Исмаилма. Тёбен Тебердиде 1958-чи джылдан бери джашайбыз. 1980-чы джыл Ставрополь шахарда эл мюлк институтну ветеринар факультетине окъургъа кирген эдим. 1985-чи джыл баш билим алыб, «Теберди» совхозда тамада ветврач болуб ишлеб башладым. Совет Союз чачылгъанында, «Теберди» совхоз иги кесек заманны чачылмай турду. Чачылгъанында, мен ишсиз турмайым деб, «Трам» ООО-да тамада ветврач болдум. Ишлей туруб, меннге 60 джыл толгъанында, пенсиягъа чыкъдым. Бюгюнлюкде бир джерде да ишлемейме. Адамла ийнегибиз, атыбыз ауруйду деселе, барыб болушлукъ этиученме.
Тёбен Тебердиде къабакъ сюрюу джокъду. Адамла малларын эртденбла къыстаб къойсала, ингирде тойгъан малла юйлерине кеслери келиб къаладыла. Бир кюн Лайпанланы Руслан тууар малларын къыстайды джайлыкъгъа. Совет Союзну заманында алайда сакъат сабийлени юйлери бар эдиле, энди ол мекямлада киши джашамайды.

Подробности
Совет властны заманында 7 джылы толмагъан сабийни школгъа алмаучан эдиле. Озгъан ёмюрню 60-чы –70-чи джылларында школгъа джюрюб башлагъынчы харифлени таныгъан, окъуй билген сабий да бек аз болуучан эди. Бюгюнлюкде сабийле бек гитчеликден телевизоргъа, Интернетге къараб, акъыллы болмагъан эселе да, бизни тёлюден эсе билимли болгъанларына сёз да джокъду. Ата-анала сабийлерини сёлешгенлерине, къара таныгъанларына къууаныб, «ары школну дженгилирек бошар эди…» деген оюм бла, керекли джерге нохта баучукъ да этиб,  6-джыллыкъ сабийлерин 1-чи классха джибериучендиле. Алай этгенлерин тюзмю этедиле, терсми этедиле?
«Асыры джашлай
къартлыкъгъа джетме,
Къартлыкъда джашлыкъ къылыкъла этме», – дегендиле буруннгула. Бу эки тизгинден «Асыры джашлай къартлыкъгъа джетме» деген сёзлени нек айтылгъанларын билир ючюн, «Феномен Сидиса» (Сидис акъылман сабийни тукъумуду) деген айтыуну осмакълаб кёрейик.

Подробности
 «Майское» элчи-фермер мюлкге башчылыкъ Эбзеланы Ханапийни джашы Руслан этеди. Аны биргесине къарнашлары Халис, Борис, Магомет ишлейдиле. Джазгъы сабан ишле джер сюрюу, урлукъ атыу эртде тамамланнгандыла. Бюгюнлюкде ёсюмле кёлтюрюлгендиле. Бу элчи-фермер мюлк мюрзеулюк нартюх, будай, чёблеу ёсдюреди. Бюгюнлюкде ёсюмлени болумлары къалайды? Уллу битим алырча не мадарла этедиле элчи фермер мюлкню механизаторлары? Бу сорууланы «Къарачайны» корреспонденти Къобанланы Махмут Эбзеланы Русланнга бергенди.
- «Родник» совхоз чачылгъанында, мен элчи-фермер мюлк къураргъа керек болдум 2004-чю джыл. 500 гектар джер алдым. «Майское» элчи-фермер мюлк дедим атына. Майское элге атам-анам эртде кёчюб келген эдиле Гитче Къарачай районну Первомайское элинден. Мен мында 1969-чу джыл туугъанма. Юйде биз эки къыз бла беш джаш барбыз. Ёсюб-ёсюб джетген, окъугъан да эте, «Родник» совхозда ишлеб тургъанды. Мен да кесими урунуу джолуму эртде башлагъанма. Сабийликден джерчилик санагъатны бек сюе эдим да, эм ахырында кесими джашаууму аны бла байладым.
- 500 гектар сабаныбыз барды, дейсе. Къайсы эл мюлк культураланы ёсдюресе анда?
- Майское элни джерлери иги джерледиле. Алада ёсмеген эл мюлк культура джокъду. Минерал ашау бермесенг, тюзю, кесинг излегенча уллу битим алаллыкъ тюлсе, ёзге къуру къоярыкъ да тюлдюле сабанла. Мюрзеулюк, силослукъ нартюх, чёблеу, будай, чюгюндюр, арпа иги ёседиле. Джер сюрюу, урлукъ атыу ишлени заманында бардырмай, бир-эки ыйыкъгъа кечиксенг, уллу битимден къол джуу да къой.

Подробности

Мындан алда Къобан районну Знаменка элини «Светлячок» деген сабий садында къууанч джыйылыу болгъан эди.  

Ары келгенлени арасында Къарачай-Черкесияны Халкъ Джыйылыуну (Парламентини) депутаты Лайпанланы Муратбийни джашы Умар, элни къартларыны советини тамадасы Бостанланы Муссаны джашы Азрет-Алий, членлери Шидакъланы Батдалны джашы Ибрагим, Джуккаланы Исхакъны джашы Джаббай, Николаевка элни сыйлы къартларыны бири Биджиланы Оштурну джашы Мухаммад, эл Советни депутатларындан Гочияланы Робертни джашы Мурат, элни администрациясыны башчысы Лайпанланы Юсюпню джашы Азрет бар эдиле.

  1. Халкъына къуллукъ этеди
  2. Юлгю кёргюзюб тургъанды
  3. Къазауатха кетгенлеге эсгертме
  4. Джигитге сый бердиле

Подкатегории

Спорт

Общественная жизнь