Подробности

Халкъыбыз атлы джангыз газетибиз ана тилибизни, ашхы адетлерибизни, тарихибизни, адебибизни-намысыбызны, аламат культурабызны, сыйлы динибизни юслеринден арт кёзюуде кёб джазады. Газетде ишлеген адамлагъа Аллах онг берсин. Мен, газетни эртдеден окъуучуларыны бири, къууаныб, бюсюреу-сыпас этиб турама.
Джылым 90-нга келген киши мен да, айыб этмегиз, джашауда кёргенимден, эшитгенимден, билгенимден бир затла джазаргъа боллукъма, бютюн да бек джаш тёлюге джоралаб.
Къарачайны адетинде-джоругъунда эм сыйлы зат – ол юйдеги къууанчды да, андан Аллах барыбызны да айырмасын. Джашауну джюрюшю бирча болмайды. Бюгюннгю заманны да кесини энчи шарты барды. Ол «глобализм» дегенни себеби болур, биз да, дуниягъа къошула, «джашау» деген къайыгъыбыз бла уллу тенгизни толкъунларында джюзерге юрене барабыз. Бусагъатда къарачайлыла джашамагъан шахар табарыкъ тюлсе къралда. Болса да, миллет шартларыбыздан айырылыргъа эркинлигибиз джокъду, энчи бетибизни сакъларгъа излей эсек. Керексиз махтау бериб кесибизни миллетни кёкге чыгъаргъанлыгъым тюлдю, алай болса да бизден ашхы, ариу адетлери, бизден уллу сёз байлыгъы болгъан миллет джокъду деб, акъылым алайды.
      ЧАГЪАРЛАНЫ Тамбий.

Подробности

 Индиядан келиб, Къарачай-Черкесияны баш окъуу заведениелеринде окъугъан студентле республиканы студентлерине концерт программа кёргюзгендиле.
Ала бизни республикада джашагъан халкъланы тиллеринде джырлагъандыла, тау тепсеулени тепсегендиле. Бу концерт Россиячы студентни кюнюне аталгъанды.
- Студент джыллары адамны эсинде ёмюрлюкге сакъланадыла. Бютеу студентлени барын да алгъышлайбыз, окъууда, билим алыуда уллу джетишимле теджейбиз. Бюгюнлюкде бизде 800-ге джууукъ студент окъуйду, аланы 145-си тыш къралланы келечилеридиле. Келир джыл Индиядан энтда 100 студентни алыр муратыбыз барды. Аланы санын 600-ге джетдирирге излейбиз, - дегенди Шимал Кавказ кърал гуманитар-технология академияны медицина институтуну директору Ёзденланы Марат.

Подробности

 Башха санагъатладача, эл мюлкде да урунууда атларын сый бла айтдырыб, халкъларына халал къуллукъ этиб джашагъанла аз тюлдюле. Ала, кече-кюн да тынгы табмай, джигер урунадыла. Хапчаланы Юсуфну джашы Аскербий хаджи да аллай адамланы бириди.

Хапча улу кёчгюнчюлюкню заманында Орта Азияда туугъанды. Ол алгъы бурун къыргъыз школда окъугъанды. Ала орус элге кёчгенлеринде, анда орус школда окъуй тургъанлай, кёчюрюлген халкълагъа джуртларына къайтыргъа эркинлик берилиб, къарачайлыла Кавказгъа къайтадыла. Хапчаланы Юсуфну юйюрю Джёгетей элге тюшеди. Аскербий алайда школгъа джюрюб башлайды.
Атама, анама ауурлугъуму джетдирмейим деб, Джёгетей Аягъында кюндюз къурулуш-монтаж управлениеде ишлей, кечеги школда окъуйду. Алай бла 10 классны бошайды. Анда сора Кавказский эл мюлк техникумну мелиорация факультетине кириб, аны битдириб чыгъады да, Джёгетей Аягъында управлениеде ишлерге джарашады. Тамадасы Ёзденланы Магомет, джаш устаны эркелетиб, мотоцикл да бериб, инженер къуллукъгъа салады. Ол, алайда джууаблы ишин тыйыншлы дараджада толтура, атын сый бла айтдырады. Бираздан кеси да, билимин андан ары ёсдюрюрге излеб, ишлей тургъанлай, Ставрополда эл мюлк институтха заочно окъургъа кириб, аны да джетишимли тауусады. Фахмусу, билими болгъан джашны «Къобан» совхозгъа агроном этиб саладыла. Эл мюлкде, джерчиликде кёб зат этеди. Мюлкню аякъ юсюне сала, адамлагъа да къолундан келгенича болушады.

Подробности
 Джерни юсюнде эм ариу, эм акъыллы, эм халал хайуанланы бири ат  болгъанына бир адам да ишек эте болмаз. 
Атны санлары 700 шаугютден (мышцы),  205 сюекден къуралады. Ат чабса, секирсе аны сюеклери тууар малдача, къойдача болмай, кереклилерича бир бюгюлюб, сыныб къалмай орунларына тюзелиб къаладыла. Атны имбаш сюеги (ключица)  болмагъаны себебли, аны  ал аякълары тёзюмлюле, кючлюле боладыла. Алай  болгъаны,  мийикге секирирге да, къызыу чабаргъа да себеб болады. Алай а, атны сюеги сынса, бек къыйналыб къайнаучанды.
Атла, адамлача, ауузлары бла солуй билмейдиле, аны амалтын атны бурун тешиклерин джабханлай, тунчугъуб ёлюб къаллыкъды.  Ат тынчлыкълы турса, бир минутха 16 кере солуйду, чабса уа – 114-120 кере. 
24 сагъатны ичинде уа атны ёпкелерине  115000 литр хауа кириб чыгъады.

Подробности
Къарачай-Черкес кърал университет орус-къытай фотоэкспедиция бардыргъанды.
Экспедицияны къурамына Россияны талай джеринден суратха алыргъа сюйген, ол ишни уста билген, анга юренирге излеген 50 адам къошулгъанды.
Кавказны «Уллу чилле джолун» ётюб, аны туристле джюрюген ариу джерлерин, адам аягъы тиймеген кирсиз табигъатын, тарих эсгертмелерин суратха алыргъа юрениу эди бу экспедицияны баш мураты. Алай бла экспедиторла бурун бизни ата-бабаларыбыз тюеледе сатыугъа джюрюген джерледе, тарих бла байламлы эмда бусагъатха дери таза сакъланнган джерледе болгъандыла. Кавказны тарих хазнасын, табигъатын суратлагъа алыб чыкъгъандыла.
Бу фотоэкспедиция Къарачай-Черкес кърал университетни студент бирлешликлерини ишин айнытыу программаны бардырыргъа деб къуралгъанды. Аны юсюнден бизге экспедицияны тамадасы, КъЧКъУ-ну экономика бла управление факультетини деканыны заместители Ёзденланы Ибрагим, хапар айта:
- Талай кюнню ичине биз джети республикада болдукъ. Хар джер - кесича ариу, кирсиз, сейирлик. Барысын да айтыб айталмазчады. Ол заманны ичине талай мингден артыкъ сурат алыннганды. Бусагъатда суратланы айыра турабыз. Ол иш бошалгъанлай, уллу кёрмюч этилликди, ким да, келиб, суратлагъа къараргъа, экспедициягъа къошулгъан суратчыла бла ушакъ этерге боллукъду. Саулай экспедицияны атындан джюрек разылыгъымы билдиреме бизни ишибизге болушханлагъа. Артыкъ да бек Къарачай-Черкес Республикада Туризмни, курортланы эмда джаш тёлю политиканы министерствосуна, «CreativYeti» чыгъармачылыкъ бирлешликге, «Два крыла»  бла «Неизвестный Кавказ» деген проектлеге, - деди.

  1. Джыйылыу болду
  2. Заман бла тенг атлай
  3. НАРТ МИХАИЛ
  4. мара элге - 225 джыл

Подкатегории

Спорт

75 лет Победы