- Подробности
Къызыл Октябрь элде джашагъан Ижаланы Ибрайны джашы Алиса бла Бытдаланы Топашны къызы Баладжан тёрт джаш бла юч къызны ёсдюргендиле. Бу юйдегини хапарын джамагъат юлгюге айтыб турады. «Къарачай» газетни корреспонденти Аппаланы Билялны Ижаланы Алиса бла этген ушагъын окъуучулагъа теджейбиз.
- Алиса, сен кесинг да уллу юйдегиде ёсген хапарынгы эшитгенме. Ушагъыбызны андан башлайыкъ.
- Атам Ибрай бла анам Тебуланы Бучайны къызы Гыдыкны джети джаш бла юч къызлары бар эди. Мен, сабийледен бешинчи болуб, 1930-чу джыл Джалан Къолда туугъанма. Атам, урунургъа сюйген адам, бизни да сабийликден огъуна не тюрлю ишни да этерге юретиб башлагъан эди. Ёгюзле бла кереклисин келтириб, Джалан Къолда джамагъатха тирмен ишлеген эди. Миллет анда ун тартыб тургъанды.
Къызыл Октябрь элде Ижаланы Бияслан деб бизге къысха джууукъ джетген адам тура эди. Ол былайын махтаб, бери джыйылыгъыз дерге къалгъанында, 1937-чи джыл кёчюб келебиз. Орта Азиягъа кетгинчи былайда джашайбыз.
- Подробности
«Шимал Кавказ федерал округну регионлары туризм джаны бла келишиб ишлерге нюзюр этиб, «Уллу чилле джол» деген маршрутну ачаргъа оноу этгендиле. Ол проектге кёре турист джол Шимал Кавказ федерал округну болгъан субъектлерини ичлери бла да ётерикди. Республиканы, крайны тамадалары ол проектни джашаугъа къалай кийирирге боллугъуну, ол хар регионда къалай барлыгъыны юсюнден сёлешгендиле. Аланы этген оюмларына джууукъ заманда къаралыб, андан сора проектге джашауда орун алдырыу башланныкъды», - дегенди Къарачай-Черкесияны Туризмден, курортла бла джаш тёлю политикадан министерствосуну турист-рекреацион комплекси бла курортларыны ёсюмюню бёлюмюню тамадасы Къанаматланы Хасан.
Ол айтхандан, «Чилле джол» деген проектни джашаугъа кийире, бизни министерство белгили курортланы «Бал чучхурланы», Гум-Башы ауушну, Доммайны, Архызны юслери бла баргъан маршрутну теджегенди.
- Подробности
Гитчеликден адеб-намыс къалада ёсген, ана тиллерин мардасыз бек сюйген адамланы ичлериндедиле Акъбайланы Харунну къызлары Аминат бла Халимат. Ала 1996-чы джыл Джангы Джёгетейде туугъандыла. Айырмагъа окъуб, 2014-чю джыл школну алтын медаллагъа бошагъандыла.
- Ана тилден устазыбыз Байрамукъланы Алима Асхатовна, миллетин бек сюйгени себебли, сохталарына да ол сюймеклигин берирге кюреше эди, - дейдиле къызчыкъла. - Аны дерслерине биз бек сюйюб бара эдик.
Бу эки къызчыкъны насыблары уллуду, ала адеб-намыс, миллетге, аны тарихине уллу сюймеклик не болгъанын гитчеликлеринден биледиле. Аланы аталары Акъбайланы Харун белгили филологду, журналистди. Ана тилин сюйген, аны тамбласына уллу сагъыш этген адамды. Аналары - Венера. Бу тиширыугъа къарасанг, машалла, керти да ма быллай болургъа керекди таулу тиширыу дериксе - намыслы, адебли, таза иннетли. Быллай ата бла анадан туууб, берекетли юйдегиде ёсюб, эшта, Аминат бла Халиматны башха тюрлюле болургъа мадарлары да болмаз эди.
- Биз хар заманда да биле эдик ишибизни ана тил бла байларыгъыбызны, - дейдиле эгешчикле. - Гитче заманыбыздан юйде да, школда да башха тиллени къошмай, таза сёлеширге юреннгенбиз.
Аминат бла Халимат, школну бошагъандан сора, 2014-чю джыл Къарачай-Черкес кърал университетни филология институтуну къарачай эмда ногъай кафедрасына кириб, быйыл, Аллах айтса, окъууларын тамамларыкъдыла. Беш джылны ичинде ала университетде тюрлю-тюрлю мероприятиелеге къошула, кеслерини терен билимлерин, ишленмекликлерин кёргюзе келген къызладыла. Ана тил бла байламлы бир джыйылыу да ётмейди бу эки джаш адамсыз.
- Подробности
Уллу Ата джурт къазауатны окъ-тоб тауушлары тохтагъанлы 74 джыл чакълы болду.
Немча-фашист аскерлени къаушатыб, Уллу Хорламны Байрагъын алыб келгенлени да, Ата джуртлары ючюн джанларын бергенлени да этген джигитликлери, сыйлы атлары унутулмай, тёлюледен тёлюлеге кёче, джашаб турадыла. Алагъа тыйыншлы эсгертмеле салыннгандыла, энтда салынныкъдыла. Этген джигитликлери уа къралыбызны тарихинде ёмюрлюкге сакъланныкъдыла.
Джыл джылдан ол ачы къазауатда болгъан бизни аскерчилерибизни адам санлары седирей, азая барады.Уллу Ата джурт къазауатны биринчи кюнюнден ахыр кюнюне дери джаула бла сермеше, аны отлу джолларындан сау-саламат ётгенлени бири болгъанды Огъарытебердичи Хубийланы Абдулланы джашы Хасан.
1940-чы джыл, алкъын 18 джылы да толмагъан Хасанны аскерге чакъырадыла. Къуллугъун махтаулу баджара, Хасан, миномётну джерлеучю усталыкъгъа толу юренеди.
Уллу Ата джурт къазауат башланнганында Хубийланы Хасан ачы сермешледе джигитлик танытады.
1941-чи джыл СССР-ни Гъарб фронтунда, 1943-чю эмда 1944-чю джыллада Беларусь фронтда этген джигитликлери ючюн а, Баш командованиени кърал саугъаларын алады. 1944-чю джылда Ётгюрлюк орден бла, 1945-чи джылда уа Къызыл Джулдузну ордени бла саугъаланады. Дагъыда 1945-чи джылда «За взятие Варшавы» деген орденнге да тыйыншлы болады.
Фашизмни кюркесини – Рейхстагны - къабыргъаларына къызыл-аскерчи джашла джазгъан чакъырыу сёзле бла къол салыу ызла, бютеу совет халкъ саулай къазауатны узагъына ашыгъыб сакълагъан Уллу Хорламны келгенин белгилей эдиле. Хубийланы Хасан да аллай джазыу бла уллу къууанчын билдиргенлени бири болгъанды. Кесин да ол Хорлам ючюн Махтауну III-чю дараджалы ордени бла саугъалайдыла.
Подробнее: АТЛАРЫ, ДЖИГИТЛИКЛЕРИ ДА ЭСИБИЗДЕ САКЪЛАННЫКЪДЫЛА
- Подробности
Джерни юсюне джаратылгъан адам джер тюбюне кирмей къалмайды. Ол джашауну тюрленмеген джоругъуду. Бир къауумла дуниядан кетгенлей, аланы атлары унутулуб къаладыла. Бир къауумланы атлары уа, ёлюмге бойсунмай, миллетни эсинде джашайдыла, ёсюб келген тёлюлеге юлгю боладыла.
Аллайланы бири эди Къочхарланы Сейитбийни джашы Казбек - белгили спортчу, Къарачай-Черкес Республиканы махтаулу тренери, эркин эмда миллет тутушдан спортну устасы, Шимал Кавказны талай кере чемпиону, халкъла арасы ветеран эришиулени ёчюню иеси, кимге да къолундан келгенича болушлукъ этерге артха турмагъан халал адам.
Подкатегории
- Вы здесь:
-
Главная
- Статьи
