Къарачай-Черкесиядан Эресей Федерацияны Федерал Джыйылыууну Кърал Думасына депутат Михаил Старшинов КъЧР-де республиканы джаш тёлю бирлешликлени тамадалары бла тюбешгенди.

Тюбешиуню кёзюуюнде бир талай магъаналы соруугъа къарагъандыла. «Центр противодействия коррупции в органах государственной власти» деген Бютеуэресей джамагъат бирлешликни регионал бёлюмюню тамадасы Чомаланы Шамил Къарачай-Черкесияда коррупциягъа къаршчы джоралаб, джаш тёлюню форумун бардырыргъа кереклисин айтханды. Михаил  Старшинов ол башламчылыкъны джакълаб, анга «Бирикген Эресей»  политика партияны регионал бёлюмю бла бирге джашауда орун алдырыргъа боллугъун айтханды.

«Форум магъаналы болургъа керекди. Мен къарыуумдан келгенича болушургъа хазырма. Форумну ишинде бусагъатха дери болмагъан, джаш адамланы эслерин бёлген джангы затла орун алыргъа керекдиле», - деб чертгенди Михаил Старшинов.

Ючкекенде Саулукъ сакълауну аралыгъы ачылгъанлы быйыл элия (июль) айда 10 джыл боллукъду. Ол кёзюуню ичинде аны ишинде не зат тюрленнгенди? Бу эмда башха сорууланы «Къарачайны» корреспонденти Къобанланы Махмут  аралыкъны директору Чотчаланы Магометни джашы Расулгъа бергенди.

Саулукъ сакълау аралыкъны мекямы эки этажлыды. Алгъын джыллада кабинетлерибиз эркин эдиле. Энди джетишмей башлагъандыла.

Ал джыллада кърал медицина учреждениеледе дарман-дары да джетишмей эди, медицина кереклери да алай къолай тюл эдиле. Айлыкълары аз болгъаны амалтын врачла да кёллери бла ишлемей эдиле. Ма ол затны эсге алыб, ачхан эдим бу аралыкъны. Бюгюнлюкде  ауругъанла мында ишлеген врачланы ишлерине разыдыла.

Къарачай-Черкесияда кёб джылланы узагъына уллу мюлклеге, предприятиелеге башчылыкъ этиб, миллетден да, къралдан да бюсюреу алыб тургъанла аз тюлдюле. Алай а саулай санагъатны тамалын салгъанланы табхан къыйынды. Аллай адамды бюгюн биз хапарын айтырыкъ Черкесскеде джашагъан Эриккенланы Хызырны джашы Шакъман. Олсагъатдагъы бизни областда электрон промышленностну ол къурагъанды. Аны джашау джолу, иши, миллетге джарагъаны, юйдеги ёсдюргени да юлгюге тутарчады. Бюгюн газет окъуучуланы, артыкъ да бек джаш тёлюню, Шакъман бла шагъырей этерге излейбиз. «Къарачай» газетни корреспонденти Аппаланы Билял анга тюбеб ушакъ этгенди

- Шакъман, адамны уллу дуниягъа биринчи атламы сабийликде ата юйюню босагъасындан башланады. Биз да ушагъыбызны андан башлайыкъ.

- Совет властны ал джылларында къарачайлылагъа тар ёзенледен кенг джерлеге чыгъаргъа эркинлик бериледи. Айырыб да бусагъатдагъы Гитче Къарачайгъа кёб адам келеди. Атам Хызыр бла анам Марзият да Уллу Къарачайдан кёчедиле. Терезе эл джангы къуралгъан кёзюуге тюшюб, бир-бирине да анда тюбейдиле. Мен да юйдегиде биринчи сабий болуб, 1936-чы джыл тууама, менден сора да - эки джаш бла тёрт къыз. Атам бла анам колхозда урунадыла.

- Бизни киши джуртлагъа кёчюрген сагъатларында, сен хайт деб джашчыкъ болгъанса…

- Хо. «Сабий кёргенин унутмаз» дегенлей, танг атмай юйбюзден сюрюб чыгъаргъанлары, машиналагъа миндириб Нарсанагъа элтгенлери, алайда вагонлагъа джыйгъанлары кёз аллымдадыла, итлени улугъанлары, ийнеклени ёкюргенлери, джылау-сыйыт къулагъыма келгенлей турадыла. Бизни Къыргъызиягъа элтиб къуйгъан эдиле. Ёлгенле кёб болдула, алай а саула бирер мадар эте аякъ тиредиле. Мен да школгъа барыб башладым да 1955-чи джыл бошадым. Фрунзе шахарда (бусагъатдагъы Бишкек) эл мюлк институтну механика факультетине кирдим. Узаймай Ата джуртубузгъа къайтыу башланды. Мен да, юйдегибиз бла келиб, окъуууму Ставрополда бошадым. Дагъыда бешеулен болдукъ баш билим алыб чыкъгъанла. Ол джыллада джорукъгъа кёре институтдан уллу къралны къалайында керек болсанг, алайына ийиб къоя эдиле. Бизге: «Орта Азиягъа барлыкъсыз», - дедиле. Андан кючден джыйылгъанбыз бери, деб кюрешдик. Бизни сёзюбюзню къулакъгъа алгъан болмады. Сагъыш эте келиб, областны тамадаларындан болушлукъ излесек, деген оноуда тохтадыкъ. Шахарны почтасына келиб, партияны обкомуну биринчи секретарына сёлеширге излегенибизни айтдыкъ.

Адамла Кавказгъа элтирик поездни бек ашыгъыб сакълай эдиле. Арттотур (апрель) айны 18-де, байрым  кюн, биз джолгъа чыкъгъан эдик. Ол кюн, дунияда болмагъанча, бир уллу джангур джаууб джунчутхан эди. Аны амалтын затларыбызны машинагъа салыргъа, Беловодскени станциясында поездге джюклерге да табсыз болгъан эди. «Къарачайлыла, 1943-чю джыл сиз джауумну алыб келген эдигиз, энди ызына алыб тебрегенсиз», деб бир ашыра келген, уллайгъан къыргъызлы алай  да айтхан эди. Алай болса да биз, элибизге-джерибизге къайтыргъа келген къарачайлыла, къууанч аллы болуб кюн батхан джанына кетиб тебредик. Поездни чархлары асыры дыгъырдагъандан-люуюлдегенден вагонланы кючлю чайкъай эдиле, бир-бирледе поезд темир джолдан бир джанына чартлаб кетерге башлагъанча кёрюне эди. Алай а зикирге сингнген адамла бу затны эслемей эдиле. Джыллары келген адамла, хар джетген станциябызгъа къараб, Азиягъа сюрюлген заманларындан хапарланы айта эдиле.

Миллетибиз, Азиядан келиб, Баталпашинскени къыбыла джанында хычаман (май) айны 4-де, шабат кюн, тюшген эди. Адамланы джерибизни-сууубузну кюсегенлерин мен, 9-чу классны сохтасы, ёмюрде унутурукъ тюлме.

Зеленчук районну ич ишлерини бёлюмюнде Эресейни Ич ишлерини ветеранларыны эмда аскерлерини кюнюне аталыб къууанч джыйылыу бардырылгъанды.

Ветеранланы алгъышларгъа дин бирлешликлени келечилери, район депутатла, полиция классланы сохталары келгендиле. Джыйылыуну Зеленчук районну ич ишлерини бёлюмюню ветеранларыны советини, джамагъат советини председатели, милицияны отставкадагъы майору Батчаланы Мухат ачханды.

Ол джыйылгъанлагъа эмда ветеранлагъа кёб джылы сёз айтды, байрамны магъанасын ангылатды, саулукъ-эсенлик теджеди, бюгюннгю тёлю бла тамада тёлюлени араларындан байламлылыкъ тас болмазгъа кереклисин да эсгертди.

Зеленчукде иш ишлени бёлюмюню тамадасыны болушлукъчусу подполковник Герман Криволапов, районда аскерчилени-интернационалистлени ветеранларыны советини тамадасы Орусланы Назбий, Зеленчук муниципал районну советини депутаты Чауушланы Ислам дагъыда башхала сёлешдиле.

Байрам джыйылыуда 30-дан аслам ветераннга эмда ич ишлени къуллукъчуларына республиканы Ич ишлерини министерствосуну, Халкъ Джыйылыууну, Ич ишлени район бёлюмюню грамоталары берилдиле. Зеленчук районну ветеранларыны советини грамоталары бла школланы директорлары эмда сохталары саугъаландыла.