- Подробности
Саны-башы къатмагъан сабийчикни хар адам да алыб бармайды къоюннга, алай а къайсыбыз да бек сюебиз гитчечикни эркелетирге да, анга ариу айтыргъа да. Бизни халкъда бешикде джатыб тургъан неда анасыны къойнуна къысылыб тургъан сабийчикни эки джаякъчыгъындан бармакъла бла басыб эркелетген адет бюгюн да барды. Сабийни джаякъчыгъына бир-эки тийсенг, ол тамам ариу ышарыучанды:
Къайда-къайда джаякъчыкъ?
Кюле-кюле балачыкъ!
Эршиккуду балачыкъ!
Тюу машалла, сеннге! Тюу машалла!
Амма, сабийни артыкъ эркелетиу да, кёрмегенча этиб, сансыз этиу да бизни халкъда алай дурус тюлдю. Атаны-ананы неда юйлю адамланы кёллерин алыргъа излеселе уа, быллай маталлы джууаш, алдыр-гюлдюр (комплимент) сёзле айтхандыла:
- Подробности
Джердешлерибизни ичинде, ким къайда, къаллай ишде урунса да, кеслерине «атчыла» деб айтдыргъанла кёбдюле. Ёмюрлени теренинден бери да адам улусуна тенглик, нёгерлик да этиб келген огъурлу хайуанлагъа – атлагъа - тыйыншлы махтау бериб, сюйюб, аяулу кёрюб тургъандыла адамла да. Бюгюн да алайды. Ол къауумну ичинде Орусланы Магометни джашы Кълыч-Герийни айырыб айтыргъа тыйыншлыды.
Орус улу 1942-чи джыл Красногор станседе (Ат джыл) туугъанды. «Ол джылны энчи астрология тамгъасыны тамалында джумушакъ халилик, джюрек ачыкълыкъ, учунмакълыкъ, тутхан иши бла къаджыкъмай кюрешиу баш орун алыб турадыла. Аны юсюне да (эркишилеге) таукеллик бла ётгюрлюкню къошсакъ, «Ат джыл» туугъан адамны сыфатын, халисин суратлаб айтханнга толу саналлыкъды», - деб джазылады Россияда белгили гороскопланы биринде.
- Подробности
Умарланы Кулина, Ёзденланы Ибрагимни къызы, устазлыкъ ишин бюсюреулю баджарыб тургъанлы 40 джылдан атлайды. Ол бусагъатда Черкесск шахарны 17-чи номерли гимназиясыны устазыды, къарачай тил бла адабиятдан дерсле береди.
Кулина Ибрагим бла Джазаланы Рахиманы юйдегилеринде алты сабийни бири болуб Къыргъыз ССР-де туугъанды. Атасы Ибрагим къыргъыз школда ишлей, химиядан дерсле бериб тургъанды. Сюргюннге тюшгюнчю да элинде устазлыкъ этгенди. Рахиманы атасы Къасым да айтылыб тургъан устаз болгъанды. Ким биледи, аладан къан бла бирге кёчген болур ол усталыкъ Кулина бла эгечи Кулистаннга эмда къарнашы Халитге. Ала ючюсю да аталарыны, къарт аталарыны урунуу джолларын сайлагъандыла. Аланы къартлары-джашлары (биргелей санаб) да ол иш бла бёлюнмей кюрешгенли 100 джыл болады.
Кулина гитчелигинден да литератураны сюйгенди, сурат салыргъа, къол ишлеге юренирге тырмашыб ёсгенди. Назмула окъургъа, азбар айтыргъа бек сюйгенди. 1971-чи джыл орта школну тауусханында, Къарачай шахарда КЧПИ-де окъуб чыгъады да, 1976-чы джыл Джёгетей Аягъы шахарны 2-чи номерли орта школунда ишлерге джарашады. Алай бла сабийлени сурат салыргъа, черчениеге, къол ишле этерге юрете 3 джыл ишлейди. Андан сора Джангы Джёгетей элни орта школуна ишлерге кёчеди. 1993-чю джыл алайдан да Черкесскеде 17-чи номерли орта школгъа кетеди. Андан бери, 25 джылны узагъына алайда ишлеб турады.
- Подробности
- Подробности
Ай дюлюттю
Санланы атларын сабийге алкъын тилленмеген заманындан огъуна юретиб башлайдыла. Абаданладан ким болса да санланы атларын айта, аты айтылгъан санны да сабийни бармакъчыгъы бла кёргюзе, юрете барады. Артда сабий кеси кёргюзюрлей юрениб къалады.
Ай дюлюттю, дюлюттю,
Къоз бёркюнде бир гюттю,
Эки кёзчюк, бурунчукъ,
Бу - мангылай, бу - тёппе,
Эки кёзчюк, чашчыгъы,
Бу уа - алтын башчыгъы,
Эки ариу къулагъы,
Эки чунгур джаягъы,
Тишчиклери чыммакъ-акъ,
Тиш да тюлдю - дюлюттю,
Сизге тилин кёргюзтдю!
Популярные метки
Последние новости
Популярное
В лицах
