Подробности
СССР-ни халкъ окъуууну айырмасы, Къарачай-Черкесияны махтаулу устазы, Россия Федерацияны Президенти В.В. Путинни гранты бла саугъаланнган Акъбайланы (Салпагъарланы) Халиматны бизни республикада танымагъан болмаз. Ол къарачай-малкъар халкъны тюрлю-тюрлю ашхы адетлерин сакълай, аланы джангырта кёб иш этеди.
 «Карачаевская национальная кухня» деб мындан алда басмадан чыкъгъан китабы да анга шагъатды. Ол чыгъарма джаш тёлюню халкъны ашхы адетлерин билирге, ариу халиге юретирге болушады. Аны алай болгъанына миллетибизни сыйлы адамлары, алимлери кеслерини рецензияларында джазгъанлары бла шагъатлыкъ этедиле. Халимат китабны джаза, кёб литература окъугъанды. Шахарлагъа, эллеге айланыб къарачай миллет хантны усталары бла кёб тюбешгенди.

Подробности
Сабийни къоркъутуу сёзле
 
Эртделеде сабийле кече эшикге чыкъмаз ючюн, ингирде юйге заманында джыйылыр ючюн, абаданла алагъа тюрлю-тюрлю къуджур хапарла айтханча эте, дунияда болмагъан бир затланы атлары бла къоркъутургъа кюрешгендиле. Эшта, аланы къоркъутуулары, бир ишексиз, «Сабийге бы­чакъны бермесенг, бир джылар, берсенг а, эки джылар» де­ген нарт сёзлей, этгенликлери болгъан болур. Тилде бюгюнлюкде да сакъланнган аллай талай сёз бар­ды:
Абачы (бука): Къачыгъыз юйге, Абачы келеди! Абачы тутарыкъды!

Подробности
 
Чум-чум, чум терек
 
Джангы тилленнген (сёлеше башлагъан) сабийни оюн хал­да къуралгъан къысха назмучукълагъа юретедиле.

Чум-чум, чум терек
Чум-чум, чум терек,
Чум терекни бутагъы,
Уллу бийни бычагъы,
Бекден-бекден биледим,
Ханны къызын тиледим!
Тиледим да не табдым?
Келечиге - кёлеги,
Чум терекге - бёреги.
Чум терекге ким керек?
Чум терекге сен керек!
 
(«сен керек» деген заманда сабийни быгъынчыгъына, быдырчыгъына, кёкюрекчигине бармакъ бла тиерге, дыгъычыкъ этерге да болады ).

Подробности
Къарачайны кюмюш сакъаллы къартлары айтхандан, таза хауаны солуб, джел къакъдыра, гюллю сыртлада отлагъан къарачай ийнеклени бир тюрлюлери джай иги сют бергендиле, къыш а, джазгъа дери къуругъандыла. Аны ючюн, ала джай сауулуб тургъан сагъатда, адамла къышха тузлукъ джыйгъандыла. Ханс гяхиник болмай неда къатыб къалмай, бишген заманында витамини, хайыр берген  башха заты кёб болады. Ол заманда этилген айран да алай файдалыды.
 
ТУЗЛУКЪ

Хар затны табын, эбин билген къарачайлыла джай ичген айранларындан артыгъын агъач джыккырлагъа къуюб, юслерине туз себиб къатышдырмай  къойгъандыла. Тузу болгъан айран ачымагъанды, бирча тургъанды. Алай бла ата-бабаларыбыз тузлукъ этиб, аны къыш ичгендиле, ашарыкъларына къошуб джазгъа дери ашаб тургъандыла.

ДЖЫККЫРЛА

Къарачай джыккырла тюрлю-тюрлю болгъандыла. Сёз ючюн, тузлукъ къуюлгъан, бышлакъ джыйылгъан джыккырла джау чайкъагъан джыккырлача тюлдюле.

Подробности

Халкъны хазнасыны кючюн джая атларын иги бла кенгнге белгили этгенле аз тюлдюле. Къарачайны аллай онглу уланларыны бириди Ёзденланы Манафны джашы Мурат. Ол 1975-чи джыл Манафны адеб-намыс уя салгъан огъурлу юйдегисинде туууб ёсгенди. Къарачай шахарда орта школну бошагъандан сора, аскерге барыб, сыйлы борчун махтау бла толтуруб къайтханды. Кёб джылланы милицияны къуллукъчусу болуб ишлеб тургъанды. Халкъына джарар джанындан кёб ашхы зат этгенди.
Къарачай тукъумлу итлени, Къарачайны ата-бабадан келген хазнасын, ызына къайтарыргъа излеб сабий заманындан тири кюрешгенди. Селекцияны джолунда кёб тюрлю иш бардыргъанды. Итлени бир-бирине къошуб, къанны тазалай, къарачай халкъ кёчгюнчюлюкге дери тутхан таза къанлы къарачай тукъумлу итлени къураб кюрешеди. Ол замандагъы къарачай самырны (кавказский волкодав) джангыртады, къурайды.
Итле тутхан хар адам къарачай тукъумну иги этер джанындан ишлейди.

  1. ЭРКЕЛЕТИУЛЕ
  2. Энтда учунуу сезими сёнгмегенди
  3. Ана тилни устазы
  4. УЛЛУ КЪАРАЧАЙДА