Хычын

Хычынла бла бёрекле къарачай хантланы ичинде дамлы, татымлы ашарыкъланы бир къауумудула. Ала, кърым хычындан къалгъанла, кюн сайын да, къууанчла бла эмда байрам кюнледе да къарачай юйдегилени тепсилерин джасагъан ашарыкъладыла. Хычын бишириу оюн-чам халда этилген чурумла бла (иш къойгъан, оюнну юсю бла ачха алгъан, хар неси толу джетмеген хычынны бишириб бериу дегенча) да байламлыды. Къарачай хычынны аты Италияны пиццасындан артха къалмайды дамлылыгъы, белгилилиги бла да.
Хычынны сансыз-санаусуз кёб тюрлюсю барды. Аны будай неда нартюх унладан этедиле. Тылыны ачытхы бла неда ачытхысыз басадыла. Ичине уа тартылгъан эт, ууулгъан гардош, ачыгъан (творог),  бышлакъ, чюгюндюр чапыракълагъа тузлуракъ бышлакъ къошуб эмда дамлы затла салыб биширедиле аны.

Кърым хычын

 Къарачайлыланы хантларыны ичинде кърым хычын баш орун алады. Аны къыз чыгъаргъан, келин келтирген къууанчлада биширедиле асламысына, кесин да кёб этедиле. Эки джууукъ юй, бир-бирлерин сыйлай, кърым хычынла иедиле. Ол аллай уллу къууанчлада джюрютюлген берекетли ашды.

Кърым хычынны ичине не затла саладыла?

1. Бишиб тургъан тартылгъан этге сохан, шибижи, туз къошулады.
2. Принч бла гаккыдан да этедиле хычын ич. Аллай фаршны этер ючюн, принчни да, гаккыланы да бир-бирлеринден башха биширедиле. Ызы бла бишген гаккыланы, туураб, бишиб тургъан принч бла къатышдырадыла бир стакан принчден биширилген какга 4-5 гаккыны ууакъ туураб къошадыла.
3. Къарачай бышлакъны тёркагъа урадыла. Сора хычынны ичин толтурур учакълы бирин саладыла.
4. Сахан халыуаны уууб да этедиле хычын ич.
5. Кебдирилген терек кёгетлеге бал къошуб да этедиле хычын ич.
Кърым хычынны тылысын не затладан, къаллай бирни къошуб басадыла?
Бир килограмм уннга: 30 грамм ачытхы, литр джарым сют, литр джарым суу, 1 уллу къашыкъ джау, тыйыншлы татыу берир чакълы бир туз.