Батчаланы Муссаны джашы Альберт ариу халили, оюмлу сёлешген, кимге да игилик излеген тынч, огъурлу адамды. Ол, асыулу шартларын сакълай, къартлыкъгъа да джетди, Аллах мындан ары да кёб джылланы джашаргъа буюрсун.
Ол 1938-чи джыл Огъары Тебердиде туугъанды. Сабийлик кюнлерин киши джуртлада ашыргъанды. Школну бери къайтхандан сора Къарачай шахарда бошаб, анда пединститутну филология факультетинде баш билим алгъанды. Бир джылны Даусуз элде устаз болуб ишлегенин айтмасакъ, ёмюрюн Доммайда ашырыб барады. Ары 1965-чи джыл келиб, джаш тёлюге ингирги школну къурайды, аны директору къуллукъну да баджара орус тил бла литературадан, тарихден дерсле бериб турады. Ол ишлеге ингирде къарагъаны себебли, 1970-чи джылдан башлаб, кюндюз турист комплексге инструктор болуб джарашады. Туристлеге башчы болуб, ол айланмагъан тау сокъмакъ къалмайды. 1985-чи джыл аны тамада инструктор этедиле. Анда 1996-чы джылгъа дери ишлеб, солургъа чыгъады. Ол джамагъат ишлеге тири къошулуб тургъанды, талай кере Доммай посёлок советге депутатха да сайланнганды.

 Къарачай халкъны белгили джазыучусу Хубийланы Ахияны джашы Осман 1918-чи джыл февраль айны 17-чи кюнюнде Огъары Тебердиде, кеси къыйыны бла джашагъан юйдегиде, туугъанды.
Эл школну бошагъандан сора, Микоян-Шахарда педрабфакда окъугъанды, «Къызыл Къарачай» газетде ишлегенди. Бек джашлай огъуна назмула джазыб башлайды да, 17 джылындан атлай, 1936-чы джыл, «Комсомол джырла» деген биринчи назму китабчыгъын чыгъарады. 1938-чи джыл, «Абрек» повести китаб болуб чыкъгъандан сора, Хубийланы Осман СССР-ни Джазыучуларыны союзуна член болады.
1938-чи - 1939-чу джыллада Ставрополда устаз институтда билимин ёсдюреди.  1940-чы джыл  Къызыл Аскерни тизгинлеринде къуллукъ этерге кетеди. 1941-чи джылдан 1945-чи джылгъа дери баргъан Уллу Ата джурт къазауатда Хубий улу джаула бла сермешледе джигитликле этгени ючюн, Къызыл Джулдузну ордени бла саугъаланады. Урушдан сора, къарачайлыланы депортациясыны джылларында, Къыргъызстанда эл школлада устазлыкъ этгенди.
Туугъан джуртуна къайтхандан сора, «Ленинни байрагъы» газетни культура бёлюмюню тамадасы, телевидение бла радиовещаниени область комитетини джууаблы къуллукъчусу болуб ишлегенди. Талай джылны областны джазыучуларыны бирлешлигине башчылыкъ этгенди.

 Эски суратла - заманны тилсиз шагъатлары – музейледе, китаблада, газетледе, барындан да кёб а юйледе, юйюрледе альбомлада сакъланадыла. Окъуучуларыбыз газетни бетлеринде эртделеден къалгъан суратланы басмаларыбызны излейдиле. Алайды да, бизни окъуучуларыбыз, мындан ары да «Эски суратлада - тарихибиз» деген рубриканы ишине тири къошулурла, деб ышанабыз.
Бу джол биз сизге 1957-чи джыл февралны 4-де алыннган суратны теджейбиз. Анда Орта Азиядан джуртларына къайтхан къарачайлыланы эллерини болумларына къараб, областыбызны джамагъат-политика, экономика джашауун джангыча къурар мурат этген билимли, онглу адамларыбызны Къарачай шахаргъа келген кюнлери кёрюнеди. Бир ишексиз, аланы ол кюндеча джюреклери кёлтюрюлген болмаз эди, деб келди кёлюбюзге. Иги да дейсе, ала кёчгюнчюлюкден къайтыб, туугъан джерлеринде джангы эркин джашаугъа чыкъгъандыла. Насыб деген да ол тюлмюдю?!

 Эбзеланы Адальбий кёчгюнчюлюкню заманында Къыргъызстанны Ош областында джашайды. 1956-чы джыл юйдегиде биринчи сабий тууады. Атына Маджир атайдыла. Ызыбызгъа къайтыргъа эркинлик берилгенлей, эм алгъа келгенле бла къуралыб чыгъадыла. Алай таб кёрюб, Къабарты-Малкъар Республикагъа тюшедиле. Анда Къашха-Тау элде тамал саладыла. Юйдегиге дагъыда эки джашчыкъ къошуладыла - Эльдар бла Азрет.
«Маджир, сабийлигинде огъуна былайы бла самолётла къачан учадыла деб, кёкге къараб туруучан эди», - дейдиле тийреде къартла. Огъары класслада нёгерлери къайда окъурукъларын, къаллай усталыкъ аллыкъларын айтхан сагъатда бу лётчик болургъа излегенин билдире эди. Ол себебден орта школну бошагъанлай, Армавир шахарда баш аскер авиация училищеге киргенинде, не ата-ана, не муну таныгъанла сейирсинмейдиле. Анда эм игилени тизиминде билим, усталыкъ алады. 1977-чи джыл Туркестанда аскер округга иедиле. Биринчи кере реактив самолёт «МИГ-21» бла кеси энчи учуб анда башлайды. Тюзю истребитель самолётда учхан бек джууаблы, къоркъуулу болгъанын да  кеси кёкге чыкъгъынчы толу ангылагъан да болмаз эди. Техника кючлю, деменгили эсе да, чырмаула чыкъгъанларын, адамла ачыгъанларын да кёреди. Алай а сабийликде муратына джетген джаш, къаджыкъмай юрениб, кёкге джол салгъанлай турады. Лётчикге эм бек керекли  эки зат барды: аламат саулукъ, хауада, джерде да джорукъну  бузмай сакълау. Экиси да бар эдиле Эбзе улуда. Кесини фахмусуну, тырмашханыны тышында да ала онг бередиле 1187 сагъатны да учуб, къазауатха да къошулуб, къралны аллында борчун да толтуруб, юйюне сау-эсен къайтыргъа.

Халкъыбызны онглу джашларыны бири Салпагъарланы Рашидни этген джигитлиги, тутхан ишин айыбсыз баджаргъаны ючюн, 2017-чи джылны ахырында Россия Федерацияны Президенти Владимир Владимирович Путин кесини указы бла Ётгюрлюкню ордени бла (орден Мужества) саугъалагъанды. Ол уллу кърал саугъа къуру Рашидники не уа къуру Салпагъарланыкъы тюлдю, ол саулай да халкъыбызны саугъасыды!

Миллетни сыйын чыгъаргъан джашыбызгъа алгъыш эте, Рашидни джашау джолундан хапар айтсакъ, ёсюб келген джаш тёлюге юлгю болур деб келеди кёлюбюзге…
Салпагъарланы Азретни джашы Рашид 1968-чи джыл сентябрны 7-чи кюнюнде Къобан районну Николаевское элинде туугъанды. 1975-чи джыл туугъан элинде 1-чи классха барады да, 1985-чи джыл орта школну джетишимли бошаб чыгъады. Ол джыл огъуна Рашид Къызыл партизанла атлы колхозну сют-товар фермасына ишге киреди да, джылдан артыкъны малчылыкъда  ишлейди. 1986-чы джылны ноябрь айында Совет Аскерни тизгинлерине чакъырадыла да, Гюрджюню ара шахары Тбилисиде 2 джылны айыбсыз къуллукъ этеди. Аскерден сора Рашид Черкесск шахарда ДОСААФ-ны школунда окъуйду, алай болса да, эл мюлкде ишлерге къаны тартханы амалтын, 1991-чи джылны ал сюремине дери Къызыл партизанла атлы колхозда малчы болуб ишлейди. Сан тирилиги къанын къыздыра, тюзлюк излеген таза иннети  джюрегине учунмакълыкъ бере, 1991-чи джыл январь айны 23-чю кюнюнде милициягъа ишге киреди да, Гитче Къарачай районда ГАИ-де инспектор болуб ишлейди. Бир-бирледе адамны тюзлюгю, адамлыгъы башына джау да болуучанды. «За нарушение дисциплины» деген терслеуню Салпагъар улугъа «илиндириб», ол джыл огъуна  апрель айны 9-чу кюнюнде  ишден башына бош этедиле. Болгъан затха къыйналса да, «боллукъ болду» деб артына туруб къалмай,  джашауунда бола тургъан затлагъа философия кёзден къараб, кесин къолгъа алады. 1991-чи джылны къачында Рашид Абазалыланы Хызырны къызы Вера бла джазыуун байлаб, бир юйдеги боладыла. Джылла оза, джюреклери бир-бирлерине таза  огъурлу ата бла анагъа эки джаш бла бир къыз тууадыла - Шамил, Марат, Карина.