СССР-ни халкъ окъуууну айырмасы, Къарачай-Черкесияны махтаулу устазы, Россия Федерацияны Президенти В.В. Путинни гранты бла саугъаланнган Акъбайланы (Салпагъарланы) Халиматны бизни республикада танымагъан болмаз. Ол къарачай-малкъар халкъны тюрлю-тюрлю ашхы адетлерин сакълай, аланы джангырта кёб иш этеди. «Карачаевская национальная кухня» деб мындан алда басмадан чыкъгъан китабы да анга шагъатды. Ол чыгъарма джаш тёлюню халкъны ашхы адетлерин билирге, ариу халиге юретирге болушады. Аны алай болгъанына миллетибизни сыйлы адамлары, алимлери кеслерини рецензияларында джазгъанлары бла шагъатлыкъ этедиле. Халимат китабны джаза, кёб литература окъугъанды. Шахарлагъа, эллеге айланыб къарачай миллет хантны усталары бла кёб тюбешгенди.
Китабда хантланы суратлары салынады, тепсиге къалай берирге кереги айтылады. Ол къарачай тиширыулагъа, башхалагъа да ашхы саугъады.
Биз анда джазылгъан миллетибизни хант хазнасын газетни бетинде басмалаб окъуучулагъа теджейбиз.
Къой этден этилген шорпа
Бир адамгъа теджелген хант юлюш 250 грамм къой этден, 400 миллилитр суудан, 30 грамм сохандан этиледи. Шибижи бла тузну адам кеси сюйгенича къошады.
Къой этни чоюннга ууакъ туураб, анга сууукъ суу къуюб, отха салыргъа керекди. Къайнаб башлагъанлай, башындан кёмюгюн алыб, туз атыб, сохан къошуб, сериуюн отда бишгинчи турады. Тепсиге биринчи эт, андан сора айран бла джарашхан шорпа бериледи.
Халпама бла шорпа
Бир адамгъа теджелген хант юлюш 120 грамм тууар этден, 100 грамм нартюх ундан, тылы этерге 150 миллиграмм суудан, 1-2 гаккыдан этиледи.
30-40 грамм ауурлугъу болгъан этни чоюннга ууакъ туураб, анга исси суу къуюб, бир кесек туз атыб, бишгинчи къайнатылынады. Себилиб тургъан нартюх уннга гаккыны эзиб, къайнай тургъан тузлу сууну юсюне къуюб, тылы этерге керекди. Хазыр болгъан тылыны джайыб, ючкюл этиб ууакъ-ууакъ кесиб, аланы къайнай тургъан шорпагъа атаргъа керекди. Тылы кесекле шорпаны тюбюне чёгедиле, башына чыкъгъанлайларына алыб юслерине джау къуюлады. Ала тепсиге эт бла бирге иссилей салынадыла. Шорпа, тузлукъ, айран, татыу берген башха затла да айырылыб бериледиле.
Тууар этден этилген шорпа
Бир адамгъа теджелген хант юлюш 130 грамм тууар этден, 40 грамм сохандан, 10 грамм быхыдан этиледи. Шибижини, тузну адам кеси сюйгенича къошады.
Тууар этни чоюннга (не башха сауутха) ууакъ туураб, анга сууукъ суу къуюб, бишгинчи къайнатылынады. Къайнай башлагъанлай башындан кёмюгюн алыргъа керекди. Бишди деген сагъатда ууакъ тууралгъан быхы бла сохан къуюлады, андан сора туз атылады. Тепсиге эт бла шорпа башха-башха салынадыла. Этге сарсымакъ шорпа берирге да болады.
Къарачай къойну къакъ этилген къуйругъундан шорпа
Бир адамгъа теджелген хант юлюш 15 грамм къой къуйрукъдан, 400 миллиграмм суудан, 30 грамм сохандан этерге болады. Шибижи бла тузну адам кеси сюйгенича къошады.
Къакъ болуб тургъан къуйрукъну ууакъ туураб, анга суу, сохан къошуб, отха салыб, къайнай башлагъанлай, отун аз этиб 20-25 минут биширирге керекди. Бишген къуйрукъ бла шорпа тепсиге башха-башха бериледиле.
Китабда хантланы суратлары салынады, тепсиге къалай берирге кереги айтылады. Ол къарачай тиширыулагъа, башхалагъа да ашхы саугъады.
Биз анда джазылгъан миллетибизни хант хазнасын газетни бетинде басмалаб окъуучулагъа теджейбиз.
Къой этден этилген шорпа
Бир адамгъа теджелген хант юлюш 250 грамм къой этден, 400 миллилитр суудан, 30 грамм сохандан этиледи. Шибижи бла тузну адам кеси сюйгенича къошады.
Къой этни чоюннга ууакъ туураб, анга сууукъ суу къуюб, отха салыргъа керекди. Къайнаб башлагъанлай, башындан кёмюгюн алыб, туз атыб, сохан къошуб, сериуюн отда бишгинчи турады. Тепсиге биринчи эт, андан сора айран бла джарашхан шорпа бериледи.
Халпама бла шорпа
Бир адамгъа теджелген хант юлюш 120 грамм тууар этден, 100 грамм нартюх ундан, тылы этерге 150 миллиграмм суудан, 1-2 гаккыдан этиледи.
30-40 грамм ауурлугъу болгъан этни чоюннга ууакъ туураб, анга исси суу къуюб, бир кесек туз атыб, бишгинчи къайнатылынады. Себилиб тургъан нартюх уннга гаккыны эзиб, къайнай тургъан тузлу сууну юсюне къуюб, тылы этерге керекди. Хазыр болгъан тылыны джайыб, ючкюл этиб ууакъ-ууакъ кесиб, аланы къайнай тургъан шорпагъа атаргъа керекди. Тылы кесекле шорпаны тюбюне чёгедиле, башына чыкъгъанлайларына алыб юслерине джау къуюлады. Ала тепсиге эт бла бирге иссилей салынадыла. Шорпа, тузлукъ, айран, татыу берген башха затла да айырылыб бериледиле.
Тууар этден этилген шорпа
Бир адамгъа теджелген хант юлюш 130 грамм тууар этден, 40 грамм сохандан, 10 грамм быхыдан этиледи. Шибижини, тузну адам кеси сюйгенича къошады.
Тууар этни чоюннга (не башха сауутха) ууакъ туураб, анга сууукъ суу къуюб, бишгинчи къайнатылынады. Къайнай башлагъанлай башындан кёмюгюн алыргъа керекди. Бишди деген сагъатда ууакъ тууралгъан быхы бла сохан къуюлады, андан сора туз атылады. Тепсиге эт бла шорпа башха-башха салынадыла. Этге сарсымакъ шорпа берирге да болады.
Къарачай къойну къакъ этилген къуйругъундан шорпа
Бир адамгъа теджелген хант юлюш 15 грамм къой къуйрукъдан, 400 миллиграмм суудан, 30 грамм сохандан этерге болады. Шибижи бла тузну адам кеси сюйгенича къошады.
Къакъ болуб тургъан къуйрукъну ууакъ туураб, анга суу, сохан къошуб, отха салыб, къайнай башлагъанлай, отун аз этиб 20-25 минут биширирге керекди. Бишген къуйрукъ бла шорпа тепсиге башха-башха бериледиле.
Мындан арысы басмаланныкъды.
{jcomments}
