Бир кюн бир талай джаш олтуруб, «халкъыбызны ашхы адетлерин сакълар ючюн, не этерге керекбиз?» деген соруугъа джууаб излей,  ушакъ этиб башладыкъ. Джашладан бири, бетин хар затха да разы болмагъан сыфатха киргизе: «Ий, кёрмеймисиз, бизни ашхы адетлерибизни къайтмаздан джукъланыб баргъанларын? Бизни халкъ кёбге бармай талкъ боллукъгъа ушайды. Сора башыбызны нек аурутабыз?» – деб, тёгерегиндегилеге соруу бергенча къарады.

Ол аны соргъан кёзюуде, эшикден дагъыда бир джаш кириб келди. Олтургъанла барысы да ёрге къобдула. Ол саламлашыб биргебизге олтуруб, хапарыбызгъа къошулду. Джашланы бири кесини гопийине (стакан, бокал) гара суу къуюб, тенглерини хар бирине «ичемисе?» деб  узатды.

Хар бири «халал болсун, халал болсун», деб бардыла.

Хапарыбызны аллында, ол разы болмай сёлешген джаш бир кесекден, бир ауур джюкден къутулургъа башлагъанча: «Энди, мен кете барайым, джумушларым кёбдюле», – деб туруб, эшик таба айланды. Олтургъанла барыбыз да ызындан ашыра чыкъдыкъ. Ол кетгинчи бир джаш да ызына кирмеди. Бир кесекден ичибизде джылы бла тамада тенгибиз, телефонуну тауушун уллугъа салыб, ол джашны ызындан телефон ачыб: «Джукъ ангыладынгмы, шохум?» –  деб сорду.

 - Оллахи, огъай… –  деген ауаз чыкъды телефондан.

 - Да кел сора, кинолентаны ызына бургъанча, сагъышыбызда кёб болмай болгъан затланы ызына бир къайтарайыкъ, – деди.

- Да къайтарайыкъ…

- Сен биринчи киргенингде, уллу, гитче да къобханмы эдиле ёрге?

 - Къобхан эдиле…

- Къатынгда олтургъан Хасан гара суу иче башлагъанында, барыбызгъа да теджегенми эди «ичемисиз» деб?

- Теджеген эди…

-  Сен чыкъгъанынгда джашла барысы да ызынгдан чыкъдыламы ашыра?

- Хоу…

- Сен кетгинчи джашланы бири кирдими ызына?

- Огъай…

- Да сора, иги джаш, сен мындан уллу, мындан сыйлы адетни къайда кёргенсе?! Адетибиз турады, адетни тутханнга. Алай эсе, Аллахха шукур, алкъын адетни тутханла да бардыла миллетибизде. Бюгюн былайгъа джыйылгъан джашла, ишибиз болмай джыйылмагъанбыз. Хар кимни да барды иши! Алай а, бирге джыйылыб, оноу этсек, бирибиз эсгермегенни башхабыз эсгериб айтса, бир-бири ич дуниябызны бай этер эдик деб, аны ючюн джыйылабыз. «Эки макъа сютбашыгъа тюшгенлеринде, бир макъа: «Болур болду…» – деб, кесин бошлаб, батылыб, ёлюб къалгъанды. Экинчи макъа уа, тыпырдаб, кюреш эте кетиб, чынг ахырында сютбашыны джауун бир джанына, сууун да бир джанына чыгъарыб, сууда джюзюб, сау къалгъанды. Ма аллайын, дунияда бу глобализация деген худжу, ит иесин танымазча этиб барады. Экинчи макъача, ким тыпырдаб кюреш этелсе, ол сау къаллыкъды. Ангыладынгмы? Сен менден джылынг бла джашыракъса. Бу джолдан сора бу сыйлы джашла джыйылгъан заманда, бир керти джарсыуунг болмаса, уллу кёллюлюк этиб, чыгъыб кете турма.  Хар бирибиз адет тутууну кесибизден башлайыкъ! Сени бу джол этгенинги уа, джашлыгъынг этдиргеннге санайыкъ», – деб, тамада тенгибиз сёзюн бошады.

Джыйылгъан джашла бир кесек заманны, чибин учхан эшитилирча, шум болуб турдула. Хар бирини да бетлеринде, кёзлеринде тамада тенгибизни  айтханына  разылыкълары таныла эди.

ИЖАЛАНЫ Умар,

РФ-ны Джазыучуларыны союзуну члени.