Гитче Къарачай районда къарау, эсгертиу (надзор) ишлени бардыргъан бёлюмню къуллукъчуларын танымагъан хазна адам болмаз. Бу бёлюм КъЧР-ни МЧС-не бойсунады. Мен бёлюмню тамадасыма. Менден сора да экеулен ишлейдиле: дознаватель Салпагъарланы Ислам бла инспектор Чотчаланы Рамазан. Ислам ич ишлени капитаныды, Рамазан тамада лейтенантды. Экиси да ишлерин сюйген, билген къуллукъчуладыла.

Бизни ишибиз районну школлары, медицина учреждениелери, элчилери эмда башха организациялары бла къысха байламлыды. Биз аланы бары бла да тохтаусуз тюбешгенлей турабыз. От, суу, джел адам улуну джашаууна, бютеу табигъатха къоркъуу салгъан затладыла. Биз ол затла болмаз ючюн кюреш этген къауумбуз. Къобхан суу чёгер, джел да бара барса шош болур. Адам аладан башын сакъларча кёб мадар барды. Ёртен а адам билмей тургъанлай тюшюб къалыучанды. Сёз ючюн юйню эски ток чыбыкъларыны изоляциясы ашалыб, джалан чыбыкъла бир-бирлерине тийселе, джилтинле чыгъыб, ёртен тюшерге боллукъду. Кюндюз от тюшсе, адамла аны эслеб, джукълатыргъа башларын атарыкъдыла. Кечегиде тюшсе уа, бир джан да эслемей, толусу бла кюйюб къалыргъа боллукъду мекям. Мен сынаб, мен билиб, бизни районда аллай зат болмагъанды. Кюндюзгю кюн анда-санда дегенча, юйлеге, баулагъа, бачхада бичен гебенлеге от тюше тургъанды. От тюшюуню заманында эслеб, от джукълатыучула къысха заманны ичине джетиб, джукълата тургъандыла. Аллахха шукур, аллай от тюшюуледе киши ачымагъанды.

Биз районну джамагъаты бла тюбешиб, ангылатыу ишлени тохтаусуз бардыргъанлай турабыз. Районну ёртен джукълатыучулары бла биз бир мекямда ишлейбиз. Ючкекеннге джете, онг джаныбызда, мийик дуппур башында орналгъанды ол мекям. Аны алайда ишлегенлерин иги этгендиле. Алайдан Терезе элден башлаб, Красный Курган элге дери да болгъанны кёрюб тураса. Эртден, ингир сайын эллени башларындан къараб, къалын тютюн чыкъгъан ёртенни кёрмесек, джюрегибизге рахатлыкъ орналыб, къууаныучанбыз. Районну от джукълатыучулары, ала бизни хоншуларыбыз болгъаны себебли, аланы джетишген, джетишмеген затларын кёрюб, билиб туруучанбыз. Бюгюнлюкде ала от джукълатыргъа не керек эсе, бары бла да толу баджарылыбдыла. Талай машиналары барды да, бары да иги техника болумдадыла. Ёртен джукълатыучу машиналада ишлеген джашла да кече-кюн демей, ишлерин деменгили баджарадыла.

Озгъан джыл, районну эллерине барыб, 63 тюбешиу этгенбиз адамла бла. Тюбешиуледе биз алагъа соруула беребиз, ала да бизге соруула берир ючюн къалмайдыла. Арбазларына кириб, аны да аланы разылыкълары бла, ток баргъан чыбыкъларын тинтиученбиз. Ушакъ этгенден сора кёбле эски ток чыбыкъларын джангылагъа ауушдурадыла.

Къачхы айлада адамла хазырлагъан биченлерин арбазларына ташыб башласала, ток чыбыкълагъа джууугъуракъ къалаучандыла. «Юйюгюзден кенгирекге къалагъыз биченигизни» деученбиз алагъа. Анда-санда дегенча, эллеге газ тартылса да, бир къауумла алкъын агъач отун, кёмюр бла хайырланадыла. Оджакъдан джилтин-зат чыгъыб, юйюню къатында къаланыб тургъан гебеннге от тюшюб къалыргъа боллукъду.

Ким бла тюбешсек да, сабийле сернекни алырча джерге салмагъыз. Сернек къайда болгъанын алагъа кёргюзтмегиз, «сернек бла ойнаргъа джарамайды», дей туругъуз сабийлеригизге, деученбиз хар къуру да.

Биз районну школларында кёб болуучанбыз. Гитче, тамада класслада окъугъан сохтала бла тюбешиб, аны да устаз да тургъанлай, ёртен тюшюуню юсюнден ангылатыу ишлени бардырабыз. Мындан алда Ючкекенде 1-чи номерли орта школгъа барыб, иги кесек заманны от тюшюуню юсюнден сабийлеге дерсле берген эдик. Игиси неди десегиз, сабийле бизге кёб соруу бериучендиле. Биз аланы сорууларына джууаб этебиз.

Гитче Къарачай районда 41 социал магъаналары болгъан объектле бардыла. Ма ол сандан 15-си школладыла, 10-су сабий садладыла, 3-сю больницаладыла, 4-сю профиссионал-окъуу заведениеледиле. Быладан сора да башха объектле кёбдюле. Ма аланы барысында да болуб, от тюшюб къалмасын деб, тинтиб чыкъгъанбыз. Не джашырыу, бир къауум объектлени тамадалары, нек келгенибизни айтсакъ, алай огъурамайдыла. Аланы объектлерин тинте кетсек, билиученбиз бизни келгенибизни нек огъурамагъанларын: ток чыбыкълары эски болуб, мекямгъа от тюшерге аз къалыб тургъанын. Бир къауумла уа тинте келгенибизге къууаныб джарыкъ халда тюбеучендиле. Тинтиб бошасакъ аланы хар затлары да таб джарашыб тургъанларын кёрюученбиз.

Озгъан джыл 98 тинтиу ишни бардырыб, кемликлени къоратыгъыз деб, 95 эсгертиу къагъыт джазыб бергенбиз бир къауум объектлени тамадаларына. Биз айтхан заманнга кемликлени къоратмасала, законнга кёре, ала джууабха тартылыргъа боллукъдула. Анда-санда бир тамада болмаса, асламысы къысха заманны ичине кемликлени къоратыучандыла.

Районда озгъан джыл, адамла отдан сакъ болургъа кюрешселе да, ёртен 25 кере тюшгенди. От джукълатыучула заманында джетиб, аланы джукълатыб тургъандыла. Игиси неди десегиз, ёртенден киши джарсымагъанды, ачымагъанды.

2018-чи джылны эсеблерин чыгъара, аланы сюзе биз быйыл бу оноугъа келгенбиз: районну объектлерини тамадалары бла, сохталары бла, элчилери бла кёб тюбеширикбиз. «Тама-тама турса, тамчы ташны тешер» дегенлей, тохтаусуз ёртен тюшюуню юсюнден ангылатыу ишлени аслам бардырсакъ, ишибиз, былтырдан эсе игиленир, юйлеге, объектлеге ёртен аз тюшер, адам ачымаз деб келеди кёлюбюзге.

Окъуу джыл бошалса сабийле джайгъы каникуллагъа чыгъыучандыла. Бир къауум школлада солуу лагерле ачыладыла. Башха джылладача, быйыл да районну сегиз школунда лагерле ишлеб башларыкъдыла. «Джайгъы кёзюуде солуу» деб, биз районну школларында операция бардырлыкъбыз. Сабийле солурукъ школланы барын да тинтиб чыгъарыкъбыз. Артыкъ да бек эс ток чыбыкълагъа бёллюкбюз. Ала эски болсала, ёртен тюшерге ёчдю. «Школла» деген къарау-профилактика операция элия (июль) айда башланныкъды. Ол операцияда районну окъуу заведениелерин, школларын тинтиб чыгъыб, бирине да ёртен тюшмезча иш бардырлыкъбыз. Джангы окъуу джылгъа алада болгъан кемликле къоратыллыкъдыла.

Биз районну администрациясы бла байламлы ишлейбиз. Районда табигъат салгъан зараннга къысха заманны ичинде, дженгил халда багъа берирча къауум къуралгъанды. Сёз ючюн, озгъан джыл Красный Восток элни буз ургъанында тюшген заранны терк ачыкълагъан эдик, анга кёре элчилеге да болушлукъ этилген эди.

Кюн сайын ишден кете тебресем, эртден сайын ишге келсем, районну эллерини башларындан къараб, къалын тютюнню чыкъмагъанын, ёртенни мийикге чыгъыб джанмагъанын кёрсем, джюрегим рахат болуб къууанама, ёртен тюшюуню юсюнден джамагъат бла тюбешиб, ангылатыу ишлени бардырыб тургъаныбыз бошуна болмагъанын ангылайма да, ишлегенибизден эсе иги ишлерибиз келеди.

 

  Ёзденланы Шагъабан,

Гитче Къарачай районда къарау ишлени бардырыу бёлюмню тамадасы, ич ишлени капитаны.

 
{jcomments}