КИШТИК ДУГЪУМА (КОШАЧЬЯ МЯТА)


Кёбджыллыкъ, мийиклиги бир метрге джетген хансды. Тюб тамырындан ёсген саптагъайы тюз ёрге кёлтюрюледи, кёб бутакълагъа айырылады, юсю да ууакъ тюкчюкле бла джабылады, чапыракълары ючкюлюрекдиле. Кёкке айланнган джанлары джашил, джерге айланнган джанлары кюл-кёк бетлидиле, кеслерин да ууакъ, ингичге тюкчюкле джабыб турадыла. Учлары джитидиле, къыйырлары мычхыча тишлидиле. Гоккалары узун гокка сабланы учларында битедиле, акъсылдымдыла, хар бутакъны, саптагъайыны учунда бир талай гюллери боладыла. Урлугъу сыйдам къонгур бетли, къозгъа ушашды, хар бир гюл 4-шер урлукъ этеди. Киштик дугъума никкол (июнь) айдан башлаб, къыркъауу (сентябрь) айгъа дери чагъады, тик, къабыргъа джерледе, кёкен аралада, бачхалада, бачха тереклени ичлеринде, багушлада ёседи.

 КИШТИКТАБАН (КОШАЧЬЯ ЛАПКА ДВУДОМНАЯ)


Киштиктабан мийиклиги 30 сантиметр болгъан, кёбджыллыкъ дарман хансды, аны баш тамырындан кёб ууакъ тюб тамыр бутакъчыкъла джайылыб, джерге кетиб, иги бегийди. Чапыракъла иги танг бутакъчыкълада ёседиле. Саптагъайла тюз ёрге, ол чапыракълы бутакъланы орталарындан чыгъадыла да, аны башында гокка джоппула боладыла. Гоккалы саптагъайны бутагъы болмайды, чапыракълары кёзюулю битедиле. Юсю алай тургъанлай кийизчады. Чапыракъларыны ёрге джанлары джашил бетлиди, тюб чапыракъларыны дуппукъ къыйырлары бардыла. Хар гокка «четенни» эни 5-6 миллиметрди, джоппу джыйылыбдыла, тобха да ушайдыла.

 КЪАРАБАШ ХАНС (ЧЕРНОГОЛОВКА ОБЫКНОВЕННАЯ)


Кёбджыллыкъ, мийиклиги 20-60 сантиметрге джетген дарман хансды. Баш тамырыны орта базыкълыгъы барды, къынгыр ёседи, джерге кёб ууакъ, ингичге тюб тамырла бла иги бегийди. Баш тамырдан тюз ёрге джангыз саптагъай ёседи, тёнгеги тёртгюлдю. Ханс къызыл-кимит бетлиди, кёб бутакълыды. Бир бууундан эки бутакъ чыгъадыла. Чапыракълары кёзюулю узун чапыракъ саблада ёседиле, узун зугулдула, къыйырлары дуппукъ мычхы тишлеге ушашдыла, белкъау-белкъаудула. Чапыракъла кёбюсюне бутакъла ёсген бууундан, бутакъланы тюблеринден чыгъадыла.

 КЪАРАБАШ ХАНС (ЧЕРНОГОЛОВКА ОБЫКНОВЕННАЯ)


Кёбджыллыкъ, мийиклиги 20-60 сантиметрге джетген дарман хансды. Баш тамырыны орта базыкълыгъы барды, къынгыр ёседи, джерге кёб ууакъ, ингичге тюб тамырла бла иги бегийди. Баш тамырдан тюз ёрге джангыз саптагъай ёседи, тёнгеги тёртгюлдю. Ханс къызыл-кимит бетлиди, кёб бутакълыды. Бир бууундан эки бутакъ чыгъадыла. Чапыракълары кёзюулю узун чапыракъ саблада ёседиле, узун зугулдула, къыйырлары дуппукъ мычхы тишлеге ушашдыла, белкъау-белкъаудула. Чапыракъла кёбюсюне бутакъла ёсген бууундан, бутакъланы тюблеринден чыгъадыла.

Бюгюнлюкде бизни республикада алчы технологиялы медицина болушлукъ этерча болум къуралыбды.
Саулукъ сакълауну коллегиясыны мындан алда бардырылгъан уллу джыйылыуунда 2018-чи джылны борчларын эмда былтыргъа эсеблени сюзгендиле. Анга КъЧР-ни Правительствосуну Председателини заместители Суюнов Джанибек, саулукъ сакълауну министри Шаманланы Казим, Парламентни комитетини тамадасы Елена Червонова эмда район, шахар медицина учреждениелени баш врачлары къошулгъандыла.
- Барыбызны да баш борчубуз бюгюнлюкде медицина болушлукъну кимге да джарарча тыйыншлы дараджада  къурауду. Дунияда джюрюген джорукълагъа, бюгюннгю стандартлагъа келишдирирге керекбиз аны. Адамланы джашау болумларын игилендириу – олду приоритетли борчубуз.