КЪАНШАУ ЧАПЫРАКЪ (ЯТРЫШНИК)Бизни республикабызда къаншау чапыракъны 16 тюрлюсю тюбейди. Барысы да дарманлыкъгъа джюрютюледиле. Бу ууакъ чапыракълы мийиклиги 40-60 сантиметр болгъан кёбджыллыкъ хансды. Хар джыл сайын джангыдан тюб этеди. Алгъыннгы тамыры къуу болуб, къуруб къалады да, джаз эмда джай айлада джангыдан битеди. Тюб тамырлары тюрлю-тюрлю боладыла, бармакълагъа ушашдыла, къыйырлары, джыджымча, созулубдула. Аны ючюн болур бир-бирде тюлкю тырнакъ да дегенибиз. Чапыракълары тюбюнден башлаб бир-бири ызларындан саптагъайгъа джабышыб, сабсыз битедиле. Ала 3-6 чапыракълыдыла, кеслери да узун зугул боладыла. Саптагъайны башында тюз, къылкъы башча, джоппу гюллери, кимит бетлидиле, ариу ийислидиле. Урлугъу ууакъды, кёбдю. Ёсюм июнь-июль айлада чагъады.
Къаншау чапыракъ чегет аралада, ёзен суу, кёл джагъалада, дуппур ауушлада, джайлыкълада, кёкен аралада ёседи. Дарманнга тюб тамыры хайырландырылады. Ол, урлукъ этгенден сора, кюрек бла къазылыб алынады. Джаш тамырланы исси суу бла джуууб, ыхтауда кебдириб, морт этмейин, ариу джыяргъа тыйыншлыды.
Джукъгъан аурууладан иги аязымагъан борбайсыз адамла, къартла, къарыусузла, ашхынында, ичегисинде, сийдик къууугъунда сууугъу болгъанла, ичи ётгенле бу халда, бир мардада тюб тамырын хайырландырыгъыз. Андан 10 граммны бир кесекни сууукъ сууда тутхандан сора алыб, юсюне 400 миллилитр къайнагъан исси сууну къуюб, 10 такъыйкъаны къайнатыб, сууутуб, сюзюб, 50 миллилитрни кюнюне 3 кере ашарны аллы бла ичигиз. Бу сюзюлмеден 50 миллилитрни тюз ичегиге да къуюгъуз, сууугъу бар эсе.
Къаншау чапыракъны тюб тамырындан 10-15 граммны тюрлю-тюрлю ашарыкълагъа да къошугъуз.
{jcomments}
