ЭБЗЕ КЪОЗУ КЪУЛАКЪ

(ЩАВЕЛЬ ВОРОБЬИНЫЙ, КИСЛИЦА КАВКАЗСКАЯ)

Кёбджыллыкъ, къалын баш бутакълы, мийиклиги 20-40 сантиметрге джетген хансды. Тамыры джыджымгъа ушашды, кёб бутакълыды. Тюб тамырындан бир неда талай саптагъай ёседи. Ала тюздюле, тюбюнден башлаб, бутакъла ёседиле, саптагъай да, бутакъла да ызлыдыла, гоккалары баш джанларында сибирткилечадыла. Джайны узунуна чагъыб турады, урлугъу джылтырауукъ ючкюл мор бетлиди. Эбзе къозу къулакъ джол джанлада, ауушлада, майданлада, сыртлада, нарат чегетледе ёседи.

Бу ханс дарманлыкъгъа эркин джюрютюлмейди. Кёбюсюне эбзе къозу къулакъ сиелмегеннге, тиширыуланы хайызлары мардасыз болса, ичи ётгеннге бередиле.

ЭЧКИ КЪУЛАКЪ КОЗЛЯТНИК ВОСТОЧНЫЙ

Кёбджыллыкъ, мийиклиги бир метрге джетген хансды, саптагъайы тюз ёрге кёлтюрюледи, кёб бутакълыды, чапыракълары биришер ёседиле, узундула, тауукъ тюкге ушашдыла. Гоккалары джарыкъ-кёк бетлидиле, бирге джоппу джыйылыбдыла, урлукълары къудоручадыла, ёрге айланыбдыла. Никкол-элия (июнь-июль) айлада чагъады, урлугъу къыркъаууз (сентябрь) айда бишеди. Эчки къулакъ мылы джайлыкълада, тюз джерледе, къулакъ суу джанлада, тау этекледе, чегет къыйырлада, тик къабыргъалада ёседи. Дарманнга хансы бла урлугъун хайырландырадыла.

Эчки къулакъ хансны шекер аурууу, сууалчаны болгъан, сийдиги иги джюрюмеген, сютю келмеген джаш анала, бек иссиси болгъан, джылан ургъан бу мардада джарашдырыб хайырланыгъыз: хансны чакъгъан кёзюуюнде кесиб, салкъында кебдиригиз. Урлугъун къыркъаууз (сентябрь) айда джыйыгъыз. Ол кебдирилиб джыйылгъан хансдан гитче шай къашыкъ бла бирни 200 миллилитр къайнагъан суугъа атыб, сууугъандан сора сюзюб, кюнюне уллу шай къашыкъ бла биришер 4-5 кере ичигиз.

 

 
{jcomments}