Мындан алда Учкуланда, Шохлукъну къаласында, «Традиции и современность» деген халкъла арасы сурат кёрмюч къууанч халда ачылды.

Алийланы Умарны атын джюрютген Къарачай-Черкес кърал университет, 80-джыллыкъ юбилейине джоралаб, бу кюнледе кёб тюрлю иш этиб кюрешеди. Биз хапарын айтхан кёрмюч да аланы бириди.

Заман кюнортагъа джууукълашыргъа Шохлукъну къаласыны арбазына кёб адам джыйылгъан эди: оноучула, джамагъат къуллукъчула, студентле, сохтала, устазла, журналистле. Москвадан, Ростовдан, Краснодардан, Ставрополдан, Пятигорскеден, Нарсанадан, бирси шахарладан да иги кесек къонакъ келгенди: суратчыла, педагогла, санатны, джарыкълыкъны адамлары, джамагъат къуллукъчула.

Къачхы бояулу чегетле, сюзюлген суула чууакъ кюнде джылтыраб, бютюн да ариу эдиле. Джууукъдагъы тауланы башлары бла къарай, ёзенни тёрюнде Минги Тау агъарады. Элден бираз джаякълаб, тауну этегинде орналгъан бу айбат мекямны арбазындан юч ёзен да къол аяздача кёрюне эдиле. Джарыкъ макъамла, тепсеуле, джыр-оюн тёгерекге келбет къоша эдиле.

Кёб болмай Байчораланы Мариям атлы Къарачай-Черкес кърал тарих-маданият эмда табигъат музейни-заповедникни сурат галереясында Къарачайны Эресейге къошулгъаныны 190-джыллыгъына аталгъан кёрмюч ачылды.

Ол ачылгъан кюн творчество интеллигенцияны, джамагъат организацияланы келечилери, тарихчиле, суратчыла дагъыда башхала тарих бла байламлы кёрмючню юсюнден кёллерине келгенни айтдыла. Аны джаш суратчы сурат галереяны къуллукъчусу Батчаланы Зульфа ачды.

1848-чи джыл орус акъылман Лев Николаевич Толстой: «Карачай – нейтральный народ, живущий у подошвы Эльбруса, отличается своей верностью, красотой и храбростью», - деб джазгъанды. Ала хар къарачайлыны джюрегине джылыу бере, ёхтемлендиредиле. Хар джыл сайын Къарачай Эресейге къошулгъан кюн джууукълашса,  уллу джазыучуну сёзлерин артыкъ да бек разы болуб эсибизге тюшюребиз. Къарачайлыла эки ёмюр чакълыны узагъында кеслерини джангы къралларына кертиликлерин бузмагъандыла, тюз иннет бла Эресейге къуллукъ этгендиле, бюгюнлюкде да этедиле. Къарачайны джашлары бла къызлары Эресейни тарихинде эм къыйын джылларында, джуртну аллында борчларын толтура, уллу патриот сезимлерин танытхандыла. Аны юсюнден орус эмда тыш къраллы алимле, сапарчыла, политикле джазгъандыла. «Карачаевцы добры и приветливы, готовы делиться с другими всем, что есть. Карачаевцы после своего поражения русскими войсками 20 октября 1828 года, изъявили полную покорность русским и во всё последующее время были вполне верны к данной присяге», - деб джазгъанды белгили алим В. Сысоев. Башха автор М. Венюков: «Карачаевцы живут зажиточнее других почти всех горских племён и поэтому дорожат миром, который дарован нашим правительством», - деб чертеди. 1904-чю джыл «Русская мысль» журнал: «Карачаевцы мирный народ, поэтому кинжал у них служит не средством нападения, а украшением костюма», - деб джазады.

                        

Миллетибизни тарихинде биринчи болуб Анкарада «Минги Тау» деген къарачай-малкъар тилде латин графика бла джазылгъан онлайн джыйым басмадан чыкъды. Ол биринчи халкъла арасы къарачай-малкъар тин байлыкъ эмда маданият джыйымды. «Минги Тау» къарачай-малкъар миллетибизге, тюрк тилледе сёлешген халкълагъа, алимлеге эмда джер юсюнде бизни миллетибизни тарихи, энчилиги, маданияты, адабияты бла шагъырей болургъа излегенлеге джораланады.

Мычкыу  то же, что  мыт-мыт  инертный, неуклюжий, рохля.
Мышт  карач.: бютеу  аскер  ~  болду  погибло  всё  войско; ~  этерге  а) перебить, истребить кого ; б) победить  всех.
Мюйюзлю  къамыжакъ  зоол.  жук-олень.
Мюкюл  1. признание, покояние  2. согласный, довольный.
Мюрзеу  карач.  зерно, хлеб//зерновой.
Мюсеуюк (-гю)  уст.  зубочистка.
Мюшкери  бот.  азалия.


Н
Нагъуджар  щёголь, франт; стиляга.
Надыуай  бот. стебель  малины.