Гуртуланы Солтанбекни джашы Салих 1938-чи джыл Къабарты-Малкъарны Акъ-Суу элинде туугъанды. Кёчгюнчюлюкден джуртуна къайтханлай, Нальчикде университетни орус-малкъар бёлюмюне киреди. Студент джылларында республиканы «Коммунизмге джол» деген газетинде корректорлукъ этиб турады, артда редакторну орунбасары болады. 1970-чи джыл КПСС-ни Ара Комитетини Баш партия школун бошайды. Бери къайтхандан сора КъМР-ни Китаб басмала, полиграфия эмда китаб сатыу джаны бла кърал комитетине тамадалыкъ этеди. Ызы бла республиканы Тыш экономика байламлылыкъ джаны бла кърал комитетини башчысы болуб ишлейди. Солуугъа 1998-чи джылда чыгъады.Салихни отуздан артыкъ китабы басмаланнганды. Ол юч пьесаны авторуду. Башха тилледен Шота Руставелини «Къаплан тери кийген батыр» деген дуниягъа айтылгъан поэмасын, Александр Пушкинни «Евгений Онегин» деген романын, Михаил Лермонтовну «Къачхынчы» атлы дастанын, Сергей Есенинни, Константин Симоновну, Евгений Евтушенкону, Николай Рубцовну, Саломея Нерисни, Павло Тычинаны, Григол Абашидзени, Коста Хетагуровну назмуларын кёчюргенди.
Гурту улу Къабарты-Малкъар эмда Къарачай-Черкес Республиканы халкъ поэтиди, Тбилисини сыйлы инсаныды, КъМР-ни маданиятыны да сыйлы къуллукъчусуду. Ол Украинада Винница областны Желюк атлы адабият саугъасыны, Къабарты-Малкъарны Маданият министерствосуну адабият саугъасыны лауреатыды. Анга Гюрджю Республиканы Парламентини Хурмет грамотасы да берилгенди.
Салих джазыб эртде башлагъанды. Аны биринчи китабы 1961-чи джыл чыкъгъанды. Андан сора «Ныхытла», «Кюн ортасы», «Къонакъ этигиз», «Тёрт алма терек» деген китаблары басмаланадыла.
Гуртуланы Салих сахна чыгъармачылыкъгъа да уллу эс бёлгенди. Аны «Къулде», «Къыйын иш», «Джаралы таш» деген чыгъармаларын театрыбыз салыб, Къабарты-Малкъар бла Къарачай-Черкесни сахналарында кёргюзгенди.
Салих белгили публицистлени да бириди. Джазыучуланы, аланы чыгъармачылыкъ джолларыны юслеринден статьяларын джыйышдырыб, «Джулдузла джарыгъы» (1980) деген китабны джарашдыргъанды. 2014-чю джыл «Ёксюз джулдузла сарыны» деген романы «Минги Тау» журналда басмаланнганды.
Бюгюнлюкде Гуртуланы Салих дуниядан терен ангылауу болгъан, энчи кёз къарамын назму кебге сыйындыргъан, хар сёзюне терен магъана берген, нени да суратлай билген джазыучуду.
Салихни хар джангы китабы бла тюбешиу, Къулийланы Къайсын айтханча, «джазны джангылыгъы бла, аны джылыуу бла, къанатлыланы джюуюлдеулери бла, тау суучукъланы, джашил тереклени шыбырдаулары бла, акъ мийиклени башында чууакъ кёкню кёклюгю бла тюбешгенча бир затды».
ЁЗДЕНЛАНЫ Фатима,
филология илмуланы кандидаты.
филология илмуланы кандидаты.
{jcomments}
