КЪЫРКЪАР АЙ

Къарачайда бу айгъа къыркъар ай дегенден сора да джайны арт айы да дейдиле. Дагъыда кюзню ал айы деген аты да джюрюйдю.
Белгилисича, Тейри эшиги ачылгъандан никкол (июнь) айны 22-ден), 25 кюн ётгенден сора, джай чилле киреди. Чилле элия (июль) айны 17-ден къыркъар (август) айны 27-не дери барады. Илкерлени кёкде чыкъгъанлары бла ташайгъанлары да ол заманнга тюшедиле. Аны себебли бу кёзюуге къарачайлыла энчи эс бёлгендиле.

Къыркъар айны 1-и.
 1914-чю джыл Биринчи бютеудуния къазауат башланнганды. Къарачайдан бу къазауатда Кавказ тузем атлы дивизияны Черкес атлы полкуну 3-чю Баталпашинск атлы бёлегини къурамында таулу джердешлерибиз джигитча сермешгендиле.
 1919-чу джыл белгили алим, тарих илмуланы доктору, профессор Невская Валентина Павловна туугъанды. Алим кавказоведениеге, аны ичинде къарачай халкъны тарихин ачыкълаугъа уллу юлюш къошханды. 1966-чы джыл Къарачайны тарихин ачыкълаб, доктор дессертация джазгъанды. Бизни миллетни тарихини юсюнден аны талай китабы барды. «Къарачай XIX-чу ёмюрде» деген китабы халкъыбызгъа уллу саугъа болгъанды. Валентина Павловна 2009-чу джыл башил (январь) айны 29-да ауушханды.
 1939-чу джыл Москвада ВДНХ ачылгъанды. Къралны баш кёрмючюню алчы сугъасына халкъ мюлкде джетген джетишимлери ючюн алтын эмда кюмюш медалына талай къарачайлы ие болгъанды.
 1947-чи джыл СССР-ни маданиятыны айырмасы, Эресейни Суратчыларыны союзуну келечиси, фахмулу суратчы Атайланы Ахияны джашы Борис туугъанды.
 1981-чи джыл Къарачайны халкъ поэти,  акъылман Семенланы Унухну джашы Исмаил (Джырчы Исмаил) ауушханды. Джырчы Исмаил Терезе элни къабырларында асыралгъанды.
Къыркъар айны 2-си.
 1920-чы джыл Ата джурт къазауатны ветераны, РСФСР-ни махтаулу артисти Чомаланы Шахымны джашы Джандыу туугъанды. Ол 1984-чю джыл абыстол айны 13-де ауушханды.
 1953-чю джыл Эресейни Суратчыларыны союзуну келечиси Таушуналаны Парисбийни джашы Кемал туугъанды.

СЕМЕНЛАНЫ Аминат. 

 
{jcomments}