Уллу Ата джурт къазауатха 15 мингден аслам къарачай джаш кетгенди. Ала ал сафлада уруш этгендиле. Анга джигит уланларыбызны фронтда этген батырлыкълары ючюн, саугъаланнган медаллары, орденлери шагъатдыла.
Бизни аталарыбызны, къарт аталарыбызны этген джигитликлерини магъанасы адам улуну тарихинде ёмюрлени узагъына турлукъду.
Аны бла къралда талай джыл «Они должны идти победным строем во все времена» чакъырыу бла Хорламны келтирген джигитлерибизни атларын унутмаз ючюн, «Ёлюмсюз полк» акция бардырылады. Ол полкну тизиминде аталарыны, джууукъларыны суратларын алыб, мингле бла адамла Уллу Хорламгъа аталгъан парадлада барадыла. Бизни газетибиз да бу ишге  къошулуб, джердешлерибизни «Ёлюмсюз полкга» къошаргъа чакъырабыз.

 

Доюнланы Шмауханы джашы Магомет
Магомет 1918-чи джыл башил (январь) айны 7-де  Къарт-Джуртда туугъанды. Анда эл школну 7 классын тауусханды. 1937-чи - 1938-чи окъуу джылда Микоян-Шахарда рабфакга кириб окъуй тургъанлай, джылы джетгени себебли, Къызыл Аскерде къуллукъ этерге чакъырылгъанды. Аны аскер къуллугъу Узакъ Кюнчыгъышда ётеди. Магомет анда сарытюзчю, белгили аскер башчыланы бири гвардиячы полковник Бадахланы Аскерни уллу къарнашы Хызыр бла бирге къуллукъ этгенди. Джаяу аскерни къурамында эки таулу да бирге Хасан кёлню джагъаларында баргъан къаугъалагъа да тири къошулуб, ётгюрлюклерин, тириликлерин, болумлулукъларын танытхандыла.
Магометни, джигер комсомолчуну, полкда комсомол организацияны комитетини члени этиб сайлагъандыла. Алай бла Доюн улу Бадахланы Хызырдан 3 айгъа джууукъну артха къалыб, аскер борчун толу тындырыб, сержант чыны бла туугъан элине къайтханды...
Адамланы джюреклеринде тынчлыкъ бузулуб, къайгъы кючлей башлагъан кёзюуге тюшгенди аны аскер къуллугъун сый бла баджарыб къайтханы. Уллу Ата джурт къазауатны башланныгъы тюгел да белгили болгъунчу, 1941-чи джылны аллында, аны кичи командирле хазырлагъан курслагъа окъургъа Львов шахаргъа ийгендиле. Ол анда джарым джыл окъургъа къазауат да башланнганды.
Урушну ал кюнлеринден огъуна Магомет къуллукъ этген джаяу аскер полк душман бла къаты уруш этерге керек болгъанды.
Аны уруш джолу Кюнчыгъыш Пруссиядан башланнганды. Былайда Магомет къуллукъ этген дивизия фашист аскерлени алларына къаджау туруб, ачы уруш этгенди. Алгъа уруб келген фашист джаяу аскерге кёкден самолётла бла, джерден да танкала бла болушлукъ этилгени себебли, аланы онглагъан бек къыйын болса да, быланы дивизия Калинин шахар ючюн баргъан урушда джетишимли болгъанды. Алай а, къазауатда адам къоранчсыз болмайды: быладан да иги кесек аскерчи ёлгенди, бир бёлеги да джаралы болгъанды. Былайда Магомет да сол билегинден учхара джаралы болгъанды. Аны ючюн деб къарамай, урушдан чыкъмай, къазауат этгенди.
Быланы ротагъа 1941-чи джылны къачында Львов шахаргъа кирген джолланы фугас бомбала бла атылтыргъа, алай бла фашистлени алларын тыйыб, шахаргъа джибермезге деген буйрукъ болгъанды. Ол буйрукъну толтурургъа Доюн улуну бойнуна тюшгенди. Барыб, фугасланы джарашдырыр, атылтыр джерлерин ачыкълаб, тынгылы болгъандан сора ишге алай киришгендиле. Башларындан фашист самолётланы ууакъ осколкалы бомбаланы атханларына да къарамай, ол башчылыкъ этген аскерчиле ишлерин айыбсыз тындыргъандыла.
Магомет, 1942-чи джыл арттотур (апрель) айда джаралы болуб, госпиталгъа тюшгенди. Андан маджал болуб чыкъгъаны бла аны Шимал Къыбыла фронтну 52-чи аскеринде зенит тоб батереяда уруш этерге ийгендиле. Бу батерея джауну аскер бёлегин талай заманны алгъа атлатмай турады. Былай бла болмазлыгъын таныгъан фашистле самолётла бла быланы башларындан окъну-тобну джаудургъандыла. Бу сермешиуде этген джигитлиги, ётгюрлюгю, оюмлулугъу ючюн тамада сержант, батереяны тамадасы Доюн улу Магомет «Ётгюрлюгю ючюн» деген медаль бла саугъаланнганды.
Андан сора ол Киев шахарны азатлау урушлагъа да къошулгъанды. Чернигов шахарны тёгерегинде баргъан ачы урушлада башсыз болгъанды...
Рубриканы СЕМЕНЛАНЫ Аминат бардырады.
 
{jcomments}