къыркъаууз ай

Къыркъаууз айгъа Кюз арты, Эрирей да дейдиле таулула. Бурун будай, арпа орулуб бошалгъандан сора этилген байрамгъа Эрирей дегенди миллетибиз.
Къыркъаууз айда кюзню мутхуз кюнлери башланадыла. Табигъат тюрлениб, тюзле саргъаладыла. Биченликледе гебенле сюеледиле, малла джайлыкъдан тюше, къонакъ къанатлыла да джылы джерлеге кетер къайгъыларын эте башлайдыла.

Къыркъауузну ортасы джетсе, таулула малларын джайлыкъладан энгишгелеге кёчюргендиле. Тау тюзледе алысыннга сюргендиле.
Алгъаракълада тау биченликледе тизилген бичен тишлерин, доммайлача, деу ёгюзлерин джегиб, къыркъауузда ташыуул этгендиле, аланы джел элтмезча, юслерин бегитгендиле.
Биченлерин, къара къышда ненча гебен ашаллыгъын тергегендиле. Малларыны бадыянын (биченнге тыйылгъан къарыусуз къойларын), хасгургусун (сюрюуде айланмагъан ууакъ аякълы малланы) айырыб, сюрюулерин къышха хазыр этгендиле.
1933-чю джыл Микоян-Шахарда рабфак ачылгъанды.
1957-чи джыл Ючкекенде Гитче Къарачай районну колхозчуларыны базарлары къуралгъанды.  Талайдан аны райисполкомну бегими бла (1958-чи джыл арттотур айны 4-де) Ючкекен элни Советини къурамына кийиргендиле.
1957-чи джыл къарачай джаш адамланы Ленинградда кърал театр институтха (ЛГИТМиК-гъа) окъургъа ашырадыла. 1962-чи джыл ала, джуртларына къайтыб, областны драма театрында биринчи спектакллерин кёргюзюб, миллетни къууандырадыла.

Къыркъаууз айны 1-и.
 1968-чи джыл Черкесскеде Ставрополну политехинституну филиалы ачылгъанды. Бюгюнлюкде ол, Шимал Кавказ кърал академия (СКГА) болуб, джаш тёлюге усталыкъ, билим береди.
 1952-чи джыл Кавказны белгили алимлерини бири, филология илмуланы доктору Биттирланы Шамшюдинни къызы Тамара туугъанды.
 1992-чи джыл Ата джурт къазауатны ветераны, Гитче Къарачай району исполкомуну председатели, джамагъат къуллукъчу Джатдоланы Муштурайны джашы Умар ауушханды. Умар 1923-чю джыл Хурзукда туугъанды.
Къыркъаууз айны 2-си.
 1936-чы джыл Къарачайны фахмулу поэти, СССР-ни Джазыучуларыны союзуну члени Джаубаланы Мухаджирни джашы Хусей туугъанды. Х. Джауба улу 1999-чу джыл ауушханды.
 1948-чи джыл режиссёр, Санкт-Петербургну театр санат академиясыны актёр усталыкъ кафедрасыны доценти Байрамкъулланы Рашидни джашы Ахмат туугъанды.
 1927-чи джыл фахмулу джазыучу, поэт Ахматланы Къайсынны джашы Ахия туугъанды. Ахмат улуну «Джаз келеди», «Тюлкю бла бёдене», «Хамзат батыр» деген китабларын таулу сабийле бек сюйюб окъуйдула.
Ол 1987-чи джыл ауушханды.
Къыркъаууз айны 4-сю.
 1949-чу джыл кино бла театрны актрисасы, Къарачай-Черкес Республиканы маданиятыны махтаулу къуллукъчусу Биджиланы Зайнеб, Умарны къызы, туугъанды.
Къыркъаууз айны 5-си.
 1936-чы джыл Бахсанда биринчи ГЭС ишлеб башлагъанды.
Къыркъаууз айны 6-сы.
 1949-чу джыл алим, филология илмуланы доктору Алийланы Тамара, Къазийни къызы, туугъанды.
 1988-чи джыл къарачай миллетни реабилитациясыны юсюнден къурау комитет къуралгъанды. Ол комитетни тамалында «Джамагъат» организация ачылгъанды.

СЕМЕНЛАНЫ Аминат.