Уллу Ата джурт къазауатха 15 мингден аслам къарачай джаш кетгенди. Ала ал сафлада уруш этгендиле. Анга джигит уланларыбызны фронтда этген батырлыкълары ючюн, саугъаланнган медаллары, орденлери шагъатдыла.
Бизни аталарыбызны, къарт аталарыбызны этген джигитликлерини магъанасы адам улуну тарихинде ёмюрлени узагъына турлукъду.


Аны бла къралда талай джыл «Они должны идти победным строем во все времена» чакъырыу бла Хорламны келтирген джигитлерибизни атларын унутмаз ючюн, «Ёлюмсюз полк» акция бардырылады. Ол полкну тизиминде аталарыны, джууукъларыны суратларын алыб, мингле бла адамла Уллу Хорламгъа аталгъан парадлада барадыла. Бизни газетибиз да бу ишге  къошулуб, джердешлерибизни «Ёлюмсюз полкга» къошаргъа чакъырабыз.

 

Орусланы Рамазанны джашы Илияс
Илияс 1919-чу джыл алтотур (март) айны 2-де Огъары Тебердиде туугъанды. Ол 1939-чу джыл рабфакны бошагъандан сора, устаз болуб, ишлеб башлагъанды. Ол джыл огъуна Къызыл Аскерге къуллукъ этерге чакъырылгъанды. Аскерден юйюне къайтыргъа Ата джурт къазауат башланнганды. Къазауатны биринчи кюнюнден огъуна, ол къуллукъ этген танка полк душман бла урушха киргенди. Аланы дивизиялары къазауатны биринчи кюнлеринде джауну чекден джибермей, ызына ыхтырыб Кюнчыгъыш Пруссиягъа 60 километрге дери киргенди. Алайда алагъа ызларына, кесибизни чекге, чыгъаргъа буйрукъ болгъанды. Алай бла Илияс къуллукъ этген дивизия Германияны алда келген аскерин ууадых этиб, кеслери тургъан джерге къайтханды.
Алайдан сора Илиясны танка бёлеги Калинин шахар ючюн  сермешиулеге киргенди. 1941-чи джыл аууз-герги (октябрь) айда шахардан узакъ бармай орналгъан элеватор ючюн сермешиуге джау кёб аскерин джибергенди. Ол сермешиуню къызыуунда, окъ-тоб тийиб, Илиясны танкасы джаныб, экипажы кючден-бутдан сау къалгъанды. Илияс, алайда ауур джаралы болуб, госпиталгъа тюшгенди.
1942-чи джыл алтотур (март) айгъа дери Новосибирскеде саулугъун бакъдыргъанды. Госпиталдан чыкъгъанындан сора, аны Шимал-Къыбыла фронтну 53-чю Аскеринде 132-чи энчи зенит-тоб батареягъа джибергендиле. Аны тоб бёлеги Остров шахарны къатында къазауат этгенди. Алайда Къызыл Аскер джауну дивизиясын талай айны къуршоугъа алыб тургъанды. Гитлерчиле дивизияларын къутхарыр ючюн, таймаздан самолётларын джибериб, кеслериникине хауа бла сауут-саба, ашарыкъ башха керекли затларын атыб, болушлукъ этгендиле. Совет аскерчилени башларындан да окъну-тобну къуйгъанлай тургъандыла. Илиясны расчёту былайда фашист самолётланы экисин агъызгъанында, биринчи кере «Ётгюрлюгю ючюн» медаль бла саугъаланнганды.
Экинчи саугъасын а, «Урушда махтаулары ючюн» медалны, эшелонларына тобла атхан самолётну атыб кюйдюргенинде бергендиле.
Андан сора Илияс къуллукъ этген полк Киевни къатында урушлагъа да къошулгъанды. Къызыл Аскерни тизиминде джаудан къралыбызны джерин толу тазалаб,  Варшава шахар ючюн урушлада да болгъанды. Висла сууну джагъасында къаты бегиген гитлерчи аскерлени къаушатхандыла. Джауну самолётлары аскерлерибизни Висла сууну  ётерге къоймагъан кёзюуде, зенит тобчула фашист самолётланы агъызыр джанындан болгъандыла. Бу урушлада Илияс этген джигитлиги ючюн Польшаны бир ордени бла, «Варшаваны азатлагъаны ючюн» медаль бла да саугъаланнганды.
Ата джурт къазауатда кёргюзген джигитлиги ючюн Орусланы Илияс 13 кърал саугъа бла Баш командованиени да ондан артыкъ Бюсюреу къагъытына тыйыншлы болгъанды.
Илияс къазауатны хорлам кюнюне дери къолунда cayyтy бла уруш этиб, Берлиннге дери джетгенди.
Къазауат бошалгъандан сора джигит тобчу къайтыб, сюйген ишинде, школда устаз болуб, ишлегенди. Къарачайгъа къайтхандан сора, районода инспектор болуб да уруннганды, джамагъат ишлеге да тири къошулгъанды. Школлада сохтала бла, мюлкледе джаш тёлю бла тюбешиб, къазауатны кёзюуюнде аскерчилени этген джигитликлеринден хапар айтыб, патриот иннетге юретгенлей тургъанды.
Илияс 1984-чю джыл байрым (февраль) айны 13-де ауушханды.

Рубриканы СЕМЕНЛАНЫ Аминат бардырады.

 
{jcomments}