"Къарачай" газетни хурметли редакциясы!
Арт заманда кёзлерим иги кермейдиле да, джаш окъуб хапар айтады «Къарачай» газетде джазылгъан затланы юслеринден.
Ким биледи, Гитче Къарачай районда менден тамада хазна адам да болмаз. Окъумай мен аз ийгенме «Къарачай» газетни. Арт заманда мени къууандыргъан кёб зат басмаланады бу газетде. Адам сюйюб окъурча болгъанды газет.
«Джамагъат!», «Багъалы къарачай халкъыбыз!», «Орнубузну тутайыкъ», «Джазыуну ызындан сюрмейик» деген дагъыда анга кёре башха кёб статьяны окъутуб тынгылагъанма. Арт заманда Гитче Къарачайда «Аманат» деген бирлешликни къурамына кирген бир бёлек джаш, терсине кетиб баргъан адетлерибизни тюзетебиз деб, ашхы статьяла джазыб, кеслери айтханча, «оюлуб баргъан хунаны ташларын ызына салгъанча», джюрегими бек къууандыргъандыла.
Мен джашауну кёрген адамма, ачлыкъны да, къазауатны да, Азияны да, нени да сынагъанма. Бизни миллет къайда да баш тутхан иги миллетди.
Багъалы къарачай миллетим! Намыс болмагъан джерде насыб болмайды. Бу керти джашланы башлагъан ишлерине «былай нек этедиле?» демей, хар ким кесибизни эсибизге келгенни, кесибизге табыча айтыб турмайыкъ да, аланы оноуларына тынгылайыкъ, деб келеди мени кёлюме.
Къачан да миллет барысы бирден джыйылыб этмегенди оноу. Бир бёлек ангылы, тири, болумлу адам этеди оноу. Кеслери да бу джашла джангы адетле чыгъара турмайдыла. Мингле бла джылланы келген адетлерибизни, кеслери джазгъанча, «25 джылгъа къуралгъан адетлеге ауушдурмайыкъ да айтылгъаннга тынгылайыкъ». Бир элде бир тюрлю, бир элде бир тюрлю болмасынла адетлерибиз. Бурун заманладан бери къууанчда да, ёлюмде да адет бирча болгъанды. Бусагъатда да бирча болсун! Энтда къайтарыб айтама, намыс болмагъан джерде насыб болмайды. Аллах барыгъызны да насыблы этсин!
Ахырында «Этмеген этсин, эшитмеген эшитсин» деген нюзюр бла бир тилегим барды...
2019-чу джыл байрым айны 19-да «Къарачай» газетни 14-чю номеринде чыкъгъан «Багъалы къарачай халкъыбыз» деген статьяны къысхартыб, эм керекли джерлерин энтда бир кере басмаласагъыз, джаныгъызгъа сууаб табарыкъ эдигиз.
Арт заманда кёзлерим иги кермейдиле да, джаш окъуб хапар айтады «Къарачай» газетде джазылгъан затланы юслеринден.
Ким биледи, Гитче Къарачай районда менден тамада хазна адам да болмаз. Окъумай мен аз ийгенме «Къарачай» газетни. Арт заманда мени къууандыргъан кёб зат басмаланады бу газетде. Адам сюйюб окъурча болгъанды газет.
«Джамагъат!», «Багъалы къарачай халкъыбыз!», «Орнубузну тутайыкъ», «Джазыуну ызындан сюрмейик» деген дагъыда анга кёре башха кёб статьяны окъутуб тынгылагъанма. Арт заманда Гитче Къарачайда «Аманат» деген бирлешликни къурамына кирген бир бёлек джаш, терсине кетиб баргъан адетлерибизни тюзетебиз деб, ашхы статьяла джазыб, кеслери айтханча, «оюлуб баргъан хунаны ташларын ызына салгъанча», джюрегими бек къууандыргъандыла.
Мен джашауну кёрген адамма, ачлыкъны да, къазауатны да, Азияны да, нени да сынагъанма. Бизни миллет къайда да баш тутхан иги миллетди.
Багъалы къарачай миллетим! Намыс болмагъан джерде насыб болмайды. Бу керти джашланы башлагъан ишлерине «былай нек этедиле?» демей, хар ким кесибизни эсибизге келгенни, кесибизге табыча айтыб турмайыкъ да, аланы оноуларына тынгылайыкъ, деб келеди мени кёлюме.
Къачан да миллет барысы бирден джыйылыб этмегенди оноу. Бир бёлек ангылы, тири, болумлу адам этеди оноу. Кеслери да бу джашла джангы адетле чыгъара турмайдыла. Мингле бла джылланы келген адетлерибизни, кеслери джазгъанча, «25 джылгъа къуралгъан адетлеге ауушдурмайыкъ да айтылгъаннга тынгылайыкъ». Бир элде бир тюрлю, бир элде бир тюрлю болмасынла адетлерибиз. Бурун заманладан бери къууанчда да, ёлюмде да адет бирча болгъанды. Бусагъатда да бирча болсун! Энтда къайтарыб айтама, намыс болмагъан джерде насыб болмайды. Аллах барыгъызны да насыблы этсин!
Ахырында «Этмеген этсин, эшитмеген эшитсин» деген нюзюр бла бир тилегим барды...
2019-чу джыл байрым айны 19-да «Къарачай» газетни 14-чю номеринде чыкъгъан «Багъалы къарачай халкъыбыз» деген статьяны къысхартыб, эм керекли джерлерин энтда бир кере басмаласагъыз, джаныгъызгъа сууаб табарыкъ эдигиз.
Салам бла,
ТЕМИРБОЛАТЛАНЫ Дауут,
97 джылгъа келген акъсакъал.
ТЕМИРБОЛАТЛАНЫ Дауут,
97 джылгъа келген акъсакъал.
Гитче Къарачай район.
Багъалы окъуучула!
Къарачайда джылы келген къартларыны бири, джашау джолну несин да ётген адамны бизге салам къагъыт джазгъаны, батыб баргъан кюнню таякълары тау башланы джарытханча болады. 97 джылгъа келген акъсакъалны айтханы тилекмиди, осиятмыды, аманатмыды?
Хурметли акъсакъалыбыз Темирболатланы Дауут!
Гитче Къарачайда «Аманат» деген бирлешликни къурамына кирген джашланы 2019-чу джыл байрым айны 19-да «Къарачай» газетни 14-чю номеринде чыкъгъан «Багъалы къарачай халкъыбыз» деген статьяларына сиз уллу багъа бере эсегиз, керти да аны магъанасы бек уллу болур. Биз сизни тилегигизни къабыл эте, «Багъалы къарачай халкъыбыз» деген статьяны «Этмеген этсин, эшитмеген эшитсин» деб, сиз излегенча басмалайбыз.
Къарачайда джылы келген къартларыны бири, джашау джолну несин да ётген адамны бизге салам къагъыт джазгъаны, батыб баргъан кюнню таякълары тау башланы джарытханча болады. 97 джылгъа келген акъсакъалны айтханы тилекмиди, осиятмыды, аманатмыды?
Хурметли акъсакъалыбыз Темирболатланы Дауут!
Гитче Къарачайда «Аманат» деген бирлешликни къурамына кирген джашланы 2019-чу джыл байрым айны 19-да «Къарачай» газетни 14-чю номеринде чыкъгъан «Багъалы къарачай халкъыбыз» деген статьяларына сиз уллу багъа бере эсегиз, керти да аны магъанасы бек уллу болур. Биз сизни тилегигизни къабыл эте, «Багъалы къарачай халкъыбыз» деген статьяны «Этмеген этсин, эшитмеген эшитсин» деб, сиз излегенча басмалайбыз.
Салам бла,
«Къарачай» газетни джууаблы секретары,
«Къарачай» газетни джууаблы секретары,
КъЧР-ни махтаулу журналисти
ДЖАЗАЛАНЫ Лида.
ДЖАЗАЛАНЫ Лида.
…Къууанчда, ёлгенде да керексиз джангы адетлени тутабыз деб, кеси-бизге заран нек салабыз?
Бу сорууну сюзе, джыйылгъан джашланы бири: «Кёб болмай бир джууукъ адамымы дууасына бармай къалгъанма къайгъы аш алмайма дегенинде... Нек?- дей, мен былай сагъыш этдим. Биринчиси, ёлгенни юсюнде чыртда берген, алгъан да болмай, тууарла союлмай, хызенле чачылмай къалсала эм игиси ол эди. Тюгел алай эталмай эсек а, бир марда салыргъа керекди. Кимни да берирге кючю джетерча азыракъ къайгъы аш берген адет, мен билгеннге кёре, эртде-леден да келиб тургъанды. Сора бюгюн джууукъдан-тенгден къайгъы ашны алмагъан, эртделеден келген адетни бузгъанча кёрюнеди. Хы, келгенлени къайгъы ашларын алмай, сора ала дууасына келиб кете тебреселе, ёлюк иеси 1000-2000 сом багъасы болгъан уллу, омакъ хызенлени кете тебрегенлени машиналарына салыргъа излерикди. Сора дууагъа келгенле къалай этерге керекдиле да? Алмайбыз деселе, халкъ алагъа эсин бёлюб къарарыкъды. Бир къауумла бирер чурум бла хызенлени аладыла да кетедиле. Ол хызенлени бере тургъан а, кеси да ангыламагъанлай, «мени нем да джетишеди», деб кесини байлыгъын кёргюзюрге кюрешеди. Экинчиси, ёлюк иеси келгенледен къайгъы аш алмагъанлай, алагъа хызен салама деб чаба эсе, ол дууагъа келгенлени сыйларын тёбен этерге кюрешгенча ангылашынады. Алай болмаз ючюн, мен дууагъа бармай къалдым. Артда, менича бир къауумла да бармагъанларын эшитген эдим».
Биз, джыйылгъан джашла, ол тенгибизни айтхан хапарына, оюмуна да да тынгылай, барыбыз да бир оюмгъа, оноугъа келдик.
Чыртда бу адетни тохтатыб къоярча мадар джокъ эсе, чыртда этилмей болмай эсе, ёлюк иеси минг сом неда минг сом багъасы затдан артыкъ къайгъы ашны адамладан алмазгъа. Къайгъы аш берген да минг сомдан, аны багъасындан кёб зат бермезге. Кесин чыртда тыялмай, мардадан чыгъыб бергеннге неда алгъаннга уа: «Кёбчюлюкню айыбы болсун сеннге!» - деб уялтыргъа керекди. Хар адамны да артыкъ ачхасы салыныб турмайды. Къайгъы аш адетни бизни ата-бабаларыбыз ёлгени болгъанны джунчутмаз ючюн, ол амалсыз болуб биреуден ёнгкюч ачха алмаз ючюн, къралдан къозлау ачха (кредит) алмаз ючюн къурагъандыла. Биз ыйлыкъмыш миллетбиз. «Ол этди эсе, мен да этерге керекме», деб, эришгенча этиб, къарыуу джетмеген да кесине уллу заран салады, ол бир джаны бла, экинчи джаны бла уа, ол дууагъа барлыкъланы да араларында кёблени ачхалары болмай, уялгъандан баралмай къаладыла. Аллах айтса, минг сомну уа ким да табарыкъды. Сёз ючюн, ёлгеннге 150-200 адам келе эсе, хар бири мингишер сом берселе, ол 150-200 минг сом болады. Аллай бир ачха ёлюк иесине иги болушлукъ этерикди, таб, джунчумай, ёлгенни хар несин да айыбсыз баджарырча боллукъду.
Багъалы къарачай халкъыбыз! Узакъ бармай, ата-бабаладан келген керексиз джоюм этмеген, мардалы адет джашауда джангыдан кесини орнун алды деб, айтыр насыбны Уллу Аллах берсин!
Бу сорууну сюзе, джыйылгъан джашланы бири: «Кёб болмай бир джууукъ адамымы дууасына бармай къалгъанма къайгъы аш алмайма дегенинде... Нек?- дей, мен былай сагъыш этдим. Биринчиси, ёлгенни юсюнде чыртда берген, алгъан да болмай, тууарла союлмай, хызенле чачылмай къалсала эм игиси ол эди. Тюгел алай эталмай эсек а, бир марда салыргъа керекди. Кимни да берирге кючю джетерча азыракъ къайгъы аш берген адет, мен билгеннге кёре, эртде-леден да келиб тургъанды. Сора бюгюн джууукъдан-тенгден къайгъы ашны алмагъан, эртделеден келген адетни бузгъанча кёрюнеди. Хы, келгенлени къайгъы ашларын алмай, сора ала дууасына келиб кете тебреселе, ёлюк иеси 1000-2000 сом багъасы болгъан уллу, омакъ хызенлени кете тебрегенлени машиналарына салыргъа излерикди. Сора дууагъа келгенле къалай этерге керекдиле да? Алмайбыз деселе, халкъ алагъа эсин бёлюб къарарыкъды. Бир къауумла бирер чурум бла хызенлени аладыла да кетедиле. Ол хызенлени бере тургъан а, кеси да ангыламагъанлай, «мени нем да джетишеди», деб кесини байлыгъын кёргюзюрге кюрешеди. Экинчиси, ёлюк иеси келгенледен къайгъы аш алмагъанлай, алагъа хызен салама деб чаба эсе, ол дууагъа келгенлени сыйларын тёбен этерге кюрешгенча ангылашынады. Алай болмаз ючюн, мен дууагъа бармай къалдым. Артда, менича бир къауумла да бармагъанларын эшитген эдим».
Биз, джыйылгъан джашла, ол тенгибизни айтхан хапарына, оюмуна да да тынгылай, барыбыз да бир оюмгъа, оноугъа келдик.
Чыртда бу адетни тохтатыб къоярча мадар джокъ эсе, чыртда этилмей болмай эсе, ёлюк иеси минг сом неда минг сом багъасы затдан артыкъ къайгъы ашны адамладан алмазгъа. Къайгъы аш берген да минг сомдан, аны багъасындан кёб зат бермезге. Кесин чыртда тыялмай, мардадан чыгъыб бергеннге неда алгъаннга уа: «Кёбчюлюкню айыбы болсун сеннге!» - деб уялтыргъа керекди. Хар адамны да артыкъ ачхасы салыныб турмайды. Къайгъы аш адетни бизни ата-бабаларыбыз ёлгени болгъанны джунчутмаз ючюн, ол амалсыз болуб биреуден ёнгкюч ачха алмаз ючюн, къралдан къозлау ачха (кредит) алмаз ючюн къурагъандыла. Биз ыйлыкъмыш миллетбиз. «Ол этди эсе, мен да этерге керекме», деб, эришгенча этиб, къарыуу джетмеген да кесине уллу заран салады, ол бир джаны бла, экинчи джаны бла уа, ол дууагъа барлыкъланы да араларында кёблени ачхалары болмай, уялгъандан баралмай къаладыла. Аллах айтса, минг сомну уа ким да табарыкъды. Сёз ючюн, ёлгеннге 150-200 адам келе эсе, хар бири мингишер сом берселе, ол 150-200 минг сом болады. Аллай бир ачха ёлюк иесине иги болушлукъ этерикди, таб, джунчумай, ёлгенни хар несин да айыбсыз баджарырча боллукъду.
Багъалы къарачай халкъыбыз! Узакъ бармай, ата-бабаладан келген керексиз джоюм этмеген, мардалы адет джашауда джангыдан кесини орнун алды деб, айтыр насыбны Уллу Аллах берсин!
Салам бла,
Байчораланы Мурат,
Байчораланы Мурат,
Батчаланы Борис,
Биджиланы Сегдул,
Боташланы Мусса,
Гогуйланы Асланбек,
Джатдоланы Салих,
Ижаланы Алик,
Ижаланы Умар,
Къочхарланы Хасан,
Лайпанланы Джамал,
Созарукъланы Абул-Керим,
Тамбийланы Казбек,
Темирболатланы Осман,
Хапаланы Шабагъан,
Хубийланы Алий,
Шыдакъланы Алий,
Элкъанланы Абрек.
{jcomments}
