Уллу Ата джурт къазауатны ветераны, белгили журналист, джазыучу Гочияланы Османны джашы Джагъафар 1920-чы джыл туугъанды. 1941-чи джыл Джагъафар Каунас шахарда тоб атаргъа юретген кичи командир курслада окъуй тургъанлай, къазауат башланады. Къазауатны аягъына дери, хорламны келтирирге къошула, аскер къуллугъунда 1946-чы джылгъа дери турады. Халкъыбыз Орта Азия бла Къазахстандан къайтхандан сора Гочияланы Джагъафар ана тилибизде чыкъгъан газетде кёб джылланы ишлегенди.

Бюгюннгю «Къарачай» газетибизни аты «Ленинни байрагъы» болгъан заманланы эсибизге тюшюрюученбиз. Къарачай-Черкес автоном областда телевидение болмагъан заманлада областыбыздан, крайдан, бютеу къралда болумдан хапарлы этген газетибизни, айхай да, бек багъалата эдик.

Газетни фахмулу, этимли къуллукъчуларыны атларын, ишлерин  эсгермей болмайбыз. «Ленинни байрагъы» газетни магъаналы, хайырлы да этиуге уллу къыйынлары киргенлени бири Гочияланы Османны джашы Джагъафар эди. Гочия улу  статьяла джазгъан бла къалмай, газетни эл мюлк бёлюмюне башчылыкъ эте, урунууну къайсы санагъатында да болуб, магъаналы сурат репортажла, очеркле джазгъаны эсибиздеди. Областны районларында сют фермалада, мал къошлада, джерчиликни станларында, заводлада, эл мюлкде чалкъычыла, къой къыркъыучула, сабанлада уруннганла дагъыда башхала бла тюбешиб, интервьюла алыб, публицистика ишин бет джарыкълы баджаргъан фахмулу журналистни джарыкъ тюрсюню кёз аллыбызда турады. Гочия улу Джагъафарны журналист ишинде къайсы жанр бла да уста хайырлана билгенине бюгюн да шагъатлыкъ этерикле кёбдюле.

- Окъуучуну кесине тартыуда, къайсы журналистге да сёзге чемерлик, тил бла уста хайырлана, материалланы ким да сюйюб, джаратыб окъурча джаза, джарашдыра билмеклик, къайсы газетни ишине да сый келтиреди, окъуучуладан разылыкъ табаргъа онг береди, – деучен эди Гочия улу.

Джагъафар къуру газет къуллукъчу болуб къалмай, китаб чыгъарыу бла да кюрешгенди. Кесини джашауунда адабият чыгъармалагъа Джагъафар уллу эс бёлгенди. Тёрт китабын чыгъаргъанды. «Мени джуртуму гюллери», «Джангыны джарыгъы», «Мийикге» деген китабларын окъуучула бюгюнлюкде да сюйюб окъуйдула.

 «Джангыны джарыгъы» деген чыгъармасындан пьеса этиб, Сары-Тюз школну сохталары сахнада ойнагъанларын элчиле бек джаратхан эдиле. Ол пьесаны сохтала башха элледе да кёргюзген эдиле.

Джагъафарны чыгъармачылыкъ ишини юсюнден Сары-Тюз элни сыйлы къартларыны бири, махтаулу устаз, кёбле сюйген джазыучу Доюнланы Абдурахман  тыйыншлы хапар айтыучанды.

- Гочия улу Джагъафар бла Чанкаланы Къазий-Магомет газетчилик ишлеринде бир адамны эки къолу кибик эдиле. Мен билгенден, ангылагъандан, газетни ишинде бюгюн этиллик ишни, тамблагъа къояргъа мадар джокъду. Алайды да, Чанка улу Гочия улу бла бирге мал къошлагъа, тау джайлыкълагъа, сабан тюзлеге барыб, эл мюлкде уруннганланы джашау турмушлары, урунууда джетишимлери бла танышыб, материалла джыйыб келиучен эдиле. Ала бир-бирлери бла келишиб, бир-бирлерин сыйлаб, эркелетиб, уруннган журналистле болгъанлары магъаналы материалларындан да белгили эди, – деб хапар айтады Доюнланы Абдурахман.

Чанкаланы Къазий-Магомет эртделеде кеси айтхан хапарлагъа кёре, Гочияланы Джагъафар материалла джыя баргъан джерлеринде, бир кёрген адамын джылла озуб да, эсинде тутханды, аны атын унутмай сёлешгенди. Уллугъа, гитчеге да ушакъ нёгер бола билгенди. Джарыкъ, накъырдачы журналистни кёбле сыйын кёргендиле.

Джагъафарны анасы Кипкеланы Гитче, къазауат башланырдан алгъа, областда  аты махтау бла айтылыб тургъан тиширыуларыны бири болгъанды. Джигер уруннган Гитче, къарачай тиширыуланы ичлеринде биринчи болуб, орден бла саугъаланнганды. Джёгетей Аягъы районну махтаулу ийнек саууучусуна район, область тамадала да уллу сый бергенлей тургъандыла. Артда Гитче Ворошилов атлы колхозда председатель болуб да ишлегенди.

Белгили ананы джашы болгъаны Джагъафарны газетчилик ишинде джууаблылыкъны артыкъ да бек ёсдюре эди.

Гочияланы Джагъафар бла юй бийчеси Байдымат кеслерича фахмулу, огъурлу юйдеги  ёсдюргендиле.  Аланы къызлары Бэла, Нурсият, Роза баш билим алгъандыла. Юч джашлары милицияда ишлегендиле. Аскер полковник, Умар полковник, Къурман да майор чынлагъа дери къуллукъ этгендиле. 

Сары-Тюз элни джамагъатыны разылыгъы бла, орамланы бирине Гочия улу Джагъафарны аты аталгъанды.

Бусагъатлада Джагъафарны Къарачай шахарда джашагъан джашы Аскер (отставкадагъы полковник), атасы Джагъафарны разылыкъ бла эсине тюшюре,  атасыны къыйынын унутмагъанын чертеди. 

Келир джыл Гочияланы Османны джашы Джагъафар туугъанлы 100 джыл толлукъду. Аллах айтса, ол заманда белгили журналистни, джазыучуну 100-джыллыкъ байрамын  тыйыншлы дараджада белгилерле деб ышанабыз.

 

 КИПКЕЛАНЫ Аскер,

ИСХАКЪЛАНЫ Габзай.

 

 
{jcomments}