Ёзденланы Анзорну джашы Султан Гитче Къарачай районну Красный Курган элинде 1966-чы джыл туугъанды. Орта школну бошаб, арадан тёрт ай озгъандан сора, заманы джетиб, Султан аскерге чакъырылады. Ол 1984-чю джыл аууз-герги (октябрь) айны 20-да Ата джуртха къуллукъ этиу борчун берирге кетеди.

Ёзден улу аскерде биринчи юч айны карантинде тургъанды. Андан сора башындан буйрукъ келиб, талай аскерчи джашдан бёлек къураб, аланы ичинде да Султанны, 1985-чи джылны байрым (февраль) айында Афганистаннга ашыргъандыла. Ары барыб былай тюшгенлей, алагъа экинчи кюнюне урушха къошулургъа хазыр болурларын билдиргендиле. Экинчи кюнюнде огъуна аскер джумушха джибергендиле, алай бла Султан башха аскерчи джашла бла урушха къошулгъан эди биринчи кере.

Афганистанны уруш баргъан джерлерине къалайгъа амалсыз адам, аскер болушлукъ керек болсала Ёзден улуну да ары джибергенлей тургъандыла. Ол алай бла 23 кере аскер операциялагъа къошулгъанды. Душманла бла къазауат этген кёзюуде кесин керти джигитча танытханды. Биргесине къуллукъ этген аскерчи тенглерине да туугъан къарнашларынача, джан аурутханлай, кёз-къулакъ болгъанлай, болушханлай тургъанды.

Къазауатны къайсы бири да тынч тюлдю. Шкок отну ийисин сынагъан адам ангылайды кимден да бек аны.

Ёзденланы Султан тау джуртлада иш бла чыныкъгъан джаш болуб ёсгени себебден, кёб къыйын болумда да тирилик танытханды. Андан сора да аны джукъдан къоркъа билмегени учундургъанды джигитликле этерге. Алайды да, ол Афганистанны отлу джолларында хар джол сайын берилген аскер-тахса джумушну толу баджарыб сау-эсен къайтыб тургъанды. Алай бла командири аны тахса джумушланы толу баджаргъанын эмда хар неге да сакъ болгъанын кёрюб, эм джууаблы джумушлагъа джибериб тургъанды. Аллай кюнлени биринде, 1985-чи джыл абыстол (ноябрь) айны 24-де, аны дагъыда талай аскерчини ачы уруш бара тургъан джерге буйрукъ бла джибергендиле. Быланы бёлек бир талай къауумгъа юлешиннгенди. Хар бирини борчу башха болгъанды. Алай бла бирси тахсачыла хапар билдиргеннге кёре, моджахедлени пунктлары орналгъан джер ачыкъланнганды. Аны себеби бла, чабыуул этиб, алайын кючлеу эмда къурутуу борч бу тахса ротагъа салыннган эди. Аскерчи тахсачыла душманлагъа джууукълашханлай, алайда ачы сермешиу башланнганды. Моджахедлени окълары, джангур джаугъанча, башларындан къуюлуб турса да, совет аскерчиле артларына турмагъандыла. Ёзден улу чабыуул этиучю бёлекни тизиминде биринчи болуб автоматындан чакъдырыб, джаугъа мыллыгын  атханды. Алайда моджахедлени уллу калибрли пулемётун мараб, Султан аны гранатала бла атылтханды. Ол кёзюуде кеси да джауну огъундан ауур джаралы болгъанды.

Талай кере ёлюмню кёзюне къараб, бир кере да къызбайлыкъ этмеген ётгюр джаш, бу джол да кесини джашаууна сагъыш этмей, ёлюмден къоркъмай, джанын-къанын аямай кюрешсе да, ай медет, алайда, керти джигитча, ёлгенди. Аскерде къуллукъ этген хар кюнюнде да ол Ата джуртуну аллында берген антын, туугъан джуртуна, миллетине сюймеклигин унутмагъанды бир кере да. Ол затлагъа аны биргесине къуллукъ этген аскерчи тенглерини айтхан хапарлары шагъатлыкъ этедиле. Интернационал борчун толтура, Ёзден улу Совет къралны аллында этген антына кертилей къалгъанды.

Къыйын кёзюуде эркишиликни танытханы ючюн, къазауатда джигитлик кёргюзгени ючюн Ёзденланы Анзорну джашы Султаннга «Ётгюрлюгю ючюн» медаль эмда талай аскер саугъа берилгенди. Ауушханындан сора аны Къызыл Джулдузну ордени бла саугъалагъандыла.

Юйюнден ойнай-кюле чыгъыб кетген, атасына-анасына: «Келликме, сакълагъыз! Заман дженгил озарыкъды, къайгъырмагъыз меннге, хар нем да аламатды…» - деб письмоларында джазгъан таулу джашны ёлюгюн сандыкъгъа салыб аскерчи тенглери туугъан джуртуна келтиргендиле. Аны Мирное элни джамагъат къабырларында, адетдеча, сый бериб асырагъандыла.

Султанны аты бюгюнлюкде къуру афганчыланы арасында болуб къалмай, Гитче Къарачай районну эмда Ставрополь крайны школларында патриотизмге юретиу дерследе да айтылгъанлай турады. Аны аты мемориал къангагъа джазылыб Нарсана шахарда 9-чу номерли школну къабыргъасына бегитилгенди. Ёзденланы Султанны аты Мирное элде орамгъа да аталгъанды. Предгорный районну музейинде аны юйюне джазгъан письмолары, суратлары сакъланыбдыла. «Джигит ёлсе да, джигитлиги къалады ёмюрлеге» дегенлей, арадан заман оза, джылла къатлана барсала да, Ёзден улуну джигитлик, патриот шартлары ёсюб келген тёлюге юлгю болгъанлай турлукъдула.

 БАТЧАЛАНЫ Фатима.