Мамырлыкъгъа, шохлукъгъа кертилигин тас этмеген, къонакъгъа къучакъ кериб тюбеген, насыбыны джулдузун урунууда табхан махтаулу къарачайлыланы бириди Батчаланы Ибрагим.

Ол 1935-чи джыл байрым (февраль) айны 20-да Джазлыкъда, Чарахматны ашхы юйюрюнде 13 сабийни бири болуб туугъанды. Батчаланы юйюрлери Сары-Тюзге кёчедиле. Бир джылдан Ибрагимге сегиз джыл толуб, къарачай халкъны Орта Азия бла Къазахстаннга кёчюредиле. Батчалары да халкъ бла бирге болуб, Джамбул областны Джамбул районуну «Май Тёбе» совхозуна тюшедиле. Атасы Чарахмат кёчгюнчюлюкде, 1946-чы джыл, анасы Мариям да 1948-чи джыл ауушадыла. Уллу къарнашы Харшым да аскерде ёледи. Ибрагим Май Тёбеде бузоула да кюте, беш классны айырмагъа бошайды. Андан ары окъур ючюн Чолакъ Таугъа барыргъа керек болады. Эгечи къоркъуб аны иймесе да, ол джашыртын къачыб барыб, анда школгъа кириб, 10 классны иги окъуб бошайды.

Биз билген тарихде эм ачы, эм уллу къазауат джерни юсюнде 1941-чи джыл никкол айны 22-де башланнганды. Къарачайны джашлары бла къызлары, къолларына сауут алыб, Джуртну къанлы джаудан къорууларгъа тургъандыла.

1941-чи джылдан 1943-чю джылгъа дери 15 минг бла 600 къарачайлы Ата джуртну фашист зорчуладан сакълагъанды. 9 минг бла 500 адам уруш тюзде джан бергенди. Уллу Ата джурт къазауатда уллу джигитлик эмда ётгюрлюк танытханлары ючюн халкъыбызны кёб адамы «Совет Союзну Джигити» деген сыйлы атха теджелгенди.

Белгили спортчу

Дагъыстанны халкъыны ёхтемленирча кёб белгили адамы барды. Аланы бириди Али Зурканаевич Алиев.

Ол аварлыды. Али Алиев 1937-чи джыл абыстол (ноябрь) айны 29-да Губин районну Чох элинде туугъанды. Орта школну тауусхандан сора Дагъыстанда медицина институтну бошагъанды. Андан сора, диссертациясын джетишимли джакълаб, «медицина илмуланы кандидаты» атха ие болгъанды.

Али Зурканаевични атын бютеу Дагъыстаннга айтдыргъан спорт джетишимлери болгъандыла. Ол эркин тутушдан СССР-ни спортуну махтаулу устасыды. Али эркин тутушдан дунияны чемпионатында беш кере биринчи оруннга чыкъгъанды. Айтыргъа, 1959-чу, 1961-чи, 1962-чи, 1966-чы, 1967-чи джыллада дунияны чемпионатларында хорлагъанды. Аны бла да къалмай, 1963-чю джыл спортну бу тюрлюсюнден дунияны чемпионатында кюмюш медаль бла саугъаланнганды. 1968-чи джыл Европаны чемпиону болуб, туугъан республикасына махтау келтиргенди. Залим спортчу 1959-чу, 1960-чы, 1961-чи, 1963-чю, 1965-чи 1966-чы, 1967-чи, 1968-чи, 1970-чи джыллада СССР-ни чемпиону болгъанды. 1962-чи джыл СССР-ни чемпионатында кюмюш медаль бла саугъаланнганды.

«Ты – лучшее из лучших на свете,

За судьбу твою все мы в ответе».

                                         Мустафа Батдыев, Президент Карачаево-Черкесской Республики в 2003-2008 гг.

«Мен Динаны КъЧР-ни культура министри болгъан заманындан иги билиб башлагъанма. Алгъаракъда Тамбийланы Къасбот аны сёзлерине этген джырларын джырласа, къаллай магъаналы джырладыла, деб тынгылаучан эдим. Динаны китабын окъугъанымда, школда Пушкинни окъуб, сёзлени бир-бирлерине былай къалай тагъады деб сейирсиннгенча, сейирсиндим. Бизде быллай адамла бардыла деб, турмай эдим. Андан бери Динагъа башха тюрлю къарайма. Биз барыбыз да аны сыйын кёрюрге керекбиз».

Бердиланы Исмаил хаджи,

Шимал Кавказда Муслиманланы координацион аралыгъыны тамадасы, КъЧР-ни муфтийи.

 «Джазыучула да бардыла, уллу джазыучула да бардыла. Дина уллу джазыучуланы башында турады».

Тебуланы Шукур, поэт, журналист.

«Творчество Дины Мамчуевой питается из чистого родника народной поэзии».

Иса Капаев, народный писатель КЧР.

  1. «АЛА УРУНУУНУ БЕК СЮЙГЕН АДАМЛАДЫЛА…»
  2. ЁЛЮМНЮ АУУЗУНДА