Быйыл къыркъаууз (сентябрь) айны 14-де Эресей Федерацияны Джигити Гербекланы Чомайны джашы Магомедге 95 джыл толлукъ эди. Мен бу статьямы генерал-майор Иван Константинович Морозовну «Полки сражались по-гвардейски» деген документли повестинден юзюк бла башларгъа излейме.
Уллу Ата джурт къазауатны кёзюуюнде Иван Константинович гвардиячы дивизиягъа башчылыкъ этгенди. Гербекланы Магомед анда миномётчу болуб тургъанды.
Морозовну повести 1976-чы джыл уллу тираж бла Волгоградда чыкъгъанды. Автор кесини китабында немчала бла урушну былай суратлайды: «Пулемётланы кючлери бла алгъа уруб келгенле гвардияны лейтенанты Алексей Шишкинни  ротасыны джолун тыйдыла. Туура ол кёзюуде тамада сержант Гербек улуну айтылыб тургъан миномёт расчёту джетиб къалды.
Он такъыйкъаны ичине гитлерчи пулемётладан джукъ да къалмады. Рота кесини ишин андан ары бардырды. Бизни гвардиячыла, джаугъа солуу бермей, талай кюнню сермешдиле, аланы аякъ орунлу болургъа къоймадыла».

 Къарачайны белгили джашларыны бири Салпагъарланы Умар 1950-чи джыл эндреуюк айны 14-де, кёчгюнчюлюкню заманында, Къыргъызияда Ильясны джигер уруннган, билим алыргъа тырмашхан, халкъны ашхы адетлерин сакълагъан огъурлу юйдегисинде туугъанды. Урунуу джолун 1968-чи джыл башлагъанды. 1976-чы джыл Ставрополь эл мюлк институтну, аны ызындан Ростов шахарда партияны Баш школун бошагъанды. 2001-чи джыл Белгородда потребитель кооперацияны университетин, 2002-чи джыл Москвада кърал социал университетни джетишимли тауусханды. Алим зоотехник, юрист, экономист усталыкълары барды.
1968-чи-1970-чи джыллада Гитче Къарачай райпромкомбинатда ишлегенди.
1970-чи-1972-чи джыллада аскерге барыб, сыйлы борчун тыйыншлы толтуруб къайтханды. Ол джылдан башлаб, 1975-чи джылгъа дери ВЛКСМ-ни Гитче Къарачай райкомунда инструктор болуб тургъанды. 1975-чи джылдан 1979-чу  джылгъа дери Гитче Къарачай районда  ВЛКСМ-ни райкомуну биринчи секретары къуллукъну баджаргъанды. Ол заманда огъуна джаш адамланы тюз джолгъа сала, аланы джюреклерин ариулукъгъа, кертиликге, тюзлюкге ача, кёб магъаналы иш бардыргъанды. Ол, алай бла джангы тёлюню хазырлай, къралны экономикасына да энчи юлюш къошханды.

 Бёлек джылны алгъа, эки-юч адам болуб, «Электросвязь» АО-ну Карачаевскеде бёлюмюню тамадасы Малсюйгенланы Хасаннга бир джумушубуз болуб бардыкъ. Саламлашыб, сёзюбюзню да башлагъынчы, республиканы радиосуну къарачай тилде концерти башланды. Къарачайны, Малкъарны да кёллерин уллу этиучю Отарланы Омар «Къанаматны» джырлай эди. Биз джыргъа эсибиз кетиб тургъанлай, Хасан, ышарды да: Къалай кёресиз, джашла, фахмулу къарнашымы джырлагъанын?» - деб сорду. «Сен малкъарлы тюл шойса да, къалай къарнашынг болады Отар улу сени?» - дейбиз, анга ийнанырыбыз келмейин. «Бизни тукъумубузну уллу къарт атасы Отар болгъанды. Ол Басханда Атабийледен къызгъа юйленнгенди. Ол юйюрге эки сабий туугъанды. Эки бала да малчы юйюрде ёсе келиб, бир уллу тогъаймюйюз къочхарны кютю этгендиле. Эркелетиб тургъан къочхарлары аланы бирин уруб, бири бла да ойнаб тургъанды. Андан сора къочхар бла ойнаб тургъан сабийге Малсюйген, къочхар уруб тургъаннга да Джансюйген деб атагъандыла. Алай бла, Отарланы бир къауумуна Малсюйгенлары деб къойгъандыла. Бахсанда тура-туруб, анда ата-бабаларым Къарачайны Къарт-Джурт элине келиб орналгъандыла. Къарт атам Къурманбий 1894-чю джыл ол элде туугъанды. Ол огъай, атамы атасы Дауут да анданды».

 Биз, Уллу Ата джурт къазауатха дери туугъан тёлюле, джашауда ачыу, джарсыу сынар керекли къалмагъанбыз. Мени атам Боташланы Мустафаны джашы Осман къайда асыралгъанын бюгюн-бюгече да билмегенлей барама. Излеб кюрешгенликге, алкъын джукъ табалмагъанма.
Атам 1886-чы джыл туугъанды. Къарт-Джуртда колхозда малчы болуб тургъанды, колхозну правлениесини члени болгъанды.
1943-чю джыл элия айны ал сюреминде атам тюгел акъыл-балыкъ болмагъан эки джашы бла, талай нёгери бла  кёл джагъасында ишлегенди. Аууз-герги айны (октябрны) аягъына ала Къарт-Джуртха къайтыргъа керек болгъандыла. Бир адамны да хапары болмагъанлай НКВД-ны аскерчилери кёл джагъасына келиб къаладыла. Адамланы джюреклерин къоркъуу алыб, хар ким башы къайгъылы болады. Бир-бири бла сёлешген, ушакъ этген тохтайды. Аскерчиле эл мюлк ишледе болушлукъгъа келгендиле, дегенча хапарла джюрюйдюле.
Алай а ала кеслерин къара ишге урмайдыла, тилчилени, харам иннетлилени, зарлыкъ кючлегенлени табыб, ала бла джашыртын ушакъ этедиле.

  1. ДЖИГИТЛЕНИ БИРИ
  2. Совет Союзну Джигитлери