Москвада «Алтын къач» деген Бютеуэресей агропромышленность кёрмюч болгъанды. Аны Эресей Федерацияны Правительствосуну Председатели Медведев Дмитрий ачханды. Кёрмючге аграр-промышленность комплексде хайырландырылгъан бусагъатхы технологияла, аны кибик бу санагъатда келир заманда этилирге белгиленнген затла салыныб болгъандыла.
«Биз бирге кюрешиб, ачыгъы бла айтсакъ, кертисинде бек уллу джетишимлеге джетгенбиз. Алай демеклик, сабанларыбыздан уллу битим джыйыб, къралыбызны азыкъ къоркъуусузлугъун баджаргъанбыз. Беш джылны узагъына джыл сайын 100 миллион тоннадан артыкъ мюрзеу алыб тургъаныбыз, эл мюлк продукциябызны тышына кёбден кёб сатыла баргъаны, джыл сайын джангы ишчи орунла ачылгъанлары - была керти да уллу джетишимле, хорламла тюлмюдюле! Бусагъатда 2019-чу джыл бла андан ары эки джылгъа бюджет салыуну ишлери этиле турадыла. Ол бюджет алкъын къабыл этилмегенди. Алай а аграрийле бир ишексиз аны джаратырыкъдыла. Нек десегиз, биз анда бизни джетишимлеге джетдирген амалланы, алагъа джакълыкъ этиуню мадарларын, берилген ачханы санын – аланы барын да сакъларыкъбыз», - дегенди Медведев Дмитрий, кёрмючню ача.
Ол аграр-промышленность санагъатда толтурулургъа белгиленнген борчлада тохтаб да сёлешгенди. Эл мюлк продукталаны агъачлылыкъларын ёсдюрюу, аланы промышленность тамалда джарашдырылгъанларыны юлюшюн аслам этиу, ишге бюгюннгю биотехнологияланы не къадар кёб сингдириу - ма быладыла ала.
Премьер-министр тышындан келтирилиучю продукцияны орнун тутхан эмда тышына сатылгъан продукцияны чыгъарыуну джоллары бла мадарларыны юслеринден да айтханды. Ол билдиргенден, бюгюнлюкде бизден экспортха барлыкъ продукцияны хазырлау ишни ичинде баш орунланы бирин тахта, терек кёгетлени ёсдюрюу алыргъа керекди.
Къарачай-Черкесияны кёрмючде терек кёгетледен, алай демеклик алтын бояулу аламат кертмеледен къуралгъан экспозициясы бу излемге толу келишгенди. Аны себебли Медведев Дмитрий КъЧР-ни ол экспозициясына сюйюб къарагъанды. РФ-ны Премьер-министрине аны республиканы Башчысы Темрезланы Рашид кёргюзгенди. Кёргюзген бла да къалмай, ол анга республикада 2017-чи джылдан бери кёзюуде дженгил битим берген кёгет терек бачхала салыу бла ёсдюрюуге уллу эс бёлюннгенини, мында ол бачхаладан иги битим джыйыб тебрегенлерини юслеринден хапар да айтханды.
«Арт эки джылда 200 гектардан артыкъ джерге алма терекле орнатылгъандыла. Быйыл а «Къарачай-Черкесияны кёгет терек бачхалары» деген компания, Эресейде биринчи болуб, кертме терек бачха салгъанды. Андан сора Эресейде иш этилиб салыннган аллай кертме терек бачха джокъду. Алай бла кёгет терек бачха республиканы АПК-да баш орунланы бирин аллыкъды», - дегенди ол.
РФ-ны Правительствосуну Председатели Медведев Дмитрий республикада кертмеле эмда сюекли кёгетле ёсдюрген терек бачхала къурау ишлени бардырылгъанларын иги эмда хайырлы ишлеге санагъанын билдиргенди. Ол ишни кесин да Премьер-министр аны ал кюнюнде Эресейни Президенти Путин Владимир да къошулуб Ставрополь крайда бардырылгъан джыйылыуда айтылгъан излемни толтуруу бла байламлы этиб сёлешгенди.
Кёрмючде тюбешиуню ахырында Темрезланы Рашид, Къарачай-Черкесиягъа тюрлю-тюрлю кърал программаланы толтурургъа таймаздан джакълыкъ этиб тургъаны ючюн РФ-ны Правительствосуну Председатели Медведев Дмитрийге джюрек разылыгъын билдириб, бюсюреу этгенди.
Кёрмючге Къарачай-Черкесия къуру дженгил ёсген кертме терек бачханы экспозициясын салыб къоймагъанды. Анда республиканы «Строительство и реконструкция молочного комплекса на 900 фуражных коров» деген проекти да къарагъанланы эслерин кесине бёлдюрген ишлени бири болгъанды.
Ол комплекс битсе, ийнеклени саугъандан башлаб, сютден хазыр продукцияла чыгъарыугъа дери ишлени бары да анда этилликдиле. Алай демеклик комплексни ийнеклерин аш бла «Новый путь» деген ООО баджарлыкъды, сютден продукцияла да «Сатурн» компания чыгъарлыкъды. Малла турлукъ орунланы монтажлары этилиб бошалгъандыла, суу, электроэнергия келтирилгендиле, технология иш керекле, сатылыб алыныб, хазыр болгъандыла. Бусагъатда комплексде 500-ге джууукъ ийнек барды, джылны аягъына энтда 400 мал келтирилликди. Комплекс 2022-чи джыл проектде кёргюзюлген кючю бла ишлеб тебрерикди. Дагъыда бир айтылыргъа керекли зат: мында иги кесек адамгъа иш орунла да ачыллыкъдыла.
Кёрмючню «Малчылыкъ» деген павильонуна «Хаммер» бла «Махар» фирмаладан талайышар мал келтирилиб эди. Къарачай-Черкесияны «Алтын къач» деген Бютеуэресей агропромышленность кёрмючге къошуу бла аны анда кёргюзюуню джумушларын республиканы Эл мюлк министерствосуну усталары тындыргъандыла. Къарачай-Черкес Республиканы Башчысы Темрезланы Рашид башчылыкъ этген делегациясыны къурамында КъЧР-ни Правительствосуну Председателини биринчи заместители Байчораланы Эльдар, республиканы эл мюлк министри Боташланы Анзор да болгъандыла.
Алай бла, Къарачай-Черкесиядан Москвада ётген Бютеуэресей агропромышленность кёрмючге баргъан делегация, бойнуна салыннган борчну сый бла толтуруб, республиканы атын махтау бла айтдырыб къайтханды.
