Быйыл аууз-герий (октябрь) айны 10-да Москвада 2018-чи – 2019-чу джыллада «Эресейни алчылары» деген конкурсну башлаугъа аталгъан пресс-конфереция болгъанды. 2017-чи – 2018-чи джыллада бу проектни къурагъанла бла анда хорлагъанла конкурсну магъанасы бла анга быйыл кийирилген джангылыкъланы юслеринден айтхандыла. Аны бла да къалмай, ала анга быйыл къошулургъа излегенлени регистрациягъа алыуну ишин башлагъандыла. «Эресейни алчылары» деген конкурс АНО-ну «Эресей - толлукъ мадарланы къралы» деген проектлерини бириди. Ол Эресейни Президенти В. Путинни 2018-чи джыл хычыман (май) айда алгъан указыны тамалында къуралгъанды.
Пресс-конференцияны ишине РФ-ны Президентини Администрациясыны Башчысыны биринчи заместители, конкурсну насихатчысы С. Кириенко, Москваны мэри, конкурсну насихатчысы С. Собянин, РФ-ны къурулуш эмда ЖКХ министри, конкурсну насихатчысы В. Якушев, Эресейни банкыны председатели, конкурсну насихатчысы Э. Набиуллина, Федерал налог къуллукъну башчысы, конкурсну насихатчысы М. Мишустин, «Газпром нефть» ПАО-ну правлениесини председатели, баш директору, конкурсну насихатчысы А. Дюков, «Эресейни Сбербанкы» ПАО-ну президенти, баш директору, конкурсну насихатчысы Г. Греф, «Эресей-толлукъ мадарланы къралы» АНО-ну баш директору, конкурсну башчысы А. Комиссаров, Конкурсну эксперт советини председатели П. Безручко, аны кибик 2017-чи -2018-чи джылланы конкурсларында хорлагъанла К. Бабаев бла Е. Вебер къошулгъандыла.
С. Кириенко, конкурсха, экили болмай къошулургъа чакъыра: «Бизни хар адамыбыз да фахмулуду, аны юсюнден Президентибиз кёб да кере айтханды. Аны андан ары ёсдюрюргеди къралны борчу, алай демеклик аны ёсерине болумла, тюзюрек айтсакъ, «социал лифтле» къурауду. Алай а о лишни сизни ючюн киши да этерик тюлдю. Конкурсха да «Эресейни башчылары» деген ат бош берилмегенди. Аны борчу алчы, джууаблы, къолларындан джукъ келликлени ачыкъларгъа керекди. Ол себебден, артха турмагъыз да, конкурсха къошулугъуз. Ол заманда ол да сизге ёсер, кесигизни кёргюзюр, танытыр мадарла ачарыкъды. Былтыр болгъан конкурс аны алайлыгъын ачыкъ кёргюзгенди», -дегенди.
Ол конкурсну джангы затларында тохтаб да сёлегенди. Мындан ары кёзюуде, орус тилни изленнген тестлени дараджаларында биле эсе, къайсы къралны адамы да боллукъду анда кесини кючюн сынаргъа. Аны себебинден къаллай болса да бир чурумну юсю бла тышында джашагъан бирджуртчулагъа башчылыуъ этиу ишде кеслерин сынаб кёрюрге мадар ачыллыкъды. Конкурсда кеслерин иги джанындан эслетген бирджуртчулагъа эресейчи компаниялада, властны органларында ишлер джерле да табыллыкъдыла. Ол сынауланы кёзюулеринде конкурсантлагъа корпоратив билимни не тюрлюсю да ачыллыкъды. Алагъа ишле, къуллукъла теджелирге да боллукъдула.
Бу конкурсну дагъыда бир джангылыгъы: бусагъатха дери анга 50 джылгъа деригиле къошулуб тургъан эселе, энди ол кёргюзюм 55-ге дери кёлтюрюлгенди.
Проектни башчысы А. Комиссаров да «Эресейни башчылары» деген экинчи конкурсну баш излемлерини юслеринден айтханды. Ол билдиргенден, джангы конкурсха регистрация этиу бу джол къуру эки ыйыкъны барлыкъды. Кеси да ол ишин аууз-герий (октябрь) айны 24-де тамамларыкъды. Андан ары кёзюуде, биринчи конкурсдача, очный джарым финал эмда финал халда ётерикди. Биринчи конкурсну энчи кабинетлери да алгъынча сакъланнгандыла. Ол себебден конкурсха къошулгъанла ала бла хайырланыргъа боллукъдула.
2017-чи -2018-чи джылгъы конкурсдача, финалдан ётген адамгъа сайлаб алгъан программасын окъутургъа бир миллион сомгъа грант саугъа этилликди. Хар хорлагъаннга насихатчы берилликди. Аланы бир къаууму башчылыкъ этген кадр резервге кийирилиб, РАНХ бла ГС-ни кърал управлениесинде анда иш этилиб джарашдырылгъан программа бла окъуб билим алырча этилликди. Конкурс онглу эресейчи корпорацияла бла да къысха байламлы ишлерикди. Аны себебли хорлагъанлагъа партнерладан тюрлю-тюрлю къуллукъла теджелирге да боллукъдула.
Насихатчы Эльвира Набиуллина тиширыуланы конкурсха тири къошулургъа чакъыргъанды. Андан сора Москваны мэри Сергей Себянин, шахарны адамлары сабийликлеринден башлаб, башчылыкъ этер халили болуб тебрейдиле, дегеннни айтыб: «Москвада технологияла да, финанс ресурсла да джетишедиле. Шахар кеси да дунияда алчы шахарланы бириди. Кереклиси джангыз хаман хар затда алчылыкъны алыб турургъа талпыгъан, аны ючюн таймаздан кюрешген джангы башчыладыла», - дегенди. Конкурсха фахмулу джаш адамланы тири къошулургъа чакъыргъанды.
Конкурсну насихатчыларыны бири Владимир Якушев айтхандан, «бу конкурсха къошулгъанла бла бирге анга башчылыкъ этгенле да ёсе баргъанларын» чертгенди. Ол, конкурсну Сочиде баргъан финалыны юсюнден айта: «Джаш тёлюню бюгюннгю келечилери кърал, федерал къуллукъну не тюрлю джумушун да толтурур дараджалы болгъанды», - дегенди. Айтханын тюрлю-тюрлю юлгюле келтириб да бегитгенди.
Герман Греф бир джанындан конкурсну насихатчысыча, экинчи джанындан тюрлю-тюрлю компанияланы партнерларыны бирича сёлеше: «Сен башчы эсенг, сени баш борчунг джангы башчыла ёсдюрюудю. Алай бла Эресейни кючлюден кючлю эте барыуду. Биз бу ишибизни да ол сыйлы борчну толтуруугъа тыйыншлы юлюшюбюзню къошар ючюн бардырабыз. Аны тыйыншлы хайыры болмай да къаллыкъ тюлдю», - дегенди. Конкурсну программасын этимлиге санаб да сёлешгенди.
Пресс-конферецияда «Эресейни башчыларыны» 2017-чи -2018-чи джылгъы конкурсунда хорлагъанладан да талай адам сёлешгендиле. Андан сора конкурсну къурагъанла, «кнопкасын» басыб, «Эресейни башчыларыны» 2018-ч – 2019-чу джылгъы этапын ишлетиб башлагъандыла.
Эсигизге салабыз: «Эресейни башчыларыны» 2017-чи – 2018-чиджылгъы конкурсу былтыр аууз-герий (октябрь) айда башланыб, быйыл байрым (февраль) айда тамамлагъанды. Анга къошулургъа заявка берген 199 минг адамдан 103 адам хорлагъанды. Аладан 70 адам тюрлю-тюрлю къуллукълагъа салыннгандыла. Ол къауумдан уллу къуллукълагъа тюшгенле да бардыла: ючюсю федерал министрлени заместителлери, экиси губернаторла болуб ишлейдиле.
Къарачай-Черкесияны Башчысы бла Правительствосуну Пресс-къуллугъуну управлениеси.
