Кёб джылланы, мекям болмай, тюрлю-тюрлю кружокланы, суратлау ишлени школда окъуучула дерслерин бошагъандан сора, кюнортадан ингирге, эте эдиле. Сабийле эки сменада окъугъанлары амалтын кёб джунчугъандыла. Алай болса да Хурзукну джашлары бла къызлары, къарыуларын, кючлерин салыб, кюрешиб, фахмуларын таныта, район, республикан конкурслагъа къошулуб, алчы орунланы алгъанлай тургъандыла.
Къууанч джыйылыугъа Къарачай-Черкес Республиканы Башчысы Темрезланы Рашид, КъЧР-ни Халкъ Джыйылыууну (Парламентини) Председатели Александр Иванов, КъЧР-ни Правительствосуну Председателини биринчи орунбасары Байчораланы Эльдар, КъЧР-ни Правительствосуну Председателини орунбасары Мурат Озов, Къарачай районну башчысы Къушджетерланы Спартак келген эдиле. Алгъы бурун чакъырылгъан къонакъла, джыйылгъан джамагъат Хурзукда туугъан Совет Союзну Джигити Къасайланы Османны эсгертмесине гокка хансла салдыла. Андан сора джыйылыуда биринчи сёз Къарачай-Черкесияны Башчысы Темрезланы Рашидге берилди.
«Республиканы аралыгъындан эм узакъда орналгъан тау элде, Хурзукда, Джарыкълыкъны юйю амалсыз ачылыргъа керек эди. Бу маданият мекям элчилени излемлери бла этилгенди. Кеси да 2017-чи джыл ишленнген 12 объектни бириди. Республикан аралыкъдан узакъда орналгъан тау элни адамлары, сизни уллу тёзюмюгюз, урунууну сюйгенигиз ючюн, сизге разылыгъымы билдиреме.
Аллы 1-чи бетдеди.
Туугъан элигизни, республиканы айбатлы, иги этер ючюн, сиз къолугъуздан келгенни этиб кюрешесиз. Сау болугъуз. Биз мындан ары да сизге болушханлай турлукъбуз», - деди республиканы Башчысы Темрезланы Рашид.
Андан сора Башчы, 2019-чу джыл «Карачаевск-Учкулан» газ быргъыны салыныб башланныгъын айтыб адамланы къууандырды.
«Сизни атыгъыздан да, кесими атымдан да мен Россия Федерацияны Президенти В.В.Путиннге разылыгъымы билдиреме. Ол, мени тилегими къабыл этиб, Россия Федерацияны «Газпромуну» тамадасы Алексей Миллерге аны юсюнден тыйыншлы аманат этген эди. Ол да аманатны толтуруб тебрегенди. Бу зат тарихде къаллыкъ ашхы ишлени бириди. Быйыл биз аны проектин этиб бошайбыз. Келир джылны март айындан объектни къурулушун бардырыб башларыкъбыз. Къарачай-Черкесияны фатар-коммунал мюлкю, «Газпром межрегионгаз Черкесск» ООО, «Газпром газораспределение Черкесск» АО анга кёз-къулакъ болуб турлукъдула», - деди Темрез улу.Андан сора Къарачай-Черкес Республиканы Башчысы Къарачай районну узакъ тау эллеринде, уллу да, гитче да джюрюб, саулукъларын тюзетирча, джангы физкультура-саулукъ сакълау комплексни къурулушун бардырыргъа оноу этилгенин да айтды.
«Бусагъат заманны излемине толу джууаб берлик ол спорт комплексде спорт бла уллула, сабийле да кюреширге мадар табарыкъдыла», - деб чертди Башчы. Андан сора да республикабызны Башчысы быйыл «Карачаевск-Учкулан» деген машина джолну андан ары да джарашдырыллыгъын айтды.
Темрезланы Рашид Россияны Президенти В.В.Путинни атындан Къарачай районну культурасыны бёлюмюню тамадасы Байкъулланы Солтаннга культурада кёргюзген джетишимлери ючюн Бюсюреу къагъыт берди. Хурзук элни Джарыкълыкъ юйюню директору Ёзденланы Робертге «Къарачай-Черкес Республиканы культурасыны махтаулу къуллукъчусу» деген сыйлы ат аталгъаны бла алгъышлады. Къарачай районну администрациясыны культура бёлюмюню оператор-постановщиги Бостанланы Рустам, Хурзукну Джарыкълыкъ юйюню суратлау джаны бла тамадасы Эрикгенланы Фатима Башчыдан Бюсюреу къагъытла алдыла. Миллет кийимлени эмда фахмуланы «Моя Родина» деген экинчи фестивалына къошулгъан джаш артист Хасанланы Альбертге да «Национальный костюм России» эмда «Таланты России» деген номинациялада саугъа берди.
Хурзук элни сыйлы къарты Къасайланы Алий, болгъан ашхы ишле бла Къарачай районну джамагъатын джылы алгъышлаб, республиканы Башчысына джыйылгъан миллетни атындан уллу бюсюреу этди. Джарыкълыкъны бу джангы ишленнген юйю халкъны маданият байлыгъын ёсдюрюуге уллу юлюш къошарыгъын айтды.
Андан сора Темрезланы Рашид 510 квадрат метр джерни алгъан Джарыкълыкъ юйню ичине къарады. Аны ариу этилген джарыкъ бёлмелери адамны кёзюн сейирликге ачадыла. Ариу сахнасы бла 300 орну болгъан уллу залы, окъуу залы бла библиотекасы, чыгъармачылыкъ кружоклагъа, артистлеге, медицина къуллукъчулагъа джораланнган кабинетлери, административ, мюлк бёлмелери, башха мекямлары аламатдыла. Былайда сакъат адамлагъа да спорт бла кюреширча мадарла къуралгъандыла.
Бу объектни къурулушу «Устойчивое развитие сельских территорий на 2014-2017 годы и на период до 2020 года» деген федерал программаны тамалында республикан бюджетден ачха берилиб этилгенди.
Арт кёзюуде Хурзукну социал инфраструктурасында да иги джанына тюрлениуле болгъандыла. Сёз ючюн, спорт залны спорт инвентары да джангырыб, ремонт ишлери да этилгендиле, 2,6 километрге суу баргъан джангы быргъыла салыннгандыла. Къобанны юсю бла 14 метр узунлугъу болгъан джангы бетон кёпюр ишленнгенди. Элни ичинде 13 орамына къаралыб, ала ариу джарашдырылгъандыла. Хурзукга баргъан машина джолну 9 километр джери кенгертилиб, реконструкциясы битиб, асфальт тёшелгенди.
Ол джарыкъ къууанч баргъан джерде, Къарачай-Черкесияны Башчысы Темрезланы Рашид КъЧР-ни Правительствосуну Председателини биринчи орунбасары Байчораланы Эльдаргъа, мийик тау джерледе орналгъан эллени эл мюлк производстволарыны ёсюмюню мадарлары бла амалларын джарашдырыргъа аманат этди.
Къууанч джыйылыуну аягъында республиканы белгили артистлери, суратлау коллективлери аламат концерт кёргюздюле. Алайда орун алгъан сейир болум, джырланнган джырла, тепсеуле Къарачай-Черкес Республиканы халкъ поэти Мамчуланы Динаны Хурзукга атаб джазгъан назмусуну тизгинлерин кёзюнге кёргюзте эдиле.
Андан сора Башчы, 2019-чу джыл «Карачаевск-Учкулан» газ быргъыны салыныб башланныгъын айтыб адамланы къууандырды.
«Сизни атыгъыздан да, кесими атымдан да мен Россия Федерацияны Президенти В.В.Путиннге разылыгъымы билдиреме. Ол, мени тилегими къабыл этиб, Россия Федерацияны «Газпромуну» тамадасы Алексей Миллерге аны юсюнден тыйыншлы аманат этген эди. Ол да аманатны толтуруб тебрегенди. Бу зат тарихде къаллыкъ ашхы ишлени бириди. Быйыл биз аны проектин этиб бошайбыз. Келир джылны март айындан объектни къурулушун бардырыб башларыкъбыз. Къарачай-Черкесияны фатар-коммунал мюлкю, «Газпром межрегионгаз Черкесск» ООО, «Газпром газораспределение Черкесск» АО анга кёз-къулакъ болуб турлукъдула», - деди Темрез улу.Андан сора Къарачай-Черкес Республиканы Башчысы Къарачай районну узакъ тау эллеринде, уллу да, гитче да джюрюб, саулукъларын тюзетирча, джангы физкультура-саулукъ сакълау комплексни къурулушун бардырыргъа оноу этилгенин да айтды.
«Бусагъат заманны излемине толу джууаб берлик ол спорт комплексде спорт бла уллула, сабийле да кюреширге мадар табарыкъдыла», - деб чертди Башчы. Андан сора да республикабызны Башчысы быйыл «Карачаевск-Учкулан» деген машина джолну андан ары да джарашдырыллыгъын айтды.
Темрезланы Рашид Россияны Президенти В.В.Путинни атындан Къарачай районну культурасыны бёлюмюню тамадасы Байкъулланы Солтаннга культурада кёргюзген джетишимлери ючюн Бюсюреу къагъыт берди. Хурзук элни Джарыкълыкъ юйюню директору Ёзденланы Робертге «Къарачай-Черкес Республиканы культурасыны махтаулу къуллукъчусу» деген сыйлы ат аталгъаны бла алгъышлады. Къарачай районну администрациясыны культура бёлюмюню оператор-постановщиги Бостанланы Рустам, Хурзукну Джарыкълыкъ юйюню суратлау джаны бла тамадасы Эрикгенланы Фатима Башчыдан Бюсюреу къагъытла алдыла. Миллет кийимлени эмда фахмуланы «Моя Родина» деген экинчи фестивалына къошулгъан джаш артист Хасанланы Альбертге да «Национальный костюм России» эмда «Таланты России» деген номинациялада саугъа берди.
Хурзук элни сыйлы къарты Къасайланы Алий, болгъан ашхы ишле бла Къарачай районну джамагъатын джылы алгъышлаб, республиканы Башчысына джыйылгъан миллетни атындан уллу бюсюреу этди. Джарыкълыкъны бу джангы ишленнген юйю халкъны маданият байлыгъын ёсдюрюуге уллу юлюш къошарыгъын айтды.
Андан сора Темрезланы Рашид 510 квадрат метр джерни алгъан Джарыкълыкъ юйню ичине къарады. Аны ариу этилген джарыкъ бёлмелери адамны кёзюн сейирликге ачадыла. Ариу сахнасы бла 300 орну болгъан уллу залы, окъуу залы бла библиотекасы, чыгъармачылыкъ кружоклагъа, артистлеге, медицина къуллукъчулагъа джораланнган кабинетлери, административ, мюлк бёлмелери, башха мекямлары аламатдыла. Былайда сакъат адамлагъа да спорт бла кюреширча мадарла къуралгъандыла.
Бу объектни къурулушу «Устойчивое развитие сельских территорий на 2014-2017 годы и на период до 2020 года» деген федерал программаны тамалында республикан бюджетден ачха берилиб этилгенди.
Арт кёзюуде Хурзукну социал инфраструктурасында да иги джанына тюрлениуле болгъандыла. Сёз ючюн, спорт залны спорт инвентары да джангырыб, ремонт ишлери да этилгендиле, 2,6 километрге суу баргъан джангы быргъыла салыннгандыла. Къобанны юсю бла 14 метр узунлугъу болгъан джангы бетон кёпюр ишленнгенди. Элни ичинде 13 орамына къаралыб, ала ариу джарашдырылгъандыла. Хурзукга баргъан машина джолну 9 километр джери кенгертилиб, реконструкциясы битиб, асфальт тёшелгенди.
Ол джарыкъ къууанч баргъан джерде, Къарачай-Черкесияны Башчысы Темрезланы Рашид КъЧР-ни Правительствосуну Председателини биринчи орунбасары Байчораланы Эльдаргъа, мийик тау джерледе орналгъан эллени эл мюлк производстволарыны ёсюмюню мадарлары бла амалларын джарашдырыргъа аманат этди.
Къууанч джыйылыуну аягъында республиканы белгили артистлери, суратлау коллективлери аламат концерт кёргюздюле. Алайда орун алгъан сейир болум, джырланнган джырла, тепсеуле Къарачай-Черкес Республиканы халкъ поэти Мамчуланы Динаны Хурзукга атаб джазгъан назмусуну тизгинлерин кёзюнге кёргюзте эдиле.
Хур юзюкге - Хурзукга - атайма
Кёкден тюшген хур юзюкню элиди,
Сау дунияны Аллах сюйген джериди,
Минги Тауну этегинде туугъанды,
Къарамын да къыбылагъа бургъанды.
Кёкден тюшген хур юзюкню элиди,
Сау дунияны Аллах сюйген джериди,
Минги Тауну этегинде туугъанды,
Къарамын да къыбылагъа бургъанды.
Игилеге-ашхылагъа урлукъду,
Хур юзюкден келген аты Хурзукду,
Кёк бла джерни арасында бачхычды,
Кетген, келлик ёмюрлеге ачхычды.
Хур юзюкден келген аты Хурзукду,
Кёк бла джерни арасында бачхычды,
Кетген, келлик ёмюрлеге ачхычды.
Хурзукдады халкъыбызны тамыры,
Хурзукдады тыбыр отну джарыгъы,
Минги Тауну тилин билген сорурму:
- Хурзук джерде эм эски эл болурму?
Хурзукдады тыбыр отну джарыгъы,
Минги Тауну тилин билген сорурму:
- Хурзук джерде эм эски эл болурму?
Минги Тауда накъут-налмаз джашыргъан,
Джер тюбю бла мал сюрюуле ашыргъан,
Тенгизлени бир-бири бла байлагъан
Хур юзюкдю Хурзук элни къурагъан.
Джер тюбю бла мал сюрюуле ашыргъан,
Тенгизлени бир-бири бла байлагъан
Хур юзюкдю Хурзук элни къурагъан.
Кёкден тюшген хур юзюкню элиди,
Аллах билсин, Хурзук джерни белиди,
Кёз къаматхан ариулугъу юсюнде,
Адам улуну тарихи эсинде.
Аллах билсин, Хурзук джерни белиди,
Кёз къаматхан ариулугъу юсюнде,
Адам улуну тарихи эсинде.
Эй аланла, биз Хурзукга барайыкъ,
Ата-баба джуртубузгъа къарайыкъ,
Нюр тюрсюнюн джюреклеге салайыкъ,
Хауасындан кюч-къарыу да алайыкъ.
Ата-баба джуртубузгъа къарайыкъ,
Нюр тюрсюнюн джюреклеге салайыкъ,
Хауасындан кюч-къарыу да алайыкъ.
Болумунгу кёргенинде Къарачай,
Нарт Ёрюзмек айтды санга: къара джай,
Ёз билимни, ангыны да уясы,
Джер джюзюню эм сейирлик дуниясы.
Нарт Ёрюзмек айтды санга: къара джай,
Ёз билимни, ангыны да уясы,
Джер джюзюню эм сейирлик дуниясы.
* * *
Андан сора Темрезланы Рашид Къарачай районну Ташкёпюр элинде орналгъан «Алёнка» деген сабий садха къарады. Джангы сабий сад эски сабий садны орнунда ишленнгенди. Мында элни сабийлерини барына да орунла табыллыкъдыла. Башчы аны къурулуш-монтаж ишлерини баргъанларын джаратханын айтды. Бу сад 2017-чи джыл Къарачай районда джангы ишленнген ючюнчю сабий садны бириди. Правокубанский посёлокда 245 орну болгъан сабий сад, Коста Хетагурово элде 75 орну болгъан сабий сад ишленнгендиле.
Арт 4 джылны ичинде районда бютеулей да социал-инженер инфраструктураны 16 объектини къурулушу битгенди.
Ол кюн Темрезланы Рашидге Къарачай районну администрациясыны тамадасы Къушджетерланы Спартак районну эллерин джарашдырыуну паспортларын кёргюздю. Кенгешде Башчы Правительствону членлерине социал эмда инфраструктура объектлени къурулушун планлары бла байламлы джарашдырыгъыз, деб, аманат этди.
Кенгешге къошулгъанла хайырландырылгъан токну багъасы ючюн ачха тёлеуню, эл мюлк товарла чыгъарыучулагъа джакълыкъ этиуню, башха затланы юслеринден да сёлешдиле.
Андан сора Темрезланы Рашид Къарачай районну Ташкёпюр элинде орналгъан «Алёнка» деген сабий садха къарады. Джангы сабий сад эски сабий садны орнунда ишленнгенди. Мында элни сабийлерини барына да орунла табыллыкъдыла. Башчы аны къурулуш-монтаж ишлерини баргъанларын джаратханын айтды. Бу сад 2017-чи джыл Къарачай районда джангы ишленнген ючюнчю сабий садны бириди. Правокубанский посёлокда 245 орну болгъан сабий сад, Коста Хетагурово элде 75 орну болгъан сабий сад ишленнгендиле.
Арт 4 джылны ичинде районда бютеулей да социал-инженер инфраструктураны 16 объектини къурулушу битгенди.
Ол кюн Темрезланы Рашидге Къарачай районну администрациясыны тамадасы Къушджетерланы Спартак районну эллерин джарашдырыуну паспортларын кёргюздю. Кенгешде Башчы Правительствону членлерине социал эмда инфраструктура объектлени къурулушун планлары бла байламлы джарашдырыгъыз, деб, аманат этди.
Кенгешге къошулгъанла хайырландырылгъан токну багъасы ючюн ачха тёлеуню, эл мюлк товарла чыгъарыучулагъа джакълыкъ этиуню, башха затланы юслеринден да сёлешдиле.
Узеирланы Хусеин.
{jcomments}
