Президент сайлаула баямланнгандыла

Быйыл мартны 18-де Россия Федерациягъа джангы кърал башчы сайланныкъды. Ол тенг эркинликли сайлаучула ташатын чёб атхан халда барлыкъды.  Анда эм кёб кимге атылса, ол хорларыкъды.
Арт кёзюуге дери Россия Федерацияны Президенти 4 джыл болджалгъа сайлана эди. 2012-чи джыл къралгъа джангы башчы сайланнганында, аны 6 джылгъа тюрлендирирге деб тюзетиу этилген эди. Ол тюзетиуге кёре бу джол Президент 6 джылгъа сайланныкъды.
Кандидатла теджеледиле: 1. Партияланы юслери бла (бир партия бир кандидат теджеу джорукъ бла). 2. Кеси кесин теджеу джорукъ бла. Бу джорукъ бла теджелген кандидатны аны джакълагъан башламчы къаууму  эмда Ара сайлау комиссия регистрациягъа алгъан не азында 500 сайлаучусу болургъа керекди.
Россияны быйыл мартны 18-де сайланныкъ президентине кандидатха РФ-ны 35 джылдан атлагъан, тыйыншлы документлерин хазырлагъан эмда кереклиси чакълы бир джакъчыдан къол ызла джыйгъан не тюрлю гражданини да теджелирге эркинди.
Джыллары 18-ден атлагъан, сайлау эркинликлери сыйырылмагъан гражданланы бары сайлауланы кюнюнде чёб атаргъа эркинликлери барды.
Сайлауланы эсеблерин Ара сайлау комиссия 10 кюнден кечге къалдырмай баямлайды.
Быйыл мартны 18-де сайланныкъ кърал башчыгъа  кеслери кеслерин теджеген эмда парияладан теджелген кандидатланы ичинде Россия Федерацияны бусагъатдагъы  Президенти В. Путин, ЛДПР партияны башчысы В.  Жириновский, «Ленин атлы совхоз» деген москвачы предприятиени директору, КПРФ теджеген П. Грудинин, «Яблоко» партияны къурагъан эмда башчысы болуб тургъан Г. Явлинский, телерадиожурналист, джамагъат къуллукъчу К. Собчак, политика, кърал, илму къуллукъчу С. Бабурин дагъыда башхала бардыла.
Кандидатланы регистрациягъа алыу январны 31-не дери барлыкъды.
Къралда сайлаулагъа хазырланыу ишле къызыу джюрюш ала келедиле.
 
Джашау кечинмекни ёлчеми кёлтюрюллюкдю

2017-чи джылны экинчи кварталында Россияда урунургъа къолундан келген адамны эм гитче айлыкъ хакъы 11163 сом болгъанды.
РФ-ны Урунуу министерствосу хазырлай тургъан законну проектинде айтылгъандан, быйыл майны 1-де бизни къралда джашау кечинмекни ёлчеми да аллай бир боллукъду. Алай бла, 2018-чи джылны январны 1-де эм гитче айлыкъ хакъ бла тенглешдиргенде, быйыл майны 1-де аны ёлчеми 43 процентге ёсерикди.
МРОТ-ну юсюнден джангы законну проекти РФ-ны Президенти В. Путин Тверде вагонла чыгъарыучу заводну ишчилери бла тюбешгенден сора хазырланыб тебрегенди.
 
Пенсиялагъа къошуллукъду

Россия Федерацияны законларына кёре уллайгъан адамны пенсиясыны ёлчеми аны джашау кечинмегини ёлчеминден гитче болургъа керек тюлдю.
Аны эсге алыуну юсю бла бизни къралда къартлыкъ пенсиялагъа джангы джылны аллы бла эки кере (биринчи кере 3,7 процентге, экинчи кере 4,1 процентге, бютеулей да 7,8 процентге) индексация этилгенди. Бу джорукъ кеси да кючюне быйыл январны биринде киргенди.
Былайда дагъыда бир айтылыргъа керекли зат: Россия Федерацияда пенсионерлени ачхаларына къошулгъан бла къалмай, джарлы джашагъан юйдегилеге да социал пособиеле берилликдиле. Алай демеклик аллай юйдегилени аталары бла аналары алагьа биринчи сабий туугъандан башлаб, анга джыл бла джарым толгъунчу, 10 523 сомдан алыб тебрерикдиле. 2020-чы джыл ол ачханы ёлчеми 11143 сомгъа джетерикди.
Аны бла да къалмай, джарлы джашагъан аз рысхылы юйдегиле ипотеканы джарашдыргъан заманларында льготала бла да хайырланныкъдыла: кредитни тёлеуюню 6 процентинден артыгъын кърал кесини бойнуна аллыкъды.
 
10 минг адамгъа аз болгъандыла

2017-чи джыл декабрны 31-де Россия Федерацияны Президенти В. Путин МВД-ны къуллукъчуларыны санын 10 минг адамгъа къысхартыуну юсюнден указгьа къол салгъанды.  
Ангылатылгьанына кёре, былайда сёз ГИБДД-ны къуллукъчуларыны юслеринден барады.
Алай бла инспекцияны штаты 20 процентге къысхартыллыкъды.
 
ХУБИЙЛАНЫ Абу-Хасан.
 
 
{jcomments}