Озгъан ыйыкъда «Газпромну» директорларыны советини председатели Виктор Зубков ишни юсю бла бизни республикагъа келиб кетди.Алгъы бурун ол КъЧР-ни Башчысы Темрезланы Рашид бла бирге Черкесскеде Хорламны Паркында мемориалгъа гокка хансла салды. Андан сора экиси да «Квест А» деген фабрикагъа къарадыла. Белгилисича, регионда ол инновацион технологияланы тамалында ишлеген уллу предприятиелени бириди. Джюнню джарашдырыу анда толу циклден ётюб, хазыр изделиеге дери джетеди. Къралда бу шекелли промышленность предприятие джангыз буду.
Аны къурагъан Халкёчланы Марат къонакъланы фабриканы иши бла шагъырей этди. Джылгъа ол 4600 тонна джюн джарашдырады. Бюгюнлюкде Россияда эмда дунияда 100-ден аслам предприятие аны партнёрларыдыла. Кесинде да 400-ден аслам адам ишлейди.
Андан сора КъЧР-ни Башчысыны резиденциясында Темрезланы Рашид бла Виктор Зубков бизни республикада газ санагъатны ёсюмюн сюздюле. Ол тюбешиуге «Газпромну» биздеги бёлюмюнде ишлегенледен, кърал оноучуладан да иги кесек адам къошулгъан эди. Темрез улу, хошкелди сёз айтыб, уллу къонакъгъа, аны атындан «Газпромну» правлениесине, Директорланы советине, бизни регион бла арада файдалы иш джюрютгенлери, республиканы эллерине газ тартыу бла байламлы башламчылыкъны хар къуру да джакълагъанлары, «Газпром - детям» деген программа бла мында магъаналы социал проектлени джашауда бардырыргъа болушханлары ючюн, разылыгъын билдирди.
Аны бла бирге республиканы тамадасы газ инфраструктураны объектлерин айнытыуну эмда хайырландырылгъан газны хакъын тёлеуню джоругъун (платёжная дисциплина) игилендириуню юслеринден Виктор Алексеевичге къысха хапар айтды. Ол джаны бла иги динамика эсленнгенин, бюгюн тёленник ачха заманында берилиб баргъанын билдирди.
Башында сагъынылгъаныча, «Газпром» бла КъЧР газификацияны тыйыншлы дараджада бардырыр ючюн, къысха байламлылыкъда ишлейдиле. Сёз ючюн, 2019-чу – 2020-чы джыллада «Карачаевск - Доммай» эмда «Карачаевск - Учкулан» деб эки газ быргъы тартыллыкъды. Аны себеби бла «джашил от» Эльбрусский посёлокга, Хурзукга, Къарт-Джуртха эмда Огъары Учкуланнга барлыкъды. Аны бла да къалмай, республиканы курортларыны дженгил айныб, транспортну да кёбден кёб болуб баргъанларын эсге ала, Къарачай-Черкесияны джеринде газ отлукъ къуйгъан заправкала талай да ишленникдиле.
Алай болса да, бу тюбешиуню баш магъанасы газ ючюн тёленник хакъны заманында баджарылыууну мадарлары эдиле. Виктор Зубков айтыудан, бу бютеу къралда да уллу джарсыу болуб турады. Россияны саулай алыб къарагъанда «Газпромгъа» тёленник ачханы саны миллиардла бла саналады. Къуру ШКФО-ну 85 миллиард сом берлиги барды, Къарачай-Черкесияны борчу да 2 миллиарддан асламды. Алай болса да, КъЧР-ни Башчысы эмда Правительствосу ол борчланы не къадар дженгилирек тындырыр джанындан хайырлы мадарла этиб кюрешгенин да чертди «Газпромну» тамадасы. Ол зат бла байламлы В. Зубков айтхан оюмгъа кёре, «Газпром» бла «Газпром межрегионгаз Черкесскени» араларында иш джюрютюуню халы башха регионлагъа юлгюдю. 2011-чи джылда этилиннген кесаматха кёре бу арт кёзюуде бизни регионда газ бла баджарылгъан эллени саны эки къатха ёсгенди, 9 элге эмда посёлокга газ быргъыла тартылгъандыла, орамла бла баргъан быргъыланы узунлукълары да 300 километр барды. Башында айтылыннганыча, социал объектлени кёбейтиуде да «Газпромну» къыйыны уллуду. Сёз ючюн, арт джыллада аны кючю бла республикада 12 сабий площадка ишленнгенди. Эл мюлкде, промышленность эмда туризм санагъатлада уллу инвестицион проектлени джашауда бардырыргъа да себеб болгъанды ол.
Борчланы юсюнден соруугъа къайта, КъЧР-ни Башчысы бизде санагъатла арасы ишчи къауум къуралыб, джетишимли ишлегенин чертиб айтды. Аны эсеби - потребителлени он айгъа этген расчётлары - 111 процентге джетгенди. Былтырны бу кёзюуюнден эсе ол 19 процентге асламды. Анга кёре республикан бюджетден баджарылгъан потребителлени расчётлары 117 процентге, джергили бюджетникленикиле уа 159 процентге чыкъгъандыла. Бу борчла бла байламлы ишге республиканы Правительствосу, властны кърал эмда муниципал органлары, джорукъ сакълагъан структурала, сюдю приставланы къуллугъу да тири къошуладыла. Тюбешиуде эки джаны да ол тукъум байламлылыкъны не къадар деменгили этерге керекди деген оюмну айтдыла.
ЁЗДЕНЛАНЫ Якъуб.
{jcomments}
