Никкол (июнь) айны 8-де, Къарачайны, бютеу Шимал Кавказны атын айтдыргъан, СССР-ни, Эресей Федерацияны Джаяу аскерлерине махтаулу башчылыкъ этген генералыбызгъа – Семенланы Магометни джашы Владимирге – 85 джыл толгъанды.
1940-чы джыл Къарачай автоном областны Хурзук элинде туугъан джашчыкъ бютеу дуниягъа белгили аскер башчы боллукъду деб, кишини акъылына да келмегенди. Алай а, Аллах анга сейир къадар буюргъанды. Ата джуртха сюймеклик Владимирге къан бла бирге сингнгенди.
Аны атасы Семенланы Хаджимырзаны джашы Магомет гитчелигинден окъургъа тырмашханы бла ол къыйын заманлада да терен билим алгъанды. 5 джылгъа окъургъа кереклини 2 джылны ичинде окъуб, ол Микоян- Шахарда ишлегенлеге джораланнган факультетге киргенди. Анда айырмагъа окъугъанын кёрюб, таулу джашны билимин андан ары ёсдюрюрге Новочеркасск шахарда бирджыллыкъ курслагъа ашыргъандыла. Анда да, экзаменлерин бешлеге бериб, Магомет Индустриал институтха киргенди. Алай а, джай кёзюуде юйге солургъа келгени бла, аны андан ары окъургъа эл иймегенди. Билими болгъанла аз кёзюуде, 19 джыл болгъанына къарамай, Семен улуну Учкулан районну халкъ сюдюню джууаблы секретары этгендиле. Ол, аны бла тохтаб къалмай, ишин тамам уста бардырыр муратда, Бештау шахарда экиджыллыкъ юрист школгъа киргенди. Аны да бир джылгъа тауусханды. Къагъытын къолуна алыргъа, Магометни Зеленчук стансеге прокурорну болушчусу къуллукъну толтурургъа джибергендиле. Анда ишлеб башларгъа, 1937-чи джыл аскерге чакъырылгъанды. Къызыл Армияны сафларында къуллукъ этерге да Магомет бек сюйюб кетгенди.
Семен улу 3 джыл чакълы бирни Терк Башы къазакъланы кавалерия бёлеклеринде къуллукъ этгенди. Анда да кесин иги кёргюзген этимли, болумлу джашны 1940-чы джыл Смоленскеде Молотов атлы аскер-политика училищеде окъургъа джибергендиле. Ол окъуу учреждениени да Магомет болджалдан алгъа, айырмагъа тауусханды. Аны ючюн, Семен улуну сураты училищеде махтау къангагъа тагъылгъанды, кеси да халкъ комиссариатны ёчю бла саугъаланнганды. Алай бла, ол уста аскерчи болгъанды. Ма ол кюнден тебреб, Семенланы юйюрлеринде аскер джашау башланнганды.
Гвардияны майору Семенланы Магомет Ата джурт къазауатда уллу джигитликле этгенди. Ол джигитликлери ючюн, Магометни аты талай кърал саугъа бла табылгъанды. Аланы арасында К. Рокоссовский кеси къолу бла берген саугъасы – Ата джурт къазауатны II-чи дараджалы ордени – да болгъанды.
Аллай джигит Магометден туугъан, Ата джуртха кертиликни гитчелигинден кёрюб ёсген Владимир да ата сырына тартханды.
Аскерчини джашауу тынч болмагъанын атасыны юлгюсюнде кёрсе да, ол да Магометча, къралына, миллетине хакъ къуллукъ этерге кёлленнгенди. Хар ишни да таб къураргъа билим керек болгъанын а, Владимир сабийлгиниден огъуна билгенди. Аны ючюн ол да, атасыча, эм алгъа билим алыргъа тырмашханды. Школда иги окъугъаны, кесин ариу джюрютгени ючюн, алтын медаль бла да саугъаланнганды.
Артда джюрек излеми бла сайлагъан аскер къуллугъунда джарарыкъ 3 баш билим алгъанды. Владимир 1962-чи джыл Азербайджан ССР-ни Баку шахарында Огъары Совет атлы Баш аскер училищеде окъуб чыкъгъанды. 1970-чи джыл М.В. Фрунзе атлы Аскер академияны бошагъанды. 1979-чу джыл да СССР-ни Сауутлу Кючлерини Баш штабыны К. Е. Ворошилов атлы Аскер академиясын тауусханды.
Аскер къуллугъун мотострелковый взводну командири болуб башлагъанды. Этимлилиги, усталыгъы бла Владимир аскерчилени араларында кесине тыйыншлы орун айыргъанды. Сыйы бла бирге чыны, къуллугъу да ёсе, Семен улу ротагъа, батальоннга, полкга да башчылыкъ этгенди.
1975-чи джыл уллу сынамы болгъан Владимирни РСФСР-ны Огъары Советини атын джюрютген 30-чу гвардиячы мотострелковый дивизияны штабына тамада этедиле. 1979-чу джыл дивизияны командири къуллукъгъа кёчюредиле. 1982-чи джыл аскер корпусну командири болады. 1984-чю джыл Забайкал аскер округну бютеу 29-чу аскерини тамадасы этедиле. 1986-чы джыл а Забайкал аскер округну тамадасыны биринчи орунбасары болады.
Семенланы Владимир аскерчи болгъаны бла бирге политикагъа да тири къошулады. Ол 1989-чу – 1991-чи джыллада СССР-ни халкъ депутаты болуб, бютеу къралгъа магъаналы ишлеге оноу этиуге къошулгъанды, 1990-чы – 1991-чи джыллада да КПСС-ни Ара комитетини къурамына киргенди.
1991-чи джыл къыркъар (август) айны 31-де генерал-полковник Семенланы Владимир СССР-ни Джаяу аскерлерине башчылыкъ этиб тебрегенди, кеси да СССР-ни къоруулау министрини орунбасары къуллукъгъа салыннганды.
1996-чы джыл никкол (июнь) айны 13-де РФ-ны Президентини Указы бла Семенланы Магометни джашы Владимирге, къуллукъ борчларын махтаулу толтургъаны ючюн, «Армияны генералы» деген сыйлы аскер ат берилгенди.
1999-чу – 2003-чю джыллада Къарачай-Черкес Республиканы Президенти болуб, генерал туугъан джуртун айнытыугъа да уллу юлюш къошханды.
Семенланы Магометни джашы Владимир къайсы къуллукъда болса да, джууаблы борчларын мийик дараджада толтуруб, Джуртуна, миллетине махтау келтириб тургъанды.
Аны онглу адам болгъанына Къызыл Байракъны ордени да, «За военные заслуги», «За службу Родине в Вооружённых Силах СССР» деген орденлери бла «За воинскую доблесть», II-чи, III-чю дараджалы «За безупречную службу» деген медаллары, дагъыда башха кърал саугъалары шагъатлыкъ этедиле.
Хурзукчу джердешибизни туугъан кюню бла алгъышлай, ийман, саулукъ, насыб теджейбиз.
БАЙРАМКЪУЛЛАНЫ Зульфия.
