Бир талай джылны КъЧР-ни муфтийи, Шимал Кавказны Муслиманларын бирикдирген аралыкъны председатели болуб тургъан, Эресейни Президентини Дин бирлешликле бла иш джюрютюуню хакъындан советини къурамына кирген Бердиланы Исмаил хаджи дуниясын ауушдурду.

71-чи джылына кирген Исмаил хаджи къыркъар (август) айны 5-ни кечесинде дуниясын ауушдургъаныны бушуу хапары эртденбла эртде кёбчюлюкге джайылыб, Умманы бирикдирген белгили адамыбызны ахыр джолуна ашырыргъа Къарачай-Черкесияны джамагъаты бла бирге башха регионланы келечилери да джыйылдыла.

Къарачай-Черкесияны Башчысы Темрезланы Рашид, Чечен Республиканы Башчысы Рамзан Кадыров, Къабарты-Малкъар Республиканы Башчысы Казбек Коков, Шимал Кавказ федерал округну къурамына  кирген республикаланы алимлерини советини председатели Хож-Ахмед Кадыров, къралыбызны регионларыны дин, джамагъат бирлешликлерини келечилери, республиканы Башчысыны эмда Правительствосуну Администрациясыны къуллукъчулары, шахарла бла районланы делегациялары, Исмаил хаджини иш нёгерлери, тенглери, эт-джен адамлары дагъыда башхала бар эдиле.

Ала бары да Бердиланы  Исмаил хаджини болумлу, акъыллы, сёзю ётген адам болгъанын, ол ислам динде магъаналы затланы джашауда орунлу этиуге, джаш адамланы ариу халиге юретиуге, тюрлю-тюрлю миллетлени, башха-башха дин ахлуланы араларында келишиулюкню ёсдюрюуге уллу юлюш къошханын, алай бла Шимал Кавказда, бютеу Эресейде да рахатлыкъ сакъланнганын чертдиле.

Къарачай-Черкесияны Башчысы Темрезланы Рашид, Исмаил хаджини эт-джен адамларына къайгъы сёз бере, аны ауушханы къуру бизни республикагъа тюл, бютеу Шимал Кавказгъа, Эресейге да уллу къоранч болгъанын чертди.

 «Акъыллылыгъы, тирилиги, таза иннети, тюзюуюн граждан къарамы болгъаны бла Исмаил хаджи Шимал Кавказны бютеу муслиманларыны башчысы болуб тура эди. Бусагъатдагъы Эресейде ислам динни сакълаугъа, ёсдюрюуге ол мардасыз уллу къыйын салгъанды.

Исмаил хаджини акъыл сёзлери дин ахлуланы ышанмакълыкъларын ёсдюргенлей, адебни-намысны сакъларгъа эс бёлдюргенлей тургъандыла.

Граждан джамагъатны бирикдириуге, джаш адамланы ариу халиге юретиуге, тюрлю-тюрлю миллетлени, башха-башха дин ахлуланы араларында келишиулюкню ёсдюрюуге да ол уллу юлюш къошханды. Алай бла Шимал Кавказда, бютеу Эресейде да рахатлыкъ сакъланнганды.

Къарачай-Черкесияны кёб миллетли джамагъатыны атындан да, кесими атымдан да муфтийни эт-джен адамларына къайгъы сёз береме. Ала бла бирге бютеу муслиманла бушуу этгенлерин билдиреме», - дегенди Темрезланы Рашид.

Исмаил хаджи уллу сыйы болгъан дин башчы эди, аны насихатлыгъы бла бек кёб муслиман адам тюз джолну сайлагъанды. Муфтий дуниясын ауушдургъанына аны таныгъан, билген, хапарын эшитген адамла бары бирден къыйналдыла, мадары болгъанла келиб, алай этелмегенле да телеграммала джибериб, аны адамларына къайгъы сёз бердиле.

Бердиланы Исмаил хаджи ауушханына терен бушуу этгенлерин эресейчи политикле, дин башчыла да билдирдиле.

Эресей Федерацияны Муслиманларыны дин управлениесини председатели муфтий Равиль Гайнутдин Бердиланы Исмаил хаджи дуниясын ауушдургъаны бютеу муслиманлагъа ауур къоранч болгъанын чертгенди.

«Исмаил хаджини тутхучлулугъу, ачыкълыгъы, тюзлюгю, кючлю ийнанмакълыгъы башхаладан баш этген ашхы шартлары эдиле.

Аны башчылыгъы бла Къарачай-Черкесияда да, бютеу Кавказда да дин институтланы джангыртыугъа, межгитле, медреселе ишлетиуге, джаш имамла, алимле хазырлаугъа аталгъан кёб башламчылыкъ джашауда толтурулгъанды», - деб джазгъанды РФ-ны ДУМ-ну муфтийи Равиль Гайнутдин.

Муслиманланы ара дин управлениелерини президиумуну атындан Эресейни Баш муфтийи Талгат Сафа Таджуддин да, ашхы, ышаннгылы тенги Исмаил хаджи ёлгенине бушуу эте, ол Ата джуртуна, джамагъатына хакъ къуллукъ этген белгили дин башчы болгъанын чертгенди.

«Керти ийнанмакълыкъдан, халаллыкъны, ашхылыкъны джарыгъындан толу джашау джолун Ата джуртубузда джашагъан миллетлени бирикдириуге атагъан Исмаил хаджи бизни барыбызны да эсибизде ёмюрлюкге сакъланныкъды», - деб джазгъанды Талгат Сафа Таджуддин кесини бушуу телеграммасында.

Бютеу Русну Патриархы Кирилл да, телеграмма джибериб, муфтийни эт-джен адамларына къайгъы сёз бергенди.

«Рахатлыкъ сакъланыр ючюн, бек кёб джылны халал къуллукъ этген Исмаил хаджи, акъыллы, оюмлу, сынамлы дин башчы болгъаны бла ислам динни ахлуларындан, башхаладан да уллу сый табханды. Биз аны намыслылыгъы, ётгюрлюгю, келишиулюгю ючюн багъалата эдик.

Ол Шимал Кавказны муслиманларыны Уммасы бла Орус православ клисаны араларында иш джюрютуню тамалын салыргъа да уллу юлюш къошханын чертерге излейме», - деб джазгъанды Кирилл.

Пятигорск бла Черкесскени архиепископу Феофилакт Исмаил хаджи Шимал Кавказда башха-башха дин ахлуланы араларында келишиулюкню бегитиуге уллу къыйын салгъанын, аллай онглу адам ауушханына терен бушуу этгенин билдиргенди.

«Иги таныгъаным, ишни юсю бла кёб кере тюбешгеним себебли Исмаил хаджини Аллахны Бирлигине ийнанмакълыгъы, Кавказгъа сюймеклиги ёлчемсиз уллу болгъанына шагъатлыкъ этелликме.

Муфтийде болгъан ийнанмакълыкъ, сюймеклик, иннет, аны джолу бла баргъанлада да болуруна ышанама. Исмаил хаджини ишин бет джарыкълы бардырыу аны эсгериуню иги белгиси боллукъду.

Бютеу дунияны Джаратханны рахматында болсун», - дегенди Пятигорск бла Черкесскени архиепископу Феофилакт.

Бердиланы Исмаил хаджини юйдегисине бушуу телеграмма РФ-ны Президентини Шимал Кавказ федерал оругда Толу эркинликли келечиси Юрий Чайка да джибергенди.

«Кёб джылны узагъына Исмаил хаджи Къарачай-Черкесияны, бютеу Шимал Кавказны муслиманларына дин джаны бла ёсюм алдырыу бла кюрешгенди.

Аны файдалы иши джамагъатны бирикдириуге, башха-башха конфессиаланы, миллетлени араларында келишиулюкню ёсдюрюуге бурундан келген ашхы адетлени сакълаугъа аталгъан эди.

Бердиланы Исмаил хаджи иш нёгерлерини, тенглерини эслеринде керти патриотча, сёзю ётген, джити дин башчыча къаллыкъды», - деб джазгъанды Юрий Чайка.

Чечен Республиканы Башчысы Рамзан Кадыров, Исмаил хаджи асыралгъан кюн келиб, аны адамларына къайгъы сёз бере, муфтийни ауушханы къралыбызны бютеу муслиманларына да уллу къоранч болгъанын чертгенди.

 «Бердиланы Исмаил хаджи атам бла - Чечен Республиканы биринчи Президентини, Эресейни Джигити Ахмат хаджи Кадыров бла – тенглик джюрюте эди.

Ала Ташкентни Бухари имам атлы ислам институтунда окъугъан заманларында огъуна шох болгъан эдиле.

 Андан бери Исмаил хаджи бизни юйлю адамыбыз эди. Муфтий Кадыровну юйюрю бла 40 джылны ичинде бегиген шохлугъун бек багъалата эди.

Ол, дин башычы болгъаны бла да къалмай, ийманын ёсдюрюрге излегенлени къайсы бирине да, ислам бла байламлы хар соруугъа да джууаб табаргъа болуша, насихатлыкъ этерге хазыр, ачыкъ адам эди.

Исмаил хаджи ислам динни бек иги билген алим, керти муслиман, ышаннгылы адам, Аллахны чамландырыргъа къоркъгъан ахлу болгъаны бла бизни барыбызгъа да юлгю болгъанды», - дегенди Рамзан Кадыров.

Онглу адамыбыз ауушханына бушуу этгенин Къабарты-Малкъар Республиканы Башчысы Казбек Коков да билдиргенди.

«Къабарты-Малкъар Республиканы джамагъатыны атындан да, кесими атымдан да Къарачай-Черкес Республиканы Башчысы Темрезланы Рашидге, Бердиланы Исмаил хаджини адамларына, Шимал Кавказны бютеу муслиманларына да къайгъы сёз береме.

Белгили дин эмда джамагъат ишчи болгъаны бла адамладан уллу махтау табхан Исмаил хаджи джашауун ислам динни джорукълары бла ашхылыкъгъа, тюзлюкге джол ачаргъа атагъан эди. Алай бла ол кесини туугъан джуртунда, Шимал Кавказда, бютеу Эресейде да мамырлыкъны сакълаугъа уллу юлюш къошханды. Аны ауушханына биз барыбыз да бушуу этебиз», - деб джазгъанды Казбек Коков.

Аллай бушуу телеграмма Ингуш Республиканы Башчысы Махмуд-Али Калиматов да джибергенди.

«Къарачай-Черкесияны муфтийи, Шимал Кавказны Муслиманларын бирикдирген аралыкъны председатели Бердиланы Исмаил хаджи дуниясын ауушдургъанын эшитгенимде бек къыйналдым. Аны ёлгени, къуру эт-джен адамларына тюл, Эресейни бютеу муслиманларына да уллу къоранчды.

 Исмаил хаджи Шимал Кавказда рахатлыкъны сакълаугъа, джаш тёлюню динден хапарлы этиуге уллу юлюш къошханды», - деб джазгъанды Махмуд-Али Калиматов.

Дагъыстан Республиканы Башчысы Сергей Меликов да Исмаил хаджини эт-джен адамлары бла бирге бушуу этгенин билдиргенди.

 «Бютеу муслиман дуния муфтийни сыйы болгъан, сёзю ётген, терен билимли дин башчыча таныйды.

Бердиланы Алийни джашы Исмаил хаджи Аллахны сёзюн адамлагъа джетдириб, муслиман динни джорукъларын сакълар ючюн, Шимал Кавказда джашагъан миллетлени, конфессияланы бирикдирир ючюн, ислам рахатлыкъны эмда учунмакълыкъны дини болгъанын бегитир ючюн, бек кёб иш этгенди. Ол дуниясы джарыкъ болсун», – деб джазгъанды Сергей Меликов.

Терк Башы Тегейни Башчысы Сергей Меняйло да, Бердиланы Исмаил хаджи ауушханы бла байламлы аны эт-джен адамларына да, республиканы джамагъатына да къайгъы сёзюн джазыб, бушуу телеграммасын Къарачай-Черкесияны Башчысы Темрезланы Рашидге джибергенди.

 «Исмаил хаджини биз кесини туугъан республикасында да, бютеу Шимал Кавказда да конфессияла арасында  келишиулюкню бегитген онглу дин башчыча эсгергенлей турлукъбуз. Ол Терк Башы Тегейде талай кере да болгъан эди. Мында аны хурметин кёре эдик. Исмаил хаджини бизни регионда да бек кёб тенги барды. Ала бары да бюгюн сизни бла бирге бушуу этедиле», - деб джазгъанды Сергей Меняйло.

Адыгеяны Башчысы Мурат Кумпиловдан да келгенди аллай бушуу телеграмма.

«Исмаил Алиевични джашау джолу Ата джуртха хакъ къуллукъ этиуню юлгюсюдю.

Исмаил хаджи джашауун ислам динни кючю бла Къарачай-Черкесияда, Шимал Кавказда, Эресей Федерацияда бирикмекликни сакълаугъа атагъан белгили дин башчы эди.

Аны сыйын бютеу къралны муслиманлары кёре эдиле. Муфтий ашхы башламчылыкъланы толтуруугъа учундуруб, джаш тёлюню ариу халиге юретиуге уллу эс бёле эди. Кесими, Адыгеяны джамагъатыны, дин башчыларыны атларындан Бердиланы Исмаил хаджини адамларына къайгъы сёз береме», - деб джазгъанды Мурат Кумпилов.

Ставрополь крайны Губернатору Владимир Владимиров да бергенди къайгъы сёз.

 «Исмаил хаджи бек акъыллы муфтий эди. Ол уллу къыйын салгъанды Шимал Кавказда конфессияла арасы келишиулюкню ёсдюрюуге.

Аны ашхы ишлери бла акъыл сёзлери адамланы джюреклеринде сакъланныкъдыла. Исмаил хаджи Аллахха, адамлагъа хакъ къуллукъ этгени ёмюрде да унутуллукъ тюлдю.

Аны джарыкъ нюрюн ишин бардыргъанла, эт-джен адамлары, тенглери сакъларыкъларына ышанама», - деб джазылады Владимира Владимировну телеграммасында. 

Санкт-Петербургну Губернатору Александр Беглов да Бердиланы Алийни джашы Исмаил хаджи ауушханы Эресейни бютеу муслиманларына, патриотларына да бушуу хапар болгъанын чертгенди.

 «Санкт-Петербургну Правительствосуну атындан муфтийни эт-джен адамларына, джууугъуна-тенгине, аны багъалатхан адамланы барына да къайгъы сёз береме. Исмаил Алиевич джашауун ислам диннге, келишиулюкню сакълаугъа атагъан эди.

Аны джашау джолу сыйны, адамлыкъны, керекли ишни тамам кёлю бла къаты джакълауну кюзгюсюдю. Аллай билимли, акъыллы адам арабыздан кетгенине барыбыз да бушуу этебиз», - деб джазгъанды Александр Беглов да.

«Россия сегодня» деген медиа къауумну баш директору Дмитрий Киселев да Исмаил хаджи бусагъатдагъы Эресейни сыйлы дин башчысы болгъанын, аны сёзю кимге да ётгенин, 1990-чы джыллада муфтий ауаз бергени бла тыш къралланы эмиссарлары, ислам диндендиле деб, бизге «джукъдурургъа» излеген затла кери къалгъанларын чертгенди.

 «Москвада врачланы къолларында кесини саулугъуна къарата тургъанлай, саулукъ сакълау учреждениеден къачыб келген эди, СВО-да  муслиманла да, православ динни ахлулары да Эресейни бирге джакълагъанларын чертиб айтыр ючюн. Шимал Кавказгъа къонакъгъа чакъыргъан эди…

Къаджыкъмагъан, акъыллы, халал адам эди. Эресейни аныча патриотларына ёмюрлюк махтау», – дегенди Дмитрий Киселев.

Тюзю да алай эди. Аны акъыл сёзю муслиманлагъа къой, башха динлени ахлуларына да ёте эди. Аны айтханына кърал къуллукъчула да эс бёле эдиле. Бердиланы Исмаил хаджи, Аллахны Бирлигине ийнаннган адамланы барын ислам динни джоругъу бла барыргъа юрете, келишиулюкге чакъыра, Шимал Кавказда рахатлыкъны сакълаугъа уллу юлюш къоша эди.

Къайда да алда баргъан, онглу адамыбыз ауушханына къыйналмагъан киши къалмагъанды. Аллахны рахматында, Файгъамбарны (гъ.с.) шапагъатында болсун.