Адамланы джюрекле-рин чанчдыргъан хыны сёз «аскер къаугъа», ай медет, джашауубузда орун алгъанды.

Субай наратлача, джетген джашла, къралыбыз къоркъуусузлугъун сакълай, джанларын-къанларын аямай уруш этедиле. Аланы бир къауумлары, ёлюм бла бетлешселе да, артха турмай, джуртларын, тенглерин сакълай джан бередиле. Аланы бириди Диналаны Ма-ратны джашы Аслан.

Аслан Къобан районну Майский элинде 1995-чи джыл никкол (июнь) айны 7-де туугьанды. Динала­ны Марат бла Л юдмиланы Асландан сора да эки са-бийлери барды - Мадина бла Бияслан.

Ата бла ана балала-рын ариу халиде юрет-гендиле, ала уллугъа сый берген, ата бла ана-ны къачын кёрген, адеб-ли, намыслы сабийле болуб ёсгендиле.

Аслан школда окъугъ-ан джылларында огьуна эсли, тири сабий болгь-анын танытханды. Зама-нын бош ашырыргъа сюймегенди. Спортха уллу эс бёлгенди, бютюн да бокс бла аслам кю-решгенди.

-        Бу сабий мени къолумда ёсгенди. Аны дуниядан кетгенине ийнанмагьанча болама. Джюрекджылыуундан юлюш эте билген сабий эди. Тенглерини ичлериндехалал джюрекли болгьаны бла кесине эс бёлдюре эди. Уллу кёзлеринде джашаугъа чексиз сюймеклик таныла эди, - деб эсине тюшюреди орус тил бла адабиятдан устаз Турклиева Марина Георгиевна.

Школну тауусхандан сора Аслан баш юрист билим алады. Андан сора ол джашауун аскер къуллукъ бла байламлы этеди.

-       Аслан эркиши халиси болгъан джаш эди, -дейди аны къарт анасыны къарнашы белгили юрист, отставкадагьы полковник Теуналаны Сагъыт.-2016-чы джыл, къыркъаууз (сентябрь) айны 26-да ол кесамат халда Къарачай-Черкесияны Зеленчук районуну Сторожевая-2 стансесинде орналгъан 01485-чи аскер бёлегинде къуллугъун башлайды.

Муратына джетгенине, сюйген ишин табханына барыбыз да къууаннган эдик. Къуллугъун тыйыншлы баджаргъаны се-бебли, арадан юч джыл ётюб, кесаматы тауусулгъандан сора, экинчи кере кесамат этиб, къуллугъун андан ары бардыргъан эди. Аскер-чини юсюнде болургъа керекли шартла анда эркин эдиле: сёзюне кертилик, адамлыкъ, тенгликни тута билгени, джууаблылыкъны сезгени, къыйын болумда тенглерине билек бо­лургъа тырмашханы...

Джаш джюреги ашхы нюзюрледен толгъан таулу улан медицина институтда окъугъан Хубийланы Хасанбийни къызы Милана бла бир юйдеги къурайды. Алагъа бир аламат джашчыкъ да тууады. Анга Ибрагим атайдыла. Бу эки ариу джаш адам орамгъа чыкъсала, алагъа кёбле сукъланыб къарай эдиле, алагъа берилген насыб чексизча кёрюне эди. Алай а белек заманны ичине джашау тюрленеди, ас­кер къаугъа чыгъыб, ке­самат халда къуллукъ этгенле биринчи сафлада Ата джуртну къорууларгъа атланадыла.

Аслан, бир такъыйкъ-аны арсар болмай, къра­лыбызны сакъларгъа таукел болуб, узакъ джолгъа чыгъады. Сюй­ген, багъалы адамлары аны урушха ашыргъан заманда барысына да кёл этеди.

- Анам, мен сауэ-сен къайтырыкъма. Мени ызымдан джылама. Бизни къралыбыз кесин кишиге хорлатмагьанды, энтда хорлатырыкъ тюлдю. Кесинги сакъла, джюрегинге къайгъыны джууукъ къойма, - дей­ди Аслан.

Гитче къарнашы Биясланнга, энди тамадалыкъ сеннге къалады, атам бла анама иги бол, ала сеннге аманатдыла, дейди. Айхай.да, джашчыгъын аманат этерге намыс этеди.

Ол, хар адамына би-рер джылы сёз айтыб, къыйын джолгъа тебрейди.

Украинада аскер къаугъагъа биринчи кюнден башлаб къошулады. Урушда не боллугъун бир адам да билмейди -къайсы джанынгдан окъ-тоб келлигин айтхан къыйынды. Салыннган борчну толтура, Аслан 2022-чи джылны элия (июль) айыны 19-на дери турады. Джанын артха салмай, джаралы тенглерин уруш тюзден чыгъарады, къоркъаюрке билмей, аскер буйрукъну толтурады.

Элия айны 19-да джа­ралы болуб, контузиясы бла госпиталгъа тюшеди. Севастополну госпиталында элия айны 25-не дери кесин бакъдырады. Андан сора 15 кюннге аны юйюне ашырадыла.

Сёзюне керти болуб, Аслан юйдегисине сау-эсен къайтыб келеди. Аны аскер кесаматы быйыл къыркъаууз (сен­тябрь) айны 29-да тауусулургъа керек эди. Атасы-анасы, джууугъутенги Асланны кесамат болджалы тамамланады, энди ызына къайтырыкъ болмаз, деб умут этедиле. Аны башха тюрлю сагъыш этгенинден кимни хапары боллукъ эди?

- Онбеш кюнню солудум, кюч-къарыу алдым. Айхай да, мени кесаматым бошала турады. Бармасам да, мени бла кюреширик тюлдюле. Мен сизни барыгъызны да бек сюеме. Алай а нёгерлерим къан тёгюб, къралыбызны сакълагъан кёзюуде юйге кириб къалаллыкъ тюлме. Мени тюз ангылагъыз. Эресей къралыбызны тёгерегин джау къуршалаб тургъан заманда мен юйде тынч-рахат джукълаяллыкъ тюлме. Мени орнум тенглерими къатындады, - дейди джигит Аслан багъалы адамларына.

Джюрегин патриот сезимле кючлеген таулу джашны оноуун не тилек, не джыламукъ тюрлендиралмайды. Ол кеси айтхандан таймайды.

Херсон областны Новоскресенское элинде 2022-чи джыл къыркъа­ууз (сентябрь) айны 15-де Аслан, бир атлаг, артха турмай, джау къолундан ёледи.

Аны миллет сый-бюсюреу бериб асыр ды. Керти джигит, ёп джаш болгъанына джашау джолу, къысха болса да, толу шагьатлыкъ этеди.

- Ёлген хапар эшитгеникде, ийнанмагъанча болуб турдукъ. Бюгюн аны эсбизге тюшюре, гитчеликден огьуна тизимин, джыя билген сабий болгъанын, тенгликге уллу магьана бергенин, синден уллугъа хурмет этгенин, огъурлу адам болгьанын, халаллыгъын айырыб чертерге излейме, -дейди аны математикадан окъутхан устазы, класс тамадасы Каппушланы Мариям Магометни къызы.

Мен Асланны анасына эмда юй бийчесине тюбеб сёлешалмадым. Аланы кёзлерине къараялмазлыгъымы ангыладым. Аланны кёзлеринден къан тама тургъанлай, соууларыма джууаб излеяллыкъ тюл эдим. Асланны юсюн топуракъ басханча, аны эт джуукъ адамларыны, юйдегисини да джюреклерине Уллу Аллах бир басым, тёзюм салсын. Ала дунияда унутур къыйынлыкъ кёрмесинле.

Мен юйде турсам мени Ата джуртуг ким сакъларыкъды деб, тюз рахат джашаудан уруш тюзню сайлагъан тулпар Асланны аты халкъны эсинде къаллыкъды. Ол ёсюб келген тёлюле ге юлгюдю. Джигитлиги ётгюрлюгю ючюн ол Суворовну медалы бла саугъаланнганды, Ётгюрлюкню орденине да теджелгенди.

Быллай ашхы уланы ёсдюрген ата бла ана не уллу сыйга-махтаулагъа да тыйыншлыдыла. Джашчыгъы Ибрагим атасыны хапарын  аны таныгъанлагъа, билгенлеге соргъанлай ёсерикди. Ол атасындан айырылгъан эсе да, рахат-мамыр джашаудан айырылмасын.

МАМЧУЛАНЫ Дина;

 

 
{jcomments}