1998-чи джыл башил (январь) айны 30-да Эресей Федерацияны Президенти хар джыл сайын абыстол (ноябрь) айны ахыр ыйых кюнюнде Ананы кюнюн белгилерге деген Указ чыгъаргъан эди.

Андан бери бизни къралда Ананы кюню, джамагъат багъалатхан эм сыйлы байрамланы бири болуб, джыл сайын джарыкъ белгиленеди. Ол джууукълаша башлагъанлай, хар къайда да аналаны кёллерин джарытыргъа джораланнган ишле этиледиле. Биз да газетни бетлеринде ана борчларын иги толтуруб, юлгюлю балала ёсдюрген тиширыулагъа аталгъан материалла басмалайбыз. Ёксюзлени кеслерине алгъан, юйдеги джылыуну кюсеген сабийлени этеклерине къысыб, аначылыкъ этген тиширыулагъа айырыб сый-махтау беребиз.
Орусланы Хаджи-Муратны къызы Мадина, ма аллай, юйдеги джылыу кёрмеген сабийлеге аначылыкъ этген бюсюреулю тиширыуланы бириди.
Мадина баш иеси Рафик бла бирге эки джакъсыз къалгъан балачыкъгъа аталыкъ-аналыкъ этиб тургъанлы 2 джылдан аслам болады.
«Мен Къызыл Октябрь элде туугъанма. 5 джылым толургъа Къарданик стансеге кёчген эдик. Атам Хаджи-Мурат бла анам Раиса меннге, эгечим Ёлмесхан бла къарнашым Борисге бир да ариу къарай эдиле. Юйдегиде, джылы хауада, ата-ана ышыгъында ёсгеним себебли болур эди, гитчелигимде огъуна ёксюзлени бир бек джазыкъсына эдим, болушургъа излей эдим.
Черкесск шахарда медицина колледжде окъуй тургъанлай сынам алыргъа сабий юйге барыб, анда ёксюз балачыкъланы кёргенимде, джюрегим къыйналыб бир талайны тургъан эдим.
Студент тенглерим бла бирге сабий юйню къабакъ эшиклеринден киргенлей ууакъ балачыкъла: «Анам! Анам!» - деб, бирерибизге къадалгъан эдиле. Къуру бир джашчыкъ арлакъдан къараб тура эди. Артда анга: «Сен а къатыбызгъа нек келмейсе?» - деб соргъанымда, ол: «Чабсам, чабмасам да кесинге аллыкъ тюлсе да», - деб, джууаб берген эди. Ол заманда кеси кесиме, къарар къарыуум болса, сабий алыб асырамай къоймам деген эдим. Арадан талай джыл ётюб, Аллах мени ол излемими къабыл этгенди», – дейди Мадина.
Мадина медицина колледжни тауусхандан сора Зеленчук районну ара поликлиникасында да ишлей, КъЧКъУ-ну физика-математика факультетинде да баш билим алгъанды. 2012-чи джыл тышына чыгъыб, кеси юйдеги къурагъанды.
«Баш ием уллу юйдегиде ёсгенди. Аны анасы дуниягъа 12 сабийни джаратханды. Бизге уа Аллах дженгилде сабий буюрмады да, эсими джаш заманымдан джюрегимде сакъланнган муратымы толтурургъа бурдум. Баш иеме айтханымда, ол да огъай демеди. Экибиз да сабий алыргъа келишгеникден сора, ата юйюме барыб хапарыбызны айтдым. Атам-анам, эгечим-къарнашым да бизни оноуубузну огъургъа таныдыла. Атам, къолдан келгенича, болушханлай туруругъа да айтды. Алай бла биз сабий юйге таукел атландыкъ», - дейди Мадина.
Кеслери айтхандан, Рафик бла Мадина алгъа бир сабийни алыб, аны хауасына келишгенден сора, энтда бирни алыргъа мурат этгендиле. Артда уа эгеч-къарнаш болса, айырмай алыб къойсакъ, деген акъыл бла эки сабийни бирден алгъандыла.
«Юйюбюзге келтиргинчи эки ыйыкъны сабийле бла иги шагъырей болургъа джюрюген эдик. Биринчи кюнден огъуна джашчыкъ аталарына, къызчыкъ да меннге джабышыб къалгъан эдиле. Бир-бирибизге бир дженгил илешген эдик», - дейди Мадина.
Ма алай бла келиширлерине ишек этмей, Рафик бла Мадина, 5-чи джылына кирген къызчыкъ бла 2 джылдан атлагъан джашчыкъны юйлерине келтириб, эгеч бла къарнашчыкъгъа кеслерини балаларына къарагъанча къараб башлагъандыла.
«Бизге айтханларына кёре, сабийле кърал учреждениеде 2 джылны тургъандыла. Джашчыкъ гитчечик болса да, къызчыкъ эсличик болуб, анда джашаулары сабий джюрекге ауур тийгенин сагъыныучанды. Аны джюрекчиги энди джумушагъанды ансы, аллында кесчигин къатдырыб туруучан эди.
Ал кёзюуде сабий садха элтирге хазырлаб тебрегенимден ары джетгинчибизге дери къызчыкъ: «Къоюб кетерик болмазса, юйге аллыкъ болурса?» - деб талай кере соруучан эди. Мен да, ариу айта, бир джерде да къоймазыма ышандыра бара эдим», - дейди Мадина.
Бюгюнлюкде да сабийлени ышанмакълыкъларын ёсдюрюр, кеслерине бекден бек илешдирир ючюн, Мадина бла Рафик бир такъыйкъаларын да къызгъанмай кюрешедиле. Алагъа тюбегинчи кърал учреждениеде амалсыз кюнлерин мутхуз ётдюрген сабийле, бусагъатда аталы-аналы болуб, джыл сайын тенгиз джагъада солуйдула, республиканы ара шахарында иги сабий садха, тюрлю-тюрлю билим ёсдюрген кружоклагъа, бассейннге джюрюб, заманларын зауукълу ашырадыла.
Сабийлени Черкесск шахарда эстетиканы школуна элтгенлеринде, аны директору, къагъытларына къараб, тамаша болгъанды.
Ол Мадинагъа: «Мен бу къуллукъда ишлегенли бир талай джыл ётгенди. Сиз болмасагъыз алыб асырагъан сабийлерине ёсюм алдырыргъа былай бек излеген ата-ана мени аллыма алкъын келмегенди», - дегенди.
Мадина уа къайда не сейирлик, не игилик бар эсе, аны сабийлерине кёргюзюр, юретир мадар излегенлей турады.
«Атасы унамагъан эди ансы, тири джаш болур деген акъыл бла джашчыкъны кадет школгъа салыргъа да излеген эдим. Баш ием: «Бир кърал учреждениеден алыб, башхагъа берликмисе?» - дегенинде ол оноуума сокъураныб тохташхан эдим», – дейди Мадина.
Мадина бла ушакъда: «Сиз быллай бир къыйыныгъызны салыб, ёсдюрюб, ала да, уллула болгъанлай, кеслерини адамларын излейбиз деселе, къалай этериксе?» - деб сорама.
Ол да меннге ууакъ ышара: «Бир излемлерине да тыйгъыч саллыкъ тюлме. Ата-ана баласы къуру да аллына барса излейди. Мен да алай излейме. Туугъан сабийлерим болсала да, мен аланы бу балачыкъладан башха кёрлюк болмаз эдим. Сабий кимники болса да, аны аманатын бойнунга алгъандан сора ата-ана борчну кереклисича толтурургъа керекди. Бу аманат сабийлени адам ортасында тыйыншлы орун алырча, окъуу-билим алдырыб, ариу халиге юретиб, ёсдюрелсек андан сора бир джукъ да керек тюлдю. Ала уллула болгъанларындан сора, керти аталарын-аналарын, эт-джен адамларын излейбиз деселе да, ата-бабаларын табыб ала болгъан джерге кетиб джашаргъа, ишлерге излеселе да, къарыуума, мадарыма кёре болушхан болмаса, артха тартырыкъ тюлме. Мен бюгюн этгеними алагъа борчха этмейме. Хар не да Аллах буюргъанча боллукъду», - дейди.
Мен да бу сууаб ишни этген таулу тиширыугъа: «Аллах сени юйдегинге къуру да игисин буюрсун! Сабийлеринге къууана, сеннге хар ишингде да кёлтюргючлюк этген баш иенг бла бирге терен къартлыкъгъа дери джаша», - дейме.
Бу барыбызгъа да багъалы байрам кюн Мадинаны да, сабийлерине джюрек джылыуларын бериб, «къанат битдирген» тиширыуланы барын да Ананы кюню бла алгъышлай, сюек саулукъ, джюрек рахатлыкъ, уллу насыб теджейме.

БАЙРАМКЪУЛЛАНЫ Зульфия.