Къайсы элни да атын игилик бла айтдыргъан аны махтаулу адамларыдыла. Шукур Аллахха, Тёбен Теберди элибизни да атлары алгъышлада айтылгъан ашхылары кёбдюле. Аланы бири эди онглу кърал къуллукъчу, фахмулу къаламчы, бёлек джылны «Къарачай» (алгъыннгы «Ленинни байрагъы») газетге башчылыкъ эте, миллет журналистикабызгъа тыйыншлы юлюш къошхан элчибиз Блимгъотланы Хамитни джашы Мунир да.


Мындан алда Блимгъот улугъа аталгъан эсгериу ингирде аны тансыкълаб, кёб джылы сёз айтдыла.
Тёбен Тебердини Джарыкълыкъ юйюне ол кюн Мунирни таныгъанладан, билгенледен, джердешлеринден, ахлуларындан, тенглеринден иги кесек адам келген эдиле.
Джыйылыу башланырны аллы бла элде ветеранланы советини председатели Къочхарланы Рашид, келген къонакълагъа хошкелди айтыб, джыйылгъан джамагъатны ала бла танышдырды.
Биринчи сёзню бу ингирни къурагъан, бардыргъан КъЧР-ни махтаулу устазы Къочхарланы Халимат:
- Багъалы джамагъат, бюгюн бизни былайгъа джыйылгъаныбызны чуруму Блимгъотланы Мунирни эсге тюшюрюудю. Анга сый бериб келгенигиз ючюн, элчилени атларындан барыгъызгъа да разылыгъымы билдиреме, - деди. Ызы бла Блимгъот улуну джашауундан, урунуу джолундан къысха докладында хапар айтды. Мунир 1935-чи джыл эндреуюк (декабрь) айны 14-де Тёбен Тебердиде туугъанды. Сегиз джылы толмагъан джашчыкъ болуб кёчгюнчюлюкню къыйын джолларын сынагъанды. Миллетибиз Джуртуна къайтханындан сора, 1962-чи джыл, Къарачай-Черкес кърал пединститутну филология факультетин бошагъанды. «Бёрю атарны - бёркюнден» дегенлей, басма ишге, чыгъармачылыкъгъа тырмашыуу сабийликден огъуна танылгъанды. Школда ол айырмагъа окъугъанды, активистлени бири болгъанды. Анда «къабыргъа газет» аны башчылыгъы бла чыгъыб тургъаны анга шагъатлыкъ этеди. Школ джылларындача, студент заманында да тирилиги, къайсы джумушну да таб къураргъа, башчылыкъ этерге фахмусу танылгъанды.
1969-чу джыл Мунир Москвада Баш партия школну бошаб келиб, идеология джаны бла джууаблы къуллукълада ишлегенди. Партияны область комитетини бюросуну члени болуб, ол джолда талай джууаблы ишге башчылыкъ этгенди. Бир кёзюуде область радиону бёлюмюню тамадасы болуб да тургъанды. Алайдан кёчюрген эдиле аны газет ишге. Джашаууну ахыр 12 джылын ана тилде чыкъгъан джангыз кърал газетибизни баш редактору болуб ашыргъанды. Газет ол кёзюуде «Хурмет Белгиси » орден бла да саугъаланнган эди.
Доклад этген устаз Къочхарланы Халимат Мунирни юсюнден хапарында бир белгили ышанны чертиб айтды. «Къачан да адам улуну джашау сынамындан таймагъан бир зат барды: халкъ сюйген адамны кърал да сыйламай къоймайды, - деди ол. – Мунир да джашагъан кесегинде халкъына, къралына, тутхан ишинде нёгерлерине, хоншу халкъланы адамларына, танышларыны къайсы бирине да хурмет эте, шохлукъну, къарнашлыкъны багъалата, тюзлюкню тута джашагъанды. Къралыны аллында да тыйыншлы сый аны бла табханды, РСФСР-ны Баш Советини, Ставрополь крайкомну, Къарачай-Черкес обкомну, облисполкомну Хурмет къагъытлары, бирси кърал саугъала анга бош берилмеген эдиле. «РСФСР-ны басмасыны махтаулу къуллукъчусу» деген сыйлы атны да джюрюте эди ол».
Джыйылыуда докладчыны ызындан талай адам анга уллу сый бериб сёлешди. Сёз ючюн, тарих илмуланы доктору, Къарачай-Черкес кърал университетни алгъыннгы ректору, тири джамагъат къуллукъчу Къойчуланы Аскербий Мунирни иги таныгъанын, асыулу, билимли, керти огъурлу адам болгъанына шагъатлыкъ эте, кёб затны эсине тюшюрдю.
Джазыучу, журналист, «Къарачай» газетни алгъыннгы редактору Какушланы Хусейни Мунир бла бирге ишлеген зауукълу джылларын эсге тюшюре айтхан хапарына да джыйылгъанла, бютюн да бек джаш къауум, эс бёлюб тынгыладыла. «Мунир аллай адам эди, таза иннети, халал джюреги болгъан. Газетде ишлегенлени бир юйдеги кибик бирлешдире, сый бере эди. Коллективден да озуб, миллет бла да, джамагъат бла да ишлей биле эди. Окъуучуланы джазгъанларын, айтханларын да джарашдырыб, газетге салыб, аны бла табыучан эди разылыкъ. Ол зат газетни тиражын ёсдюрюрге себеб бола эди.
Къарачай районда малланы саулукъларына къарагъан къуллукъну (ветлечебницаны) тамадасы Хубийланы Ханапий, Мунир бла уллу шохлукъ тутханын, сюйген адамы болгъанын чертиб, аны кёб джашамай кетгенине къыйналыб сёлешди.
Мара ёзенни ветеранларыны председатели Хайыркъызланы Рамазан, Мунирни юсюнден кёб асыулу хапар келтире: «Сынты элни мени джылымдагъы онглу адамларыны барысын да таныйма, барысына да хурмет этеме. Кеси уллу эл болмаса да, андан кёб уллу адамла чыкъгъандыла. Аланы унутмай, башха эллеге да юлгю кёргюзе, быллай джыйылыула къурагъан сынтычылагъа бюсюреу эте, разылыгъымы билдиреме», - деди.
Дагъыда ол халда талай адам сёлешдиле. Андан сора сохтала сахнада назму окъудула, джырладыла, театр оюнла кёргюздюле. Ол композицияны ёзеги устаз Къочхарланы Халимат Мунирни юсюнден джазгъан поэма эди. Халиматны болушчулары, устазла Блимгъотланы Зухра, Джашаккуланы Фатима, Джандарланы Альбина, Джандарланы Дина, Джарыкълыкъ юйню суратлау джаны бла башчысы Семенланы Алина, бир-бирлерин ангылаб, сахнада мизамны кючлю тутуб, аламат концерт этдиле. Джыйылгъан джамагъатны сейирсиндирген а школну сохталары уллу сахнада ойнаучу хазыр артистлеча ойнагъанлары эди. «Ма ша Аллах, элде быллай хунерли, тилибизде кескин сёлешген сабийле болгъанларына» деб къууана, кёзлерине джыламукъ ура ышара эдиле къараучула.
Эсгериу ингирни ахырында Мунирни ахлулары джаш артистлеге, айхай да, аланы устазларына, бу джумушну къураб, ариу халда бардыргъан фахмулу, сынамлы, уллу адамлыгъы болгъан устаз Къочхарланы Халиматха, Иссаны къызына, разы болуб, бюсюреу-сыпас этдиле. Районда окъуу бёлюмню тамадасы, Хатууаланы Зурида, Халиматны быллай ишлеге кёб къыйын салгъаны ючюн, Хурмет грамота бла саугъалады. Мунирни къарнашы Руслан, джамагъатны аллына чыгъыб, разылыгъын билдире, устазланы тириликлерине, элни алчы адамларына, хайырлы джумушла этиб джюрюген джаш тёлюсюне сый бериб сёлешди…
Блимгъотланы Мунир билимли, болумлу, огъурлу адам эди. Ол джаш тёлюге юлгюлю джол къойгъанды, джандетли болсун. Аллай адамла кесини эли бла къалмай, бютеу республиканы да махтауудула.
Бу къыйын сынамлы джыллада Мунирча ашхыланы атларын унутдурмай, элни тутуругъу, кёлтюргючю болуб, аны сыйын чыгъарыб джашагъан хурметли юйдегиге – Къочхарланы Рашид бла юй бийчеси Халиматха – джамагъатны атындан разылыгъымы билдиреме мен да.

Къойчуланы Зарима,
РФ-ны Журналистлерини союзуну члени.

 
{jcomments}