«Диспансеризация-2022» деген проект къаллай тукъум толтурулады, ол неге керекди, аны ётер ючюн адам къайры барыргъа боллукъду? Бу соруулагъа Черкесск шахар поликлиниканы профилактика бёлюмюню врачы Марьяна Жирова джууаб бергенди.
- Диспансеризацияны кёзюуюнде аны ётген адамны саулугъуна, ауругъаны бармыды, халы къалайды деб ачыкълар муратда, башдан аякъ къаралады.
Бюгюнлюкде Черкесск шахарда джашагъан, шахарда джазылыб болгъан хар бир адам, коронавирусдан ауруб аязыгъан эсе, саулугъун тинтдирир ючюн шахар поликлиникагъа барыб, 4-чю, 5-чи, 25-чи кабинетледе кесине къаратыргъа боллукъду. Шахарчыладан башхаланы да кеслери джазылгъан джерледе поликлиникалагъа барыб, саулукъларын тинтдирирге эркинликлери барды. Быйыл «Диспансеризация-2022» деген проектде белгиленнгенден, 2004-чю, 2001-чи, 1998-чи, 1995-чи, 1992-чи, 1989-чу, 1986-чы, 1983-чю, 1982-чи джыллада туугъанла амалсыз медицина тинтиу ётерге керекдиле. Джыллары 40-дан атлагъанла бары да, туугъан джылларына къарамай, диспансеризацияны ётерге керекдиле. Аны хар адам кесине таб кюн ётерге боллукъду.
Быйыл тамамлы медицина тинтиу ишле эки этапха бёлюнюб бардырыллыкъдыла. Биринчи этапда къанны биохимия эмда саудан алыб къаралгъан анализине, къанны кислороду къаллай бир болгъанына (сатурация), 6 минутну джюрюгенден сора этилген тестге, спирометрияны, ёпкелени рентгенлерини кёргюзюмлерине къараллыкъды, терапевт да кесини джанындан керекли тинтиулени этерикди.
Коронавирусдан ауругъанланы, башында айтылгъан тинтиуледен сора да къанларында D-димераны ёлчемине къараллыкъды. Ол къан тамырлада къан тюйюмчекле болгъанлары бла къалгъанларын ачыкъларгъа себеблик этерикди.
Бу тинтиулени барын да бир кюнню ичине ётер мадар барды. Аланы эсеблерине кёре врач адамны юсюнде бар аурууларын, тамбласында къаллай ауруула бла аурургъа боллугъун да ачыкъларыкъды, ангылашынмагъан зат болса уа ол адам диспансеризацияны экинчи этапына ашырыллыкъды.
Экинчи этапда юч тинтиу иш бардырылады: эхокардиография (джюрекни, аны клапанлары къалай ишлегенлерине УЗИ мадар бла къарау), бюреклеге компьютер томография (КТ) этиу эмда адамны аякъларыны къан тамырларына УЗИ бла допплер тинтиу этиу.
Диспансеризацияны бютеу эсеблерине кёре адамны аурууу болгъаны неда джууукъ заманда ауруу къатылыргъа боллугъу ачыкъланса, анга керекли медицина болушлукъ этилликди.
Дагъыда медицина тинтиуню кёзюуюнде керек болгъанына кёре, адамны джюрекге УЗИ этдирирге, кардиологга, неврологга, башха специалистлеге да ашырыргъа боллукъдула.
Коронавирусдан ауруб аязыгъанлагъа медицина болушлукъ эмда реабилитация этген бёлюм да ишлейди.
Газет окъуучуларыбызны эслерине салыргъа излегенибиз: хар бирибиз заман заманы бла диспансеризация ёте турсакъ, саулукъгъа бек къоркъуулу аурууланы заманында ачыкъларгъа эмда аланы болдурмазгъа мадар табарыкъбыз. Алай эсе уа джамагъатны саулукълу болуууна, ёлюмню азайтыугъа, адамны чархына сакъатлыкъ джетмеуюне уллу себеблик боллукъду. Хар аурууну бакъгъандан эсе болдурмагъан тынч болгъанына медицина къуллукъчуланы къайсы бири да шагъатлыкъ этерикдиле.
Материалны басмагъа ХУБИЙЛАНЫ Фатима
хазырлагъанды.
